عنصری بلخی
از ویکیپدیا، دانشنامهٔ آزاد
ابوالقاسم حسن بن احمد عنصری بلخی شاعر پارسیگوی بلخ، نامآور به عنصری بلخی در سال ۳۵۰ هجری قمری زاده شد. امیر نصر برادر سلطان محمود غزنوی، وی را به غزنه فراخواند. سلطان محمود غزنوی به او توجه نشان داد و به او عنوان ملکالشعرایی داد. عنصری در سال ۴۳۱ هجری قمری درگذشت.
اشعار بازمانده از عنصری به حدود دو هزار بیت میرسد؛ که شامل قصیده، غزل، رباعی، قطعه، ترکیببند، و مثنوی است. بیشتر قصیدههای او در ستایش سلطان محمود غزنوی و مسعود غزنویاست. در قصیدهها و غزلهای عنصری اصطلاحات حکمت و منطق نیز وجود دارد. قصیدههای عنصری بیمقدمهاست و بیشتر به وصف میپردازد. مهمترین مثنویهای عنصری عبارتاند از وامق و عذرا، شادبهر و عینالحیات، و سرخبت و خنگبت.
نمونهٔ اشعار[ویرایش]
باد نوروزی همی در بوستان بتگر شود | تا ز صنعش هر درختی لعبتی دیگر شود | |
باغ همچون کلبهٔ بزاز پر دیبا شود | راغ همچون طبلهٔ عطار پر عنبر شود | |
رویبند هر زمینی حلهٔ چینی شود | گوشوار هر درختی رشتهٔ گوهر شود | |
چون حجابی لعبتان خورشید را بینی به ناز | گه برون آید ز میغ و گه به میغ اندر شود | |
افسر سیمین فروگیرد ز سر، کوه بلند | باز میناچشم و زیباروی و مشکینسر شود |
عجب مدار که نامرد، مردی آموزد | از آن خجسته رسوم و از آن خجسته سِیَر | |
به چند گاه دهد بوی عنبر آن جامه | که چند روز بماند نهاده با عنبر | |
دلی که رامش جوید نیابد آن دانش | سری که بالش جوید، نباید او افسر | |
ز زود خفتن و و از دیر خاستن هرگز | نه مُلک یابد مَرد و نه بر ملوک، ظفر |
منابع[ویرایش]
- ذبیحالله صفا. تاریخ ادبیات در ایران. چاپ سوم. تهران: ابنسینا، ۱۳۴۲. ۴۴۸.
- «ʿONṢORI – Encyclopaedia Iranica».
پیوند به بیرون[ویرایش]
مجموعهای از گفتاوردهای مربوط به عنصری بلخی در ویکیگفتاورد موجود است. |
این یک مقالهٔ خرد مرتبط با شاعر است. با گسترش آن به ویکیپدیا کمک کنید. |
ردهها:
- مقالههای خرد شاعر
- ادبیات کهن فارسی
- افراد ایرانیتبار در سده ۱۰ (میلادی)
- افراد ایرانیتبار در سده ۱۱ (میلادی)
- اهالی بلخ
- درگذشتگان ۱۰۳۹ (میلادی)
- درگذشتگان ۴۳۱ (قمری)
- زادگان ۳۵۰ (قمری)
- شاعران اهل ایران
- شاعران سبک خراسانی
- شاعران فارسیزبان
- شاعران فارسیزبان سده پنجم (قمری)
- شاعران فارسیزبان سده چهارم (قمری)
- نویسندگان اهل ایران