زبان لاتین

لاتین
lingua Latina
بیان	[laˈti:na]
بومی برای	جمهوری روم، امپراتوری روم، Medieval و قرون جدید، پادشاهی ارمنی کیلیکیه (به‌عنوان زبان فرانکا), شهر واتیکان
خانواده‌های زبانی	هندواروپایی ایتالیک لاتینو فالیسکن لاتین
وضعیت رسمی
زبان رسمی در	شهر واتیکان
تنظیم‌شده توسط	در کتاب عهد عتیق و مدرسهٔ رومَنس
کدهای زبان
ایزو ۶۳۹-۱	la
ایزو ۶۳۹-۲	lat
ایزو ۶۳۹-۳	lat

قدیمی‌ترین سنگ‌نوشتهٔ شناخته‌شده به زبان لاتین

لاتین زبانی کلاسیک است که در اصل در لاتیوم، بخشی از ایتالیا، بدان صحبت می‌شد.

ریشه‌یابی

زبان لاتین زبانی از خانوادهٔ زبان‌های ایتالیک که به مانند بیشتر زبان‌های اروپایی از زیرشاخه‌های زبان نیا-هندواروپایی است. به این زبان روزگاری در بخشی از اروپای کنونی صحبت می‌شد. شهری که مردمش به زبان لاتین صحبت می‌کرده‌اند، لاتیوم نام داشت.

شکوفایی

ارزش این زبان زمانی چندبرابر شد که به‌عنوان زبان رسمیِ امپراتوری روم مطرح گشت. اگر امپراطوری روم تشکیل نمی‌شد این زبان در حد یک زبان محلی باقی می‌ماند. همچنین لاتین، زبان رسمی کلیسا، به‌ویژه کلیسای کاتولیک است. همهٔ سخنرانی‌ها و سرودهای مسیحی به این زبان است. در چندین سال گذشته هم زبان لاتین به‌عنوان زبان علمی و دانشگاهی در دانشگاه‌های اروپا به‌کار می‌رفت.

در جهان امروز

امروزه همهٔ زبان‌های رومی (اسپانیولی، پرتغالی، فرانسوی، ایتالیایی، رومانیایی و چند زبان دیگر) به‌طور مستقیم از این زبان ریشه گرفته‌اند و بسیاری از واژه‌ها در دیگر زبان‌ها، به‌ویژه انگلیسی، از لاتین آمده‌اند.
با گسترش دامنهٔ امپراتوری روم، دامنهٔ استفاده‌کنندگان از این زبان افزایش یافت. زبان لاتین، زبان نوشتارهای سیاسی و علمی نیز بوده‌است.

پیوند با مذهب کاتولیک

آنچه باعث بقای این زبان شد انتخاب آن به‌عنوان زبان رسمیِ مذهب کاتولیک بود. زمانی که کنستانتین یکم، یا «کنستانتین کبیر»، دین مسیحیت را به رسمیت شمرد، زبان لاتین به‌عنوان زبان رسمیِ این دین در اروپای غربی استفاده شد، درحالی‌که زبان یونانی زبان رایج کتاب مقدس در ارتدوکس بود.
در قرون وسطی زبان لاتین همچنان به‌عنوان زبان رسمی کلیسا استفاده می‌شد و کشیشان و دانشجویان الهیات به این زبان تحصیل می‌کردند. در اواخر قرون وسطی، مردان و زنان طبقهٔ متوسط به پایین اجازهٔ آموزش خواندن انجیل را دریافته و به همین دلیل به زبان لاتین آشنایی پیدا می‌کردند.

مارتین لوتر، کشیش متجدد آلمانی در قرن‌های ۱۵ و ۱۶، برای اولین بار انجیل را از لاتین به آلمانی ترجمه کرد. علی‌رغم تأثیر شگرفی که بر روشنفکری دینی در عصر نوزایی (رنسانس) گذاشت، سرآغاز منسوخ شدن زبان لاتین گردید.

پیوند به بیرون

• ویدئو و فایل شنیداری سه جلسهٔ نخست کلاس‌های فشردهٔ مقدماتی آموزش زبان لاتین توسط عبدالله یوسفی رامندی