زبان پشه‌ای

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
پرش به: ناوبری، جستجو
زبان پشه‌ای
بومی برای افغانستان
قومیت مردم پشه‌ای
بومی سخن‌رانان
خطای عبارت: نویسه نقطه‌گذاری شناخته نشده «٬»  (2000–2011)e18
کدهای زبان
ایزو ۶۳۹-۳ در زمان‌های گوناگون:
aee – Northeastern
glh – Northwestern
psi – Southeastern
psh – Southwestern
گلاتولوگ pash1270[۱]
زبان‌شناسی 59-AAA-a
زبان‌های افغانستان

زبان پشه‌ای یکی از زبان‌های گروه داردی از زیرشاخه هندوآریایی شاخه هندوایرانی خانواده زبان‌های هندواروپایی است که در بخش‌هایی از افغانستان به آن سخن می‌گویند.[۲]

سخنوران این زبان بیشتر در ولایت‌های لغمان و ننگرهار که ولایاتی پشتون‌نشین هستند، متمرکز شده‌اند. بسیاری از پشه‌ای ها خود را پشتون‌هایی می‌دانند که به یک زبان خاص سخن می‌گویند و اکثراً به پشتو و فارسی نیز مسلطند. به دلیل همسایگی، زبان پشه‌ای از زبان‌های فارسی و پشتو تاثیر زیادی پذیرفته است.[۳]

اتنولوگ سخنوران این زبان را (۱۹۸۲) حدود ۲۱۷ هزار نفر تخمین می‌زند. درصد باسوادی در بین پشه‌ای‌ها کمتر از ۱۰٪ است.چهار گونه شمال غربی، شمال شرقی، جنوب غربی و جنوب شرقی از این زبان وجود دارد که هرکدام دربرگیرنده چند لهجه هستند.[۴]

زبان پشه‌ای در چند دهه گذشته دارای رسم‌الخط (الفبا) شده است. پشه‌ای چهل و هفت واج دارد که برخی واج‌های آن با واج‌های دیگر زبان‌های هندوآریایی تفاوت‌هایی دارند. مثلاً در این زبان حرفی وجود دارد که شبیه شین است ولی دقیقاً شین نیست و متفاوت است که در زبان‌های عربی و فارسی و پشتو وجود ندارد یا الفی که در زبان پشه‌ای است به چندین لحن گفته می‌شود.[۵]

منابع[ویرایش]