مخفی بدخشی

مخفی بدخشی
زادروز	۱۲۵۵ خورشیدی فیض‌آباد بدخشان
درگذشت	۱۳۴۲ خورشیدی ۸۴سالگی
محل زندگی	روستای قره‌قوزی ارگو فیض‌آباد بدخشان، کابل، قندهار
ملیت	افغان
نام‌های دیگر	سید نسب، بیگم نسب
پیشه	شعر فارسی دری
لقب	سیدةالنسب، پاچاجان
والدین	میرمحمودشاه بدخشی

مَخفی بَدَخشی (۱۲۵۵ – ۱۳۴۲ خ.) از شاعران پارسی‌گوی زن در افغانستان بود.

مخفی بدخشی لقب او، و نامش سید نسب و یا بیگم نسب است. تبار از بدخشان بود و در کابل و قندهار سکونت داشت.

مخفی بدخشی دانش و معلومات عمومی را به‌گونهٔ مخفی و به‌دور از نظر سیاسیون وقت از بزرگان و آگاهان خانواده خویش فرا گرفت. وی معاصر شاعر زن ایرانی فروغ فرخزاد است.

نیاکان مخفی بدخشی از امیران محلی بدخشان بودند و خانواده‌اش در روزگار پادشاهی امیر عبدالرحمن خان از بدخشان به قندهار تبعید شدند.

مخفی در شانزده سالگی به سرودن شعر آغاز کرد.

مخفی بیشترین اشعارش را در محله‌ای بنام قره‌قوزی که همان جا نیز زندگی می‌نمود، سروده‌است. وی ازدواج نکرد و بیشتر عمر خود را در کنار خانواده‌اش در حالت تبعید سیاسی در شهرهای کابل و قندهار در دوره امیرعبدالرحمن خان به‌سر برد.

مخفی دختر مردی است به نام میرمحمودشاه بدخشی (میر محمود عاجز) بود که او نیز شاعر بوده و کتابی هم به نام چارباغ بدو منسوب است که اینک در دست نیست. برادران مخفی، میر محمد غمگین و میر سهراب سودا هم، شاعر بوده‌اند.

آثار او زیر عنوان لعل‌پاره‌ها در مجله کابل به چاپ رسیده‌است. پارکی زنانه و دبیرستانی نیز در بدخشان به نام او نام‌گذاری شده‌است.

نمونه شعر

در مورد زیب‌النساء بیگم:

بشکند دستی که خم در گردن یاری نشد		کور به، چشمی که لذت‌گیر دیداری نشد
صد بهار آخر شد و هر گل به فرقی جا گرفت		غنچه باغ دل ما زیب دستاری نشد
هرکه آمد در جهان بودش خریداری، ولی		پیر شد زیب‌النّساء او را خریداری نشد

منابع

بر پایه: نوابی، حبیب، دیوان اشعار مخفی بدخشی، کابل: چاپ دوم زمستان ۱۳۷۹.