مک‌دانل داگلاس اف-۴ فانتوم ۲
| اف-۴ فانتوم ۲ | |
|---|---|
 |
|
| نوع هواپیما | جنگنده-بمب‌افکن چندمنظوره |
| کشور سازنده | ایالات متحده |
| شرکت سازنده | مک دانل داگلاس |
| طراحی شده توسط | شرکت مک‌دانل داگلاس |
| نخستین پرواز | ۲۷ می ۱۹۵۸ |
| تاریخ رونمایی | ۳۰ دسامبر ۱۹۶۰ |
| وضعیت کنونی | ۶۳۱ فروند فعال در کشورهای غیر از ایالات متحده، همچنین به‌عنوان هواپیمای کنترلی - بدون سرنشین (drone) در آمریکا فعال است. |
| بکارگیرنده(ها) | نیروی هوایی آمریکا نیروی هوایی ایران نیروی هوایی ترکیه نیروی هوایی اسرائیل |
| آغاز ساخت | ۱۹۵۸–۱۹۸۱ |
| تعداد ساخته‌شده | ۵٬۱۹۵ فروند |
| بهای هر فروند | ۲٫۴ میلیون دلار آمریکا مدل اف-۴ای |
|
|
||||||
مک‌دانل داگلاس اف-۴ فانتوم ۲ (به انگلیسی: McDonnell Douglas F-4 Phantom II) مشهور به فانتوم[۱] (فانتوم در زبان انگلیسی به معنای شبح است) جنگنده/بمب‌افکن دو سرنشینه و ۲ موتوره مافوق صوت و دوربرد است که توانایی عملیات در همه شرایط آب‌وهوایی را دارد. از فانتوم به عنوان یکی از بهترین جنگنده‌های سده بیستم میلادی نام برده می‌شود.[۲]
فانتوم ۲ از سال ۱۹۶۰ وارد خدمت در نیروی دریایی ایالات متحده گردید و کمی بعد نیروی هوایی و نیروی تفنگداران دریایی ایالات متحده هم استفاده از آن را آغاز کردند. شرکت مک‌دانل داگلاس این هواپیما را تا اواخر دهه ۱۹۷۰ برای نیروی دریایی ایالات متحده می‌ساخت[۳] سرعت فانتوم به عنوان یک جنگنده بزرگ به بیش از ۲٫۲ ماخ می‌رسد، در عین حال توانایی حمل ۸۴۸۰ کیلوگرم سلاح و مهمات از جمله موشک، راکت و بمب را در ۹ جایگاه خارجی دارا می‌باشد. اف-۴ مانند دیگر رهگیرهای زمان خود بدون توپ مسلسل داخلی طراحی شده بود اما در مدل‌های بعدی، توپ گاتلینگ ۲۰م‌م ام۶۱ والکان در آن جاسازی شد. این جنگنده در ابتدای خدمت خود توانست ۱۵ رکورد جهانی هنگام پرواز همچون حداکثر سرعت و حداکثر ارتفاع پرواز[۴] را به خود اختصاص دهد.[۵]
فانتوم با کسب مقام دومین جنگنده برتر تاریخ هوایی جهان در سال ۲۰۱۵ بعد از جنگنده تایگر قرار گرفت و اثبات کرد که با شایستگی تمام نام شبح را یدک می‌کشد. فانتوم به طور گسترده در جنگ ویتنام مورد استفاده قرار گرفت و به عنوان یک جنگنده برتری هوایی (و در اواخر جنگ شناسایی و بمب‌افکن) به خوبی ایفای نقش نمود. فانتوم آخرین جنگنده نیروی هوایی آمریکا بود که خلبانان تک‌خال زیادی در قرن بیستم داشت. در جنگ ویتنام، یک خلبان از نیروی هوایی آمریکا[۶] و یک خلبان از نیروی دریایی آمریکا هرکدام به پنج پیروزی در نبرد هوایی دست یافتند و به عنوان خلبان تک‌خال رسیدند.