حواصیل

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
پرش به: ناوبری، جستجو
حواصیل
قار برفی (Egretta thula) و جوجه‌هایش در لانه.
طبقه‌بندی علمی
فرمانرو: جانوران
شاخه: طنابداران
رده: پرندگان
راسته: مرغ‌سقاسانان
تیره: حواصیلیان
لیچ، ۱۸۲۰
سرده‌ها

متن را ببینید.

حَواصیل یا مرغ ماهی‌خوار پرنده‌ای است پابلند که در آب‌های شیرین یا آب‌های ساحلی زندگی می‌کند. حواصیل از راستهٔ مرغ‌سقاسانان (Pelecaniformes)، خانوادهٔ حواصیلیان (Ardeidae) است. ۶۴ گونه حواصیل وجود دارد که برخی از آن‌ها بوتیمار، برخی غمخورک و برخی نیز قار نامیده می‌شوند. نام قار بیشتر برای آن دسته از حواصیل‌ها که پرهای سفید یا آراسته‌ای دارند به‌کار می‌رود.

تمام این پرندگان از جانوران کوچک روی زمین تغذیه می‌کنند. این پرندگان، در آسمان آهسته و بسیار زیبا پرواز می‌کنند. گرچه حواصیل‌ها با برخی پرندگان از دیگر خانواده‌ها ازجمله درنا، اکراس، و کفچه‌نوک همانندی دارند اما برعکس این پرنده‌ها که هنگام پرواز گردن خود را به صورت کشیده و به سوی جلو می‌گیرند، حواصیل‌ها به هنگام پرواز گردنشان را بالا و به سوی عقب می‌گیرند.[۱] لک‌لکها و حواصیل‌ها همانندی زیادی دارند. لک‌لک‌ها پرندگانی بلند قامت با پاهایی بلندند. حواصیل‌ها دریاچه‌ها را بیشتر ترجیح می‌دهند، در حالی که اکثر لک‌لک‌ها در میان علفزارها و بوته‌ها گشت می‌زنند.[۲] برخی گونه‌های حواصیل به صورت گروهی در درخت‌ها آشیانه می‌سازند و برخی دیگر به‌ویژه بوتیمارها آشیانه‌هایی به صورت بستر در نیزارها می‌سازند.

در ایران ۱۳ گونه از سرده حواصیل شناسایی شده‌اند که ۹ گونه آن به صورت بومی و مهاجر عبوری در گیلان وجود دارند که هفت گونه آن در تالاب کرفستان شهرستان رودسر دیده شده‌است.[۳] حواصیل‌ها به استناد قانون شکار و صید و مصوبه شورای عالی محیط زیست