زبان مقدونی
زبان مقدونی (به مقدونی: македонски јазик مکدنسکی یازیک) زبان رسمی جمهوری مقدونیه است. مقدونی در گروه زبان‌های اسلاوی (شاخهٔ جنوبی) جای می‌گیرد. جمعیت گویشوران این زبان میان ۱.۶ تا ۳ میلیون تن برآورد می‌شود.
مقدونی از ۱۹۴۵ زبان جمهوری سوسیالیستی مقدونیه-که آن زمان بخشی از یوگوسلاوی بود- شناخته‌شد.
الفبا[ویرایش]
برای نگارش زبان مقدونی در آغاز از الفبای سیریلیک نخستین استفاده می‌شد، ولی سپس الفبای سیریلیک جایگزین آن شد.
فهرست الفبای مقدونی:
| سیریلیک IPA |
А а /a/ |
Б б /b/ |
В в /v/ |
Г г /ɡ/ |
Д д /d/ |
Ѓ ѓ /ɟ/ |
Е е /ɛ/ |
Ж ж /ʒ/ |
З з /z/ |
Ѕ ѕ /dz/ |
И и /i/ |
| سیریلیک IPA |
Ј ј /j/ |
К к /k/ |
Л л /l/ |
Љ љ /lj/ |
М м /m/ |
Н н /n/ |
Њ њ /ɲ/ |
О о /ɔ/ |
П п /p/ |
Р р /r/ |
С с /s/ |
| سیریلیک IPA |
Т т /t/ |
Ќ ќ /c/ |
У у /u/ |
Ф ф /f/ |
Х х /x/ |
Ц ц /ts/ |
Ч ч /tʃ/ |
Џ џ /dʒ/ |
Ш ш /ʃ/ |
آواشناسی[ویرایش]
| واکهٔ جلویی | مرکزی | پشتی | |
|---|---|---|---|
| واکهٔ بسته | и /i/ | у /u/ | |
| واکهٔ میانی | е /ɛ/ | о /ɔ/ | |
| واکهٔ باز | а /a/ |
همچنین آوای [ə] در برخی گویش‌های مقدونی و یا وامواژه‌های آن دیده می‌شود.
تاریخچه[ویرایش]
زبان مقدونی زبانی از خانوادهٔ زبان‌های اسلاوی جنوبی است. اسلاوها در سده‌های پنجم و ششم میلادی به منطقهٔ بالکان رسیدند. در سده ۱۴ عثمانی‌ها بر بالکان تاختند و مقدونیه نیز بخشی از سرزمین‌های زیر فرمان آنان شد.
با آغاز جنبش‌های ملی در بالکان توجه به زبان‌های اسلاوی برانگیخته شد. در این زمان مقدونی زیر تاثیر زبان‌های همسایه‌ای چون زبان بلغاری بود. از سدهٔ نوزدهم میلادی مقدونی به عنوانی زبانی مستقل شناخته‌شد. در سدهٔ بیستم سرزمین‌های مقدونی زبان میان سه کشور بلغارستان، یونان و یوگوسلاوی بخش شد. به طبع زبان‌های رسمی این کشورها به مقدونیان آموخته می‌شد و نه زبان مقدونی.
در ۱۹۴۴ بود که نخستین دستور زبان رسمی مقدونی تدوین گردید. همچنین نخستین جریده‌ای که با زبان مقدونی رسمی منتشر شد روزنامهٔ نووا مکدونیا (مقدونیهٔ نو) بود که در همین سال منتشر شد.
نمونه‌هایی از زبان مقدونی[ویرایش]
- Здраво (زدراوُ): درود
- Добро утро (دُبرُ اوترُ): صبح بخیر
- Добрa вечер (دُبرَ وِچِر): عصر بخیر
- Добра ноќ (دُبرَ نُک‌ی): شب خوش
- До видување (دُ ویدوبَنیه): بدرود
- Да (دا): آری
- Не (ن ِ): نه
- Благодарам (ب‌لاگُدارام): سپاسگذارم
- Те сакам! (ته ساکام): دوستت دارم!
منابع[ویرایش]
- Wikipedia contributors, "Macedonian language," Wikipedia, The Free Encyclopedia, http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Macedonian_language&oldid=373013157 (accessed July 14, 2010).
|
||||||||||||||||||