[۶] این هواپیما در طی دهه‌های ۱۹۷۰ و ۱۹۸۰ ستون فقرات نیروی هوایی آمریکا را تشکیل می‌داد. این هواپیما به‌تدریج با هواپیماهایی جدیدتری همچون اف۱۵ و اف۱۶ در نیروی هوایی آمریکا، اف-۱۴ تام‌کت و اف-۱۸ هورنت در نیروی دریایی آمریکا جایگزین شد. در سال ۱۹۹۱ در جنگ خلیج فارس از فانتوم اف-۴ برای شناسایی، شکار رادارها و موشکهای زمین‌به‌هوا و نیز تحت‌فشار قرار دادن جنگنده‌های عراقی استفاده شد تا اینکه در سال ۱۹۹۶ میلادی رسماً بازنشسته شد.[۷][۸] فانتوم اف-۴ تنها هواپیمایی بود که در هر دو تیم نمایش هوایی ایالات متحده یعنی تاندربیردز نیروی هوایی (اف۴ای) و بلو آنجل نیروی دریایی (اف۴جی) بکار گرفته شد.[۹][۱۰][۱۱] فانتوم علاوه بر نیروهای دریایی و هوایی ایالات متحده در ارتش ۱۱ کشور دیگر نیز خدمت کرده‌است. فانتوم‌های اسراییلی در درگیری‌های اعراب و اسراییل عملیات‌های بسیاری انجام داده‌اند.
دولت ایران در سال ۱۹۷۴ تعداد ۲۰۹ فروند از این جنگنده را خرید که در جنگ ایران و عراق نقش مهمی ایفا کردند. این هواپیما هنوز در نیروی هوایی ۱۱ کشور از جمله ایران (انواع دی، ئی، و آرافئی) خدمت می‌کند. در نیروی هوایی ایالات متحده از آن به عنوان پهپاد (بدون سرنشین) به عنوان هدف در تمرینات موشکی و درگیری‌های هوایی استفاده می‌شود. خط تولید این هواپیما از ۱۹۵۸ تا ۱۹۸۱ فعال بوده و ۵۱۹۵ فروند اف-۴ در آن تولید شده‌است که بیشترین تعداد هواپیمای مافوق صوت تولید شده از یک نوع در آمریکاست[۹].
محتویات
توسعه[ویرایش]
در سال ۱۹۵۳ دفتر طراحی مک‌دانل کار بر روی اصلاح اف۳اچ را آغاز نمود. در سال ۱۹۵۴ یک نمونه کامل از هواپیمای طراحی شده به نام اف۳اج-جی ساخته شد و به نیروی دریایی ارائه گردید. این طرح به شدت مورد توجه قرار گرفت و بنابراین دستور ساخت دو فروند نمونه اولیه از سوی نیروی دریایی به مک‌دانل داده شد. این طرح، هواپیمایی بود تک‌سرنشین و مجهز به ۴ قبضه مسلسل ۲۰ میلیمتری و دارای ۱۱ جایگاه حمل بمب و یا موشک که توانایی عملیات در هر شرایط آب‌وهوایی را دارا بود. نیروی رانش آن توسط ۲ موتور از نوع جی-۶۵ تأمین می‌گردید و این جنگنده را به راحتی به سرعت ۱٫۵ ماخ می‌رساند. اما در سال ۱۹۵۴ میلادی با توجه به شرایط جدید حاکم بر سیاست خارجی ایالات متحده و مأموریت‌های محوله به نیروی دریایی، موارد مهمی به قابلیت‌های درخواستی مورد نظر برای این جنگنده اضافه شد که موجب تأخیر در طراحی و ساخت این هواپیما گردید، از جمله این موارد می‌توان قابلیت شرکت در عملیات‌های رهگیری و دفاع، قابلیت پرواز در شرایط جوی مختلف و مشکل، اضافه شدن یک رادار پیشرفته و افزودن نفر دوم به خدمه برای هدایت رادار را نام برد.
