صفحهٔ اصلی
مقالهٔ برگزیده 
کوروش دوم (به پارسی باستان: 
) که به کوروش بزرگ و کوروش کبیر مشهور است. بنیان‌گذار و نخستین شاه شاهنشاهی هخامنشی بود که در بین سال‌های ۵۵۹ تا ۵۲۹ پیش از میلاد، بر نواحی گسترده‌ای از آسیا حکومت می‌کرد. کوروش در استوانهٔ خود که در بابل کشف شده، خودش را «فرزند کمبوجیه، شاه بزرگ انشان، نوادهٔ کوروش، شاه بزرگ انشان، نوادهٔ چیش‌پیش، شاه بزرگ انشان، از خانواده‌ای که همیشه پادشاه بوده‌است» معرفی می‌کند. به گفتهٔ هرودوت، کوروش نسب شاهانه داشته‌است و به‌جز کتزیاس، دیگر نویسندگان یونانی، ماندانا دختر آستیاگ را مادر کوروش دانسته‌اند و گزارش داده‌اند که کوروش حاصل ازدواج کمبوجیه یکم و ماندانا بوده‌است. برخی از مورخان امروزی این روایت را معتبر می‌دانند اما برخی دیگر اعتقاد دارند رواج این روایت ریشه‌های سیاسی داشته‌است و هدفش این بوده که از بنیان‌گذار شاهنشاهی هخامنشی، مردی نیمه‌مادی بسازد تا مادها را با فرمانروایی پارس‌ها آشتی دهد و اصولاً رابطه‌ای بین ماندانا دختر آستیاگ و کوروش قائل نیستند و آن را افسانه می‌دانند.
دربارهٔ کودکی و جوانی کوروش و سال‌های اولیهٔ زندگی او روایات متعددی وجود دارد؛ اگرچه هر یک سرگذشت تولد وی را به شرح خاصی نقل کرده‌اند، اما شرحی که آنها دربارهٔ ماجرای زایش کوروش ارائه داده‌اند، بیشتر شبیه افسانه‌است. هرودوت در مورد دستیابی کوروش به قدرت، چهار داستان نقل می‌کند. ولی فقط یکی از آنها را معتبر می‌داند. طبق نظر گزنفون از قرن پنجم تا چهارم پیش از میلاد مسیح یک سلسله داستان‌های متفاوت دربارهٔ کوروش نقل می‌شده‌است.
کوروش ابتدا علیهٔ شاه ماد طغیان کرد و سپس به پایتخت حکومت ماد در هگمتانه یورش برد و با کمک‌هایی که از درون سپاه ماد به او شد، هگمتانه را فتح کرد. سپس کرزوس، شاه لیدیه را شکست داد و به‌سوی سارد لشکر کشید و پس از دو هفته، شهر سارد به اشغال نیروهای ایرانی درآمد. کوروش مسئولیت فتح دیگر شهرهای آسیای صغیر را به فرماندهانش واگذار کرد و خود به اکباتان بازگشت و به‌سوی «پارت»، «زرنگ»، «هرات»، «خوارزم»، «غرب»، «سغد»، «گندار»، «ثه‌تَ‌گوش» و «اَرَخواتیش» لشکر کشید. جزئیات این جنگ‌ها در تاریخ ثبت نشده‌است و اطلاع کمی دربارهٔ کیفیت این نبردها وجود دارد.
آیا می‌دانستید که …؟ 
- … حجم سیارهٔ مشتری، حدوداً ۱۳۲۱ برابر حجم سیاره زمین است؟ (در تصویر، مشتری از لنز تلسکوپ فضایی هابل)
- … ادیت پیاف، یکی از برجسته‌ترین خوانندگانِ تاریخِ موسیقی فرانسه، کار خود را با آوازه‌خوانی در خیابان‌های پاریس آغاز کرد؟
- … شن‌های سواحل هاوایی، بافت بازالتی دارند که نوعی سنگ آتش‌فشانی است؟
- … ابوعبدالله حاکم نیشابوری، نویسندهٔ کتاب المستدرک علی الصحیحین، در عصر سامانیان، مدتی قاضی و حاکم نسا یا نیشابور بود؟
- … زودیاک قاتل، یکی از بزرگترین قتل‌های سریالی حل‌نشدهٔ تمام دوران به شمار می‌رود چرا که هویت وی پس از گذشت چند دهه از قتل‌ها، هرگز آشکار نشد؟
- … جعفر نامدار، هم به عنوان ورزشکار و هم داور فوتبال، در بازی‌های المپیک شرکت کرده است؟
- … نخستین لشکرکشی‌های روس‌ها به دریای خزر، در حدود ۸۶۴ تا ۸۸۴ میلادی و در زمان فرمانروایی حسن بن زید، مؤسس دودمان علویان طبرستان رخ داد؟
دربارهٔ ویکی‌پدیا هدف ویکی‌پدیا آفرینش و انتشار جهانی یک دانشنامهٔ آزاد به تمامی زبان‌های زندهٔ دنیاست. با رشد روزافزون این دانشنامه گردانندگان آن در بنیاد ویکی‌مدیا چندین پروژهٔ مشابه دیگر همچون ویکی‌واژه، ویکی‌کتاب، ویکی‌گفتاورد، ویکی‌خبر، ویکی‌دانشگاه، ویکی‌سفر، ویکی‌داده و ویکی‌گونه را پدید آوردند.
