کهنه‌قلعه (مشگین‌شهر)

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
پرش به: ناوبری، جستجو
کهنه قلعه
Arshoq Castle and Sabalan.jpg
نام کهنه قلعه
کشور  ایران
شهرستان مشگین شهر
اطلاعات اثر
دیرینگی دوره ساسانیان
اطلاعات ثبتی
شمارهٔ ثبت ۶۱۸
تاریخ ثبت ملی ۲۵ اسفند ۱۳۴۵

کهنه قلعه نام قلعه باستانی در نزدیکی مشکین شهر است. این بنا تحت شماره ۶۱۸ به ثبت آثار ملی رسیده است[۱] و قلعه‌ای است به ارتفاع ۵ متر واقع در پشته غربی سمت چپ رودخانه خیاو چای و در سمت راست ورودی شهر از طرف جاده اردبیل و جبهه شمالی آن قلعه بزرگ و زیبا ی جالب توجهی بوده و به قلعه کهنه مشهور است در فاصله ۱۵۰ متری قلعه سنگ نوشته مشهور سورو شکن داشی دیده می‌شود. در این سنگ نوشته به خط پهلوی از شخصی به نام نرسه هرمزد یاد شده که ۶ سال برای ساختن آن کار کرده است.
سفالینه‌ها و مفرغهای به دست آمده، پیشینه این بنا را حتی به دوره ساسانیان می‌رساند. پلان قلعه به صورت ذوزنقه غیر منظم در امتداد شمال غربی و جنوب غربی می‌باشد طول ضلع آن ۹۰ متر و ضلع جنوبی آن ۲۳۷ متر و عرض این قلعه در سمت غربی ۱۱۵ متر ودر شرق ۹۱ متر می‌باشد در دو گوشه شمال غربی و جنوب آثار برج مدور به قطرهای ۶ متر و ۱۰ متر مشاهده می‌شود. درمنتهی‌الیه شرقی ضلع شمالی آثار دو برج به قطرهای ۵/۷ و ۶ متر با ضلع بهتر از برج‌های دیگر به چشم می‌خورد. سازه‌های دیوارهای قلعه از سنگ، ملات گچ و آهک و بقیه از خشت و کنگره‌های آن از گل ساخته شده است.

کتیبهٔ کهنه قلعه[ویرایش]

متن کتیبه ساسانی متأسفانه از بین رفته است.[۲] ولیکن ترجمه آن که در دهه ۴۰ شمسی انجام گرفته است بدین قرار است:

به ماه مهر در سال ۲۷ شاهپور شاهان شاه. آنکه بود پسر اورمزد شاه. آنگاه من نرسه هرمزد. من گفتم که این دژ فرخ (فرهید) دخوخلی (؟) آنکه من فرکندم (ساختم) به نام آنکه یزدان دانستم و (قلعه) را شاهان شاه به ۶ سال به فرجام کردم چنین (ببین)

شهریار بزرگ آزادمرد هر که از این پس راد باشد (هر که پس از من راد مرد باشد) این دژ پسند ز دیگر (اگر این قلعه را پسندد) ...... از من بر روان او آفرین باد ..... پیش یک کند (بفرستد) هر که نپسندد یک دیگر دژ (یک قلعه دیگر) کند که از این بهتر بود (باشد).[۳]

منابع[ویرایش]

  1. «دانشنامهٔ تاریخ معماری ایران‌شهر». سازمان میراث فرهنگی و گردشگری ایران. بازبینی‌شده در ۳۰ خرداد ۱۳۹۴. 
  2. «کتیبه سنگی ساسانیان در شهرستان مشگین‌شهر صددرصد تخریب شد». بازبینی‌شده در ۳۰ خرداد ۱۳۹۴. 
  3. «سنگ نبشته پهلوی». بازبینی‌شده در ۳۰ خرداد ۱۳۹۴.