زواره

زواره
زواره
مختصات: ۳۳°۲۶′۵۶″ شمالی ۵۲°۲۹′۳۷″ شرقی
کشور	ایران
استان	استان اصفهان
شهرستان	شهرستان اردستان
بخش	بخش زواره
جمعیت
• جمعیت	۱۷۰۰۰
منطقهٔ زمانی	IRST (یوتی‌سی +۳:۳۰)
• تابستان (DST)	IRDT (یوتی‌سی +۴:۳۰)

زوارِه شهری در حاشیهٔ جنوبی دشت کویر ایران است. این شهر در مختصات جغرافیایی ۳۳ درجه و۲۶ دقیقه شمالی و ۵۶درجه و۵۲ دقیقه شرقی و در فاصلهٔ ۱۰ کیلومتری شهر اردستان (در شمال شرقی شهرستان اردستان) درمجاورت کویر مرکزی ایران واقع شده‌است.

تاریخچه

زواره از آبادیهای کهن ایران است و نام آن از نام برادر رستم گرفته شده‌است. در آن بناهای تاریخی زیادی همچون منار در مسجد امام حسن مجتبی (مسجد پامنار)، قلعهٔ مغول و مسجد جامع چهار ایوانی (قدیمی‌ترین مسجد چهار ایوانی کشور با بیش از ۹۰۰ سال قدمت) وجود دارد. حدود نیمی از ساکنین این شهر سید طباطبایی هستند. زواره ساختاری گلی دارد و دارای معماری ایرانی اصیل بوده که امروزه در حال خراب شدن است. در مرکز شهر زواره دورنمای گنبد کاشیکاری شده بارگاه امامزاده یحیی (ع) فرزند امام موسی بن جعفر (ع) نظرها را به خود جلب می‌کرد (که البته امروزه به دلیل تنگ نظری برخی افراد ویران گردیده است). در جوار مرقد مطهر این امامزاده جلوه‌های هنر معماری چون: بازار، حسینه‌های سرپوشیده و سرباز بزرگ، مدرسه علمیه، آب انبار (زورخانه)، مسجد کُرسی، حمام و با اندک قدمی فراتر از آن بازارچه، مسجد جامع، حسینیه‌های سرباز و سرپوشیده کوچک، بنای تاریخی هشت بهشت و بقعه پیر عارف سید بهاءالدین حیدر، خانه‌های چهار صفه‌ای، مسجد نیکویه، یخچال، برج و باروهای به یادگار مانده از دوران گذشته به چشم می‌خورد.
وجود نخستین مسجد چهار ایوانی ایران در زواره که بنا به کتیبه‌هایش در دوره سلجوقیان ساخته شده، نشان می‌دهد در قرون بعد از ظهور اسلام، منطقه‌ای پراهمیت بوده که سیدحسن مدرس، روحانی مبارز از این شهر برخاسته است.
یکی از زیباترین پدیده‌های طبیعی در بخش زواره، چشم‌انداز کویر است و یکی دیگر از دیدنی‌های آن، شترداری به روش سنتی است که حال و هوای روزگاران گذشته و از یاد رفته را در ذهن مجسم می‌کند. به اضافه این‌که درکویر زواره معادن نمک، طلا، سرب و نفت نیز وجود دارد. زواره از قرن چهارم قمری با عنوان مدینه السادات نامیده شده و مورخان متعدد در تالیفات خود به نام زواره و شخصیت‌های نامی برخاسته از آن یاد کرده‌اند.
همچنین قلعه سنگ‌بست زواره، بعد از قلعه الموت از بزرگ‌ترین و مستحکم‌ترین قلعه‌های ایران به شمار می‌رود که در قرن پنجم توسط ابوعلی دهدار (از مقربان حسن صباح) ساخته شده و از نوع چهار صفه‌ای دوطبقه است (که متأسفانه امروزه رو به ویرانی کامل است).
در حال حاضر جمعیت زواره ده هزار نفر می‌باشد وچندین برابر این رقم، از مردم زواره در شهرهای کاشان، تهران، اصفهان ودیگر نقاط بسر می‌برند، بیش ازده هزار هکتار ازاراضی زواره زیر کشت غلات، چغندر، علوفه، صیفی جات د رختان انارو پسته می‌باشد وبجاست همه ساله جشنواره انار وپسته د ر این شهر دایرگردد (به دلیل خشکسالی این اراضی در حال کاهش و بی رونقی است)، و بیش از صدهزار هکتار از بیابانهای زوا ره پوشیده از درختان تاغ است. درزمینه هنروصنعت خصوصاً، هنر سفالگری، کوزه‌گری، آهنگری، قالی بافی وکارگاه‌های آجر پزی شهرت استانی را داراست. اولین نشریه شهرستان اردستان نیز مربوط به زواره است که بنام پیک زواره به مدیرمسئولی آقای محمدرضا شواخی زواره منتشر شد البته این نشریه چند سال بعد با تغییر نام اکنون به نام روزنامه زاینده رود در اصفهان به چاپ می‌رسد. ایشان اولین خبرنگار صداوسیما در زواره هم بودند.