ویکی‌پدیای فارسی پس از دو سال از شروع پروژهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، در ۲۸ آذر ۱۳۸۲ (۱۹ دسامبر ۲۰۰۳) فعالیت خود را آغاز کرد و با تلاش و کوشش شبانه‌روزی کاربران، اکنون در ردهٔ هجدهم ویکی‌پدیاها قرار دارد و بزرگترین ویکی‌پدیا در میان زبان‌های خاورمیانه و زبان‌های راست به چپ و بزرگترین دانشنامهٔ فارسی محسوب می‌شود. ویکی‌پدیای فارسی هم اکنون (۱۴ شهریور ۱۳۹۵ خورشیدی) ۵۰۳٬۸۴۳ نوشتار دارد.
درون‌مایه 
از میان خبرها 
- اسلام کریموف، تنها رئیس‌جمهور ازبکستان از زمان فروپاشی شوروی در ۱۹۹۱ در ۷۸ سالگی درگذشت.
- در پی اعلام پیروزی مجدد علی بونگو، در انتخابات ریاست‌جمهوری گابُن، پارلمان این کشور توسط مخالفان به آتش کشیده شد.
- گروه شبه نظامی فارک و دولت کلمبیا بعد از نیم سده نبرد به آتش بس بلندمدت رسیدند.
- دیلما روسف با رأی سنای برزیل از ریاست جمهوری این کشور برکنار شد.
- پروکسیما قنطورس بی یک سیاره فراخورشیدی در فاصله قابل سکونت در مدار ستارهٔ کوتوله سرخ پروکسیما قنطورس، نزدیکترین ستاره به خورشید، قرار دارد.
- زمین‌لرزه‌ای به بزرگی ۶٫۲ درجه بخش مرکزی ایتالیا در جنوب پروجا دست کم ۲۶۰ کشته برجا گذاشت.
یادبودها امروز: یکشنبه، ۴ سپتامبر ۲۰۱۶ میلادی برابر ۱۴ شهریور ۱۳۹۵ هجری خورشیدی و ۱ ذی‌الحجّه ۱۴۳۷ هجری قمری (UTC)
- رویدادها
- ۱۷۸۱ - با استقرار ۴۴ مهاجر اسپانیایی در مجاورت یک روستای سرخپوست‌نشین، لوس آنجلس که بعدها دومین شهر پرجمعیت ایالات متحده شد، عملاً پایه‌گذاری گردید.
- ۱۸۷۰ - ناپلئون سوم، که نخست به عنوان رئیس جمهور (۵۲-۱۸۵۰) و سپس امپراتور (۷۰-۱۸۵۲)، بر کشور فرانسه حکمرانی می‌کرد، از سلطنت خلع شد و جمهوری سوم فرانسه برقرار گردید.
- ۱۸۸۶ - آخرین جنگ بزرگ دولت آمریکا با بومیان این کشور با تسلیم قبیله آپاچی به رهبری جرونیمو پایان یافت.
- زادروزها
- ۱۷۶۸ - زادروزفرانسوا-رنه دو شاتوبریان (در تصویر)، نویسنده، شاعر و سیاست‌مدار فرانسوی و از پایه‌گذاران جنبش رمانتیسم.
- ۱۸۲۴ - زادروز آنتون بروکنر، آهنگساز و نوازندهٔ ارگ اتریشی.
- ۱۸۹۶ - زادروز آنتونن آرتو، نویسنده، شاعر و مقاله‌نویس قرن نوزدهم میلادی اهل فرانسه.
