دمای ذوب
دمای ذوب يا نقطهٔ ذوب به دمایی که در آن، ماده بهطور کامل از حالت جامد به مایع (یا بالعکس) تبدیل میشود، دمای ذوب (یا دمای انجماد) میگویند. دمای ذوب/انجماد در نمودارهای فازی بهعنوان نقطهٔ ذوب/نقطه انجماد مطرح میشود. تمامی نقاطی که روی خط میان فاز مایع و جامد قرار دارند، همگی بیانگر نقطهٔ انجماد/ذوب هستند. معروفترین نقطهٔ ذوب/نقطهٔ انجماد مربوط به آب است. نقطهٔ ذوب و انجماد همیشه برای مواد خالص در نظر گرفته میشود. ناخالصی و فشار روی نقطهٔ ذوب/انجماد تأثیر میگذارد. درحین ذوبشدن/منجمدشدن، دمای جسم ثابت میماند.
محتویات
تفسیر میکروسکوپیِ ذوبشدن[ویرایش]
در یک جسم جامد، مولکولهای تشکیلدهندهٔ آن در جای خود نوسان میکنند، ولی هنوز حالت کریستالی خود را حفظ كردهاند. اگر به جسم سخت گرما داده شود، این نوسانها بیشتر میشوند، تا زمانی که ساختار کریستالی از هم میپاشد و جسم مایع میشود.
نقطهٔ ذوب متجانس[ویرایش]
موادی که دارای نقطهٔ ذوب متجانس هستند، در یک دمای خاص ذوب یا منجمد میشوند و تا پایان استحاله دمای آنها ثابت باقی میماند.
نقطهٔ ذوب نامتجانس[ویرایش]
مواد دارای نقطهٔ ذوب نامتجانس در یک محدودهٔ دماییِ مشخص ذوب یا منجمد میشوند و در این محدوده با پایینرفتن دما مقدار فازِ جامد بیشتر شده و از مقدار فاز مایع کاسته میشود.
دمای انجماد[ویرایش]
تعریف یک دما بهعنوان دمای ذوب یا دمای انجماد به دیدگاه ما از رژیم حرارتی بستگی دارد. هنگام گرم کردن، این نقطه، نقطهٔ ذوب، و هنگام سرد کردن، نقطهٔ انجماد است.
تأثیر فشار[ویرایش]
فشار بر نقطهٔ ذوب/نقطهٔ انجماد مواد تأثیرگذار است. با بالارفتن فشار نقطهٔ ذوب/انجماد نیز بالا میرود. (البته یک استثنا وجود دارد: آب، که با فشار بالاتر، نقطهٔ ذوب آن پایین میآید).
با افزایش فشار، نقطهٔ ذوب یخ کاهش مییابد؛ به همین دلیل، یخها در کوه دیرتر آب میشوند، زیرا فشار هوا در آن محل کمتر است.
منابع[ویرایش]
مشارکتکنندگان ویکیپدیا، «Gefrierpunkt»، ویکیپدیای آلمانی، دانشنامهٔ آزاد (بازیابی در آوریل ۲۰۱۰).
Horst Kuchling. «Wärmelehre». در Taschenbuch der Physik. چاپ 18. Leipzig: Fachbuchverlag Leipzig، 2001. 269-270. ISBN 3-446-22883-7.
|