گردشگری

• یخچال

مناره مسجد بنکویه حسینه کوچک حسینیه بزرگ گنبد سبز بازار مسجد جامع هشت بهشت ، موزه مردم شناسی، قلعه سنگ بست، خانه‌های چهار صفه‌ای خاص شهر زواره

صنعت

تعدادی شهرک صنعتی د راین شهر شامل: کارخانه فولاد زواره، را د نوین نوتاش، رشد وطیور، تولیدی تابان نوار، مقواسازی، کاغذ سازی، تهران بست پاسارگاد، راهیان کویر، کارخانه دفترچه سازی، کارخانه تولید سبک سازان قطره، کارخانه مدرن سپاهان، شهرک ریلی واحداث شهرک واگون ساز ی و شهرک دام بانضمام نیروگاه سیکل ترکیبی زواره و عبو رخط هشتم گاز سراسری از نزدیکی شهر زواره از ویژگیهای صنعتی زواره هستند.

شخصیت‌های برجسته

زواره طی قرون گذشته به طور متمادی کانون علم، ادب و فرهنگ بوده و در هر عصر و زمان شخصیت‌هایی را در دامان خود پرورانده است:سید محمد طباطبایی ملقب به میر رفیا (لهجهٔ زواره‌ای=می رِفی) فخرالدین علی بن حسن زواره‌ای (مفسر قرآن و صاحب ترجمه الخواص)، ابوالفتح زواره‌ای (فقیه و محدث)، سید غیاث‌الدین جمشیدگازر (مفسر قرآن)، شیخ حافظ رجب برسی (عارف)، میرزا ابوالحسن جلوه (فیلسوف و حکیم)، شهید سیدحسن مدرس (روحانی مبارز)، حاج سیدحسین زواره‌ای (از شاگردان میرزای شیرازی)، استاد محیط طباطبائی (از اساتید مطرح تاریخ وادبیات) و...
به اضافه این‌که در قرن چهارم قمری زواره میزبان سادات طباطبایی شد و اجداد عده قابل توجهی از سادات طباطبایی ایران و مفاخر جهان اسلام، یعنی آیت‌الله العظمی بروجردی، علامه طباطبایی، شهید قاضی و سید بحرالعلوم در زواره مدفون هستند. همچنین بارگاه ملکوتی حضرت امامزاده یحیی، فرزند موسی بن جعفر (ع) به فضای شهر زواره، معنویت ویژه‌ای بخشیده است. زواره به داشتن افراد تحصیل کرده و پزشکان متخصص شهرت دارد و تعداد زیادی پزشک و معلم زواره‌ای در اصفهان و تهران وسایر شهرها ساکن و به خدمت مشغولند.

صنایع دستی

شامل خراطی چوب و سفالگری می‌باشد که هم اکنون نیز تولد می‌شوند همچنین زنان در گذشته به منظور کمک به اقتصاد خانواده قالی بافی (از نوع بافت فارسی) می‌کرده‌اند که دارای نقش‌های مذهبی و تزئینی بوده‌اند. هنوز هم به ندرت برخی خانم‌ها در منزلشان اقدام به قالی بافی می‌کنند.