طراحی[ویرایش]
نگاه کلی[ویرایش]
فانتوم اف۴، جنگنده-بمب‌افکن دو سرنشینه‌ای است که به عنوان هواپیمای رهگیر برای پر کردن خلأ موجود در جنگنده‌های دفاعی نیروی دریایی آمریکا طراحی شد. از نوآوری‌های بکار رفته در آن می‌توان به رادار دوپلر پالس پیشرفته آن و نیز بکارگیری گسترده تیتانیوم در بدنه آن اشاره کرد.[۱۲]
علاوه بر اندازه و بیشینه وزن برخاست بالای ۶۰٬۰۰۰ پوندی (۲۷٬۰۰۰ کیلوگرم) آن، اف۴ بیشینه سرعت ۲٬۲۳ ماخ را دارد و نرخ اوجگیری اولیه آن بیش از ۴۱٬۰۰۰ فوت بر دقیقه (۲۱۰ متر بر ثانیه) است.[۱۳] نه محفظه خروجی آن توانایی حمل بیش از ۱۸٬۶۵۰ پوند (۸۴۸۰ کیلوگرم) سلاح، شامل موشکهای هوابه‌هوا، هوا به زمین، هدایت‌شده، هدایت‌نشده و بمبهای هسته‌ای را دارد.[۱۴] همچون دیگر هواپیماهای رهگیر آن زمان، اف۴ بدون توپ داخلی بود.[۱۵]
طراحی این هواپیمای جنگنده دو سرنشینه که برد بالا و امکان حمل جنگ‌افزار بالایی را داشت پایه‌ای برای طراحی نسل بعدی جنگنده‌های سبک بهینه شده برای جنگ در طول روز بود.[۱۶]
ویژگی‌های پرواز[ویرایش]
در جنگهای هوایی بزرگترین برتری فانتوم شتاب بالای آن بوده است. این توانایی باعث می‌شد خلبان‌های متبحر حق انتخاب برای آغاز یک جنگ هوایی یا عقب‌نشینی از آن را داشته باشند.[۱۷] هواپیمای غول پیکر فانتوم که برای شلیک موشکهای هدایت شونده با رادار طراحی شده بودند چابکی رقبای ساخت شوروی خود را نداشتند و گاه در مانورهای سخت از مسیر خود منحرف شده و دچار پیچ خوردن‌های غیرقابل کنترل می‌شد، با این حال خلبانان معتقد بودند که هواپیما انعطاف خوبی در عملکرد دارد و پرواز با آن راحت است. در سال ۱۹۷۲ به بال‌های مدل اف-۴ ئی، پیش‌بال را افزودند که به آن توانایی مانور با زاویه حمله بالا را می‌داد.[۱۸]
موتورهای جی ۷۹ دود سیاه غلیظی را تولید می‌کرد که فانتوم‌ها را از دور قابل شناسایی می‌کرد.[۱۹] خلبانها این دود را با بکار گیری حالت پس سوز از میان می‌بردند[۲۰] اما این کار راندمان سوخت را کم می‌کرد. بعضی از خلبانها پس سوز را در یک موتور هواپیما استفاده می‌کردند که این کار روی شتاب هواپیما همان تأثیر را می‌گذاشت که از پس سوز در هر دو موتور استفاده شود و از طرفی هم دود به شدت سیاه غلیظ موقعیت هواپیما را مشخص نمی‌کرد.