- ۱۹۱۳ - زادروز کنزو تانگه، معمار برجستهٔ ژاپنی.
- ۱۹۴۹ - زادروز کارو لوکاس دانشمند ایرانی ارمنی‌تبار در رشته مهندسی کنترل و «پدر علم رباتیک ایران»
- ۱۹۸۱ - زادروز بیانسه خواننده و بازیگر آمریکایی سبک آر اند بی
- ۱۹۸۵ - زادروز رائول آلبیول بازیکن اسپانیایی
- درگذشت‌ها
- ۱۰۶۳ - درگذشت طغرل بیک، از پادشاهان دودمان سلجوقی در ری.
- ۱۱۳۱ - درگذشت خیام، فیلسوف، ریاضیدان، ستاره‌شناس و رباعی سرای ایرانی در دورهٔ سلجوقی.
- ۱۷۹۸ - درگذشت لوییجی گالوانی، دانشمند، پزشک و فیزیک‌دان سرشناس ایتالیایی قرن هجدهم.
- ۱۹۰۷ - درگذشت ادوارد گریگ آهنگساز و نوازنده پیانو اهل نروژ
- ۱۹۶۳ - درگذشت روبر شومان دولتمرد آلمانی فرانسوی ، دو بار نخست وزیر فرانسه ، از بنیانگذاران اتحادیه اروپا، شورای اروپا و ناتو
- ۱۹۶۵ - درگذشت آلبرت شوایتسر پزشک، فیلسوف، عالم الهیات پروتستانیسم و موسیقی‌دان آلمانی، برنده جایزه صلح نوبل سال ۱۹۵۲
- ۱۹۷۶ - درگذشت محسن هشترودی ریاضیدان نامدار ایرانی
- ۱۹۸۹ - درگذشت ژرژ سیمنون، نویسنده بلژیکی داستان‌های پلیسی در لوزان سوئیس
- ۲۰۰۶ - درگذشت استیو ایروین جانورشناس ، تاریخ طبیعیدان
- ۲۰۰۶ - درگذشت جیاچنتو فاکتی بازیکن فوتبال اهل ایتالیا
نگارهٔ برگزیدهٔ امروز  |
پلوتون (به فرانسوی: Pluton) یا پلوتو (به انگلیسی: Pluto) سیارهٔ کوتولهٔ کمربند کویپر در سامانهٔ خورشیدی است که در هنگام کشف آن در سال ۱۹۳۰ تا ۲۴ اوت ۲۰۰۶ نهمین سیارهٔ سامانهٔ خورشیدی به حساب آمده بود؛ اما اکنون بنا بر تعریف نوین انجمن بین‌المللی اخترشناسی از سیاره، «پلوتون» یک سیارهٔ کوتوله و همچنین به عنوان نخستین نمونه از ردهٔ جدید جرم فرانپتونی است. گرچه برخی از ستاره‌شناسان با قراردادن پلوتو در ردهٔ سیاره‌های کوتوله مخالفند و همچنان آن را یک سیارهٔ معمول می‌دانند. ناسا |
دیگر پروژه‌های بنیاد ویکی‌مدیا 
ویکی‌پدیا در زبان‌های دیگر- بیش از ۱٬۰۰۰٬۰۰۰ نوشتار:
- بیش از ۵۰۰٬۰۰۰ نوشتار:
- بیش از ۲۵۰٬۰۰۰ نوشتار:
- بیش از ۱۰۰٬۰۰۰ نوشتار:
- Esperanto (اسپرانتو)
- български (بلغاری)
- dansk (دانمارکی)
- қазақша (قزاقی)
- slovenčina (اسلواکی)
- Հայերեն (ارمنی)
- עברית (عبری)
- Bân-lâm-gú (چینی (مین نان))
- lietuvių (لیتوانیایی)
- hrvatski (کروات)
- slovenščina (اسلوونیایی)
- eesti (استونیایی)
- нохчийн (چچنی)
- galego (گالیسیایی)
- norsk nynorsk (نروژی نی‌نُشک)
- oʻzbekcha/ўзбекча (ازبکی)
- Latina (لاتین)
- Ελληνικά (یونانی)
- Simple English (انگلیسی ساده)
- беларуская (بلاروسی)
- Volapük (ولاپوک)
- ไทย (تایلندی)
- azərbaycanca (ترکی آذربایجانی)
- اردو (اردو)
- हिन्दी (هندی)
- ქართული (گرجی)