یکی از ضعف‌های بزرگ فانتوم در طراحی‌های اولیه آن نبود مسلسل داخلی در آن بود. چون برای دوره کوتاهی عقیده بر این بود که جنگهای هوایی چرخشی در سرعتهای مافوق صوت غیرممکن است و در واقع به خلبانان یاد داده نمی‌شد که چگونه با این هواپیما با جنگنده‌های دیگر درگیر شوند. اما در واقعیت جنگهای هوایی معمولاً در سرعتهای زیر صوت دنبال می‌شدند چون خلبانان با کاهش سرعت خود تلاش می‌کردند پشت سر هواپیمای دشمن قرار بگیرند. ضمناً موشکهای هوا به هوای گرمایاب و هدایت‌شده آن دوران هم ضعیف بودند و شانس اصابت کمی داشتند. در نهایت این ضعف با اضافه کردن مسلسل ۲۰ میلیمتری شش لول ام۶۱ والکان در اف-۴ ئی جبران شد.[۱۸]
هزینه‌ها[ویرایش]
| اف-۴ سی | آراف-۴ سی | اف-۴ دی | اف-۴ ئی | |
|---|---|---|---|---|
| هزینه بخش تحقیق و توسعه | – | ۶۱٬۲۰۰ از ۱۹۶۵ تا ۱۹۳۷ ۴۵۱٬۳۴۲ از ۱۹۷۳ تا اکنون |
– | ۲۲٬۷۰۰ از ۱۹۶۵ تا ۱۹۷۳ ۱۶۷٬۴۱۰ از ۱۹۷۳ تا اکنون |
| بدنه | ۱٬۳۸۸٬۷۲۵ در ۱۹۶۵ ۱۰٬۲۴۱٬۶۶۴ (اکنون) |
۱٬۶۷۹٬۰۰۰ در ۱۹۶۵ ۱۲٬۳۸۲٬۴۰۳ (اکنون) |
۱٬۰۱۸٬۶۸۲ در ۱۹۶۵ ۷٬۵۱۲٬۶۴۵ در ۲۰۰۸ |
۱٬۶۶۲٬۰۰۰ در ۱۹۶۵ ۱۲٬۲۵۷٬۰۳۱ (اکنون) |
| موتورها | ۳۱۷٬۶۴۷ در ۱۹۶۵ ۲٬۳۴۲٬۶۰۵ (اکنون) |
۲۷۶٬۰۰۰ در ۱۹۶۵ ۲٬۰۳۵٬۴۶۴ (اکنون) |
۲۶۰٬۵۶۳ در ۱۹۶۵ ۱٬۹۲۱٬۶۱۸ (اکنون) |
۳۹۳٬۰۰۰ در ۱۹۶۵ ۲٬۸۹۸٬۳۲۳ (اکنون) |
| تجهیزات الکترونیکی | ۵۲٬۲۸۷ در ۱۹۶۵ ۱۸۵٬۶۱۰ (اکنون) |
۲۹۳٬۰۰۰ در ۱۹۶۵ ۲٬۱۶۰٬۸۳۶ (اکنون) |
۲۶۲٬۱۰۱ در ۱۹۶۵ ۱٬۹۳۲٬۹۶۰ (اکنون) |
۲۹۹٬۰۰۰ در ۱۹۶۵ ۲٬۲۰۵٬۰۸۶ (اکنون) |
| جنگ‌افزار | ۱۳۹٬۷۰۶ در ۱۹۶۵ ۱٬۰۳۰٬۳۱۳ (اکنون) |
۷۳٬۰۰۰ در ۱۹۶۵ ۵۳۸٬۳۶۵ (اکنون) |
۱۳۳٬۴۳۰ در ۱۹۶۵ ۹۸۴٬۰۲۹ (اکنون) |
۱۱۱٬۰۰۰ در ۱۹۶۵ ۸۱۸٬۶۱۰ (اکنون) |
| مهمات | – | – | ۶٬۸۱۷ در ۱۹۶۵ ۵۰٬۲۷۴ (اکنون) |
۸٬۰۰۰ در ۱۹۶۵ ۵۸٬۹۹۹ (اکنون) |
| هزینه پرواز | ۱٬۹ میلیون (۱۹۶۵) ۱۴ میلیون (اکنون) |
۲٬۳ میلیون (۱۹۶۵) ۱۷ میلیون (اکنون) |
۱٬۷ میلیون (۱۹۶۵) ۱۲٬۵ میلیون (اکنون) |
۲٬۴ میلیون (۱۹۶۵) ۱۷٬۷ میلیون (اکنون) |
| هزینه تغییرات | ۱۱۶٬۲۸۹ از ۱۹۶۵ تا ۱۹۷۳ ۸۵۷٬۶۱۶ از ۱۹۷۳ تا اکنون |
۵۵٬۲۱۷ از ۱۹۶۵ تا ۱۹۷۳ ۴۰۷٬۲۱۸ از ۱۹۷۳ تا ۲۰۰۸ |
۲۳۳٬۴۵۸ از ۱۹۶۵ تا ۱۹۷۳ ۱٬۷۲۱٬۷۲۲ از ۱۹۷۳ تا اکنون |
۷٬۹۹۵ از ۱۹۶۵ تا ۱۹۷۳ ۵۸٬۹۶۲ از ۱۹۷۳ تا اکنون |
| هزینه پرواز هر ساعت | ۹۲۴ در ۱۹۶۵ ۶٬۸۱۴ در ۲۰۰۸ |
۸۶۷ در ۱۹۶۵ ۶٬۳۹۵ (اکنون) |
۸۹۶ در ۱۹۶۵ ۶٬۶۰۸ (اکنون) |
۸۶۷ در ۱۹۶۵ ۶٬۶۰۸ (اکنون) |
| هزینه نگهداری به‌ازای هر ساعت پرواز | ۵۴۵ در ۱۹۶۵ ۴٬۰۱۹ (اکنون) |
|||
نکته: مقادیر این جدول با ارزش دلار آمریکا در سال ۱۹۶۵ بیان شده‌اند[۲۱] و تغییرات آن به ازای تورم محاسبه شده‌است.
فانتوم در خدمت نیروی هوایی ایران[ویرایش]
نیروی هوایی شاهنشاهی در ابتدا تصمیم داشت جهت دور کردن میگهای نیروی هوایی شوروی، جنگنده اف-۱۱۱ را از کارخانه جنرال داینامیکس خریداری نماید؛ ولی با شکست پروژه این هواپیما، آمریکا تصمیم گرفت که جنگنده فانتوم را که در جنگ ویتنام امتحان خوبی پس داده بود را به ایران بفروشد. گفتنی است این هواپیما نیز در نبرد با جنگنده پیشرفته میگ-۲۵ ناکام ماند و ایران مجبور شد از شرکت گرومن هواپیمای جنگندهٔ اف-۱۴ تام‌کت را خریداری نماید.[۲۲]
نیروی هوایی شاهنشاهی ایران بعد از نیروی هوایی اسرائیل دومین مشتری این جنگنده از لحاظ تعداد سفارش به‌شمار می‌رود. تعداد دقیق فانتوم‌های تحویل شده به ایران از سوی آمریکا دقیقاً مشخص نیست. بر اساس یکی از برآوردها، ۲۹ فروند اف-۴ دی، ۱۶۲ فروند اف-۴ ئی و ۱۷ فروند آراف-۴ ئی به ایران تحویل داده شده است.[۲۳] منبع خبری دیگری روال سفارش و تحویل فانتوم‌ها به ایران را به این ترتیب معرفی کرده: سفارش ۳۲ فانتوم اف-۴ دی در ۱۹۶۷ و تحویل آنها در سپتامبر ۱۹۶۸، سفارش ۱۷۷ اف-۴ ئی و ۱۶ آراف-۴ ئی در ۱۹۷۳ و تحویل آنها در ۱۹۷۷.[۲۴]
بسیاری از تجهیزات اضافه و قطعات یدک خریداری شده در آمریکا نگهداری می‌شده‌اند. خلبانان ایرانی این جنگنده در آمریکا و پاکستان دوره‌های آموزشی را طی کرده بودند. نیروی هوایی شاهنشاهی ایران از این جنگنده در جنگ ظفار و کمک به سرکوب شورشیان عمان و همچنین پاسداری از مرزهای شمالی و غربی ایران در برابر تجاوزات هوایی پراکنده شوروی و عراق استفاده نموده است.
بعد از انقلاب ۱۳۵۷ و قطع رابطه ایران و آمریکا، این احتمال وجود دارد که این جنگنده با قطعات اصلی و مادر تجهیز نشده باشد. در طول جنگ ایران و عراق نیز ایران قطعات یدکی این جنگنده را از طرق مختلفی تأمین می‌کرد. گاه این قطعات را در چهارچوب توافقاتی همچون ماجرای ایران-کنترا به طور مستقیم از آمریکا تأمین می‌کرد. گاه با کمک دلالان اسلحه اسرائیلی به طور مخفیانه، و گاه نیز موتورهای ساخت رولز-رویس پی‌ال‌سی را از کشورهای اروپایی عضو پیمان ناتو خریداری و بجای موتورهای اصلی بدون قطعات یدکی جایگزین می‌کرد.[۲۵]
پیروزی‌های هوایی هواپیماهای اف-۴ ایران در جنگ ایران و عراق[ویرایش]
- ۲۹ فروند میگ-۲۱[۲۶]
- ۲۱ فروند میگ-۲۳[۲۶]
- ۱۵ فروند سوخو-۱۷[۲۶]
- ۲ فروند هلیکوپتر میل-۲۴[۲۶]
- ۲ فروند آنتونف-۲۴[۲۶]
- ۲ فروند میراژ اف۱[۲۶]
- ۱ فروند سوپر اتاندارد[۲۶]
- ۱ فروند توپولف-۲۲[۲۶]
- ۱ فروند هلیکوپتر بل ۴۱۲[۲۶]
- ۱ فروند هلیکوپتر سوپر فریو[۲۶]
- در دو پیروزی نیز جنگندهُ دشمن شناسایی نشد.[۲۶]
پیروزی‌های هوایی جنگنده‌های فانتوم در جنگ ایران و عراق که تاکنون نام خلبانان آن ثبت شده است[ویرایش]
| نام خلبان | تعداد پیروزی | جنگنده‌های شکار شده | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| نوع | سلاح | تاریخ | |||||||
| عباس دوران[۲۷] | ۳ | میگ-۲۳ میگ-۲۳ میگ-۲۱ |
ایم-۷ئی ایم-۷ئی ایم-۷ئی |
۵۹/۷/۷ ۵۹/۷/۷ ۵۹/۸/۱۱ |
|||||
| حسین ربیعی[۲۶] | ۳ | میراژ اف-۱ میراژ اف-۱ میراژ اف-۱ |
ایم-۷ئی ایم-۹پی ایم-۹پی |
۶۷/۱/۲۱ ۶۷/۱/۲۱ ۶۷/۱/۲۱ |
|||||
| راثی[۲۷] | ۱ | میگ-۲۳ | ۲۰میلیمتری | ۵۹/۶/۲۹ | |||||
| ادیبی[۲۶] | ۱ | سوپر اتاندارد | ایم-۷ئی | ۶۳/۱/۱۳ | |||||
| حسیبی[۲۷] | ۱ | میگ-۲۳ | ایم-۹پی | ۵۹/۷/۲۱ | |||||
| عباسی[۲۶] | ۱ | میگ-۲۳ | ایم-۹پی | ۶۰/۲/۶ | |||||
| سالاری[۲۶] | ۱ | میگ-۲۳ | ایم-۹پی | ۶۷/۳/۲۴ | |||||
| افخمی[۲۶] | ۱ | میگ-۲۱ | ؟ | ؟ /۵۹/۹ | |||||
| سرلک[۲۶] | ۱ | میگ-۲۱ | ۲۰میلیمتری | ۶۰/۲/۵ | |||||
| مهلوجی[۲۶] | ۱ | میگ-۲۱ | ایم-۹پی | ۶۰/۲/۶ | |||||
| مفیدی[۲۶] | ۱ | میگ-۲۱ | ایم-۹پی | ۶۰/۶/۳۱ | |||||
| علیرضا یاسینی | ۱ | سوپر فریو | ای‌جی‌ام-۶۵ | ۶۵/۴/۲۱ | |||||
همچنین حسین خلعتبری مکرم بعنوان بهترین خلبان تاریخ این جنگنده در جهان شناخته می‌شود و بارها توسط مجلات هوایی غربی صلاحیت وی در کسب این عنوان تأیید شده است. همچنین وی بعنوان بهترین خلبان دریایی هوایی تاریخ ایران شناخته می‌شود که بیشترین شکار ناوهای عراقی را طی دوران جنگ ایران و عراق به وی نسبت داده‌اند.
مشخصه‌های کلی اف-۴ فانتوم[ویرایش]
مشخصات عمومی
- خدمه: ۲
- طول: ۶۳ فیت ۰ اینچ (۱۹٫۲ متر)
- پهنای بال: ۳۸ فیت ۴٫۵ اینچ (۱۱٫۷ متر)
- ارتفاع: ۱۶ فیت ۶ اینچ (۵٫۰ متر)
- بال: مساحت ۵۳۰٫۰ فیت مربع (۴۹٫۲ مترمربع)
- ماهیواره: NACA 0006.4-64 root, NACA 0003-64 tip
- وزن خالی: ۳۰٬۳۲۸ پوند (۱۳٬۷۵۷ کیلو)
- وزن بارگیری: ۴۱٬۵۰۰ پوند (۱۸٬۸۲۵ کیلو)
- بیشینه وزن برخاست: ۶۱٬۷۹۵ پوند (۲۸٬۰۳۰ کیلو)
- پیشرانه: ۲× J79-GE17A توربوفن اکسیال کمپرسور, ۱۷٬۸۴۵ پوند نیرو (۷۹٫۴ کیلو نیوتن) هرکدام
- نسبت کشیدن بلند کردن از صفر ۰٫۰۲۲۴
- مساحت کشش: ۱۱٫۸۷ ft² (۱٫۱۰ m²)
- نسبت بعد بال: ۲٫۷۷
- ظرفیت سوخت ۱٬۹۹۴ گالون، با سه مخزن سوخت، ۳۳۳۵ گالون.
- حداکثر وزن برخاست: ۳۶٬۸۳۱ پوند
عملکرد
- سرعت بیشینه: ماخ ۲٫۲۳ (۱٬۴۷۲مایل بر ساعت، ۲٬۳۷۰ کیلومتر بر ساعت) در ۴۰۰۰۰ فیتی
- سرعت پیمایش: ۵۰۶ گره (۵۸۵ مایل بر ساعت، ۹۴۰ کیلومتر بر ساعت)
- شعاع عملیاتی: ۳۶۷ ناتیکال مایل (۴۲۲ مایل، ۶۸۰ کیلومتر)
- برد ترابری: ۱٬۴۰۳ ناتیکال مایل (۱٬۶۱۵مایل، ۲٬۶۰۰ کیلومتر) با سه مخزن سوخت اضافی
- سقف پروازی: ۶۰٬۰۰۰ فیت (۱۸٬۳۰۰ متر)
- نرخ اوجگیری: ۴۱٬۳۰۰ فیت بر دقیقه (۲۱۰ متر بر ثانیه)
- بارگیری بال: ۷۸ پوند بر فیت مربع (۳۸۳ کیلو بر مترمربع)
- نسبت بلندکردن به کشیدن: ۸٫۵۸
- نسبت نیرو به وزن: ۰٫۸۶ با وزن پر
- مسافت برخاست: ۴٬۴۹۰ ft (۱٬۳۷۰ m) at ۵۳٬۸۱۴ lb (۲۴٬۴۱۰ kg)
- مسافت فرود: ۳٬۶۸۰ ft (۱٬۱۲۰ m) at ۳۶٬۸۳۱ lb (۱۶٬۷۰۶ kg)
جنگ‌افزار
- تا ۱۸۶۵۰ پوند (۸۴۸۰ کیلو) مهمات در ۹ جایگاه خارجی، شامل بمبهای ام کی۸۲، بمبهای چندمنظوره، بمبهای خوشه‌ای، بمبهای هدایت لیزری و تی‌وی، پاد راکت، موشکهای هوا به زمین، مهمات ضد باند فرودگاه، موشک ضد کشتی، پادهای هدف‌گیری، پدهای شناسایی، تسلیحات هسته‌ای. پادهای حمل و مخزن سوخت هم قابل به‌کارگیری است.[۶]
جستارهای وابسته[ویرایش]
پانویس[ویرایش]
- ↑ افشای فروش قطعات هواپیمای جنگی از اسرائیل به ایران، دویچه وله فارسی
- ↑ «10 جنگنده برتر دنیا». روزنه آنلاین, 6 دی 1390. بازبینی‌شده در 26 دسامبر 2012.
- ↑ «فابولوس ۴۰: نگهدارنده رکوردهای دنیا». بویینگ.
- ↑ «فابولوس ۴۰: اولین‌های فانتوم». بویینگ.
- ↑ ۶٫۰ ۶٫۱ ۶٫۲ Dorr and Bishop 1996, pp. 200–201.
- ↑ Donald Spring 1991, p. 26.
- ↑ Donald Summer 1991, p. 22.
- ↑ ۹٫۰ ۹٫۱ «فابولوس ۴۰: فانتوم اف-۴». بویینگ.
- ↑ Lake 1992, p. 190.
- ↑ Lake 1992, p. 203.
- ↑ "Phabulous 40th: Current Uses of Titanium: F-4." Boeing, 1971. "F-4B/C 1,006 lb. 7.7% of Structure, F-J/E 1,261 lb. 8.5% of Structure". Retrieved: 14 February 2008.
- ↑ Dorr and Donald 1990, p. 198.
- ↑ McDonnell Douglas F-4D "Phantom II". National Museum of the USAF. Retrieved: 20 January 2008.
- ↑ Angelucci 1987, p. 310.
- ↑ Donald, David. Warplanes of the Fleet. London: AIRtime Publishing Inc. , 2004. ISBN 1-880588-81-1.
- ↑ Goebel, Greg. "Phantom Over Southeast Asia." Vectorsite.net. Retrieved: 18 January 2008.
- ↑ ۱۸٫۰ ۱۸٫۱ Higham and Williams 1978
- ↑ McDonnell Douglas F-4S Phantom MAPS Air Museum at Akron-Canton Airport. Retrieved: 28 March 2010.
- ↑ Richardson and Spick 1984, p. 25.
- ↑ Knaack 1978
- ↑ Tony Holmes & Bruce Hales. «THE REQUIREMENT». در IRANIAN F-14 TOMCAT UNITS IN COMBAT. چاپ first edition. London: Ospreypublishing، ۲۰۰۴. شابک ۵-۷۸۷-۸۴۱۷۶-۱.
- ↑ Tony Holmes & Bruce Hales. «IRAN PHANTOM IIs». در IRANIAN F-4 PHANTOM II UNITS IN COMBAT. Jim Laurier. چاپ اول. نام شهر محل چاپ: OSPREY، ۲۰۰۳. شابک ۵-۶۵۸-۸۴۱۷۶-۱.
- ↑ Phantoms Phorever, Part 6: Iran By Tom Cooper
- ↑ Tony Holmes & Bruce Hales. «INTRODUCTION». در IRANIAN F-4 PHANTOM II UNITS IN COMBAT. Jim Laurier. چاپ اول. نام شهر محل چاپ: OSPREY، ۲۰۰۳. شابک ۵-۶۵۸-۸۴۱۷۶-۱.
- ↑ ۲۶٫۰۰ ۲۶٫۰۱ ۲۶٫۰۲ ۲۶٫۰۳ ۲۶٫۰۴ ۲۶٫۰۵ ۲۶٫۰۶ ۲۶٫۰۷ ۲۶٫۰۸ ۲۶٫۰۹ ۲۶٫۱۰ ۲۶٫۱۱ ۲۶٫۱۲ ۲۶٫۱۳ ۲۶٫۱۴ ۲۶٫۱۵ ۲۶٫۱۶ ۲۶٫۱۷ ۲۶٫۱۸ Iranian F-4 PHANTOM II Units in Combat by Farzad Bishop & Tom Cooper , 2003, Oxford: Osprey Publishing, pp. 87-88, ISBN 1-84176-658-5
- ↑ ۲۷٫۰ ۲۷٫۱ ۲۷٫۲ Arabian Peninsula & Persian Gulf Database: Iranian Air-to-Air Victories, 1976-1981, Sept. 16, 2003
پیوند به بیرون[ویرایش]
 |
در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ مک‌دانل داگلاس اف-۴ فانتوم ۲ موجود است. |
|
||||||
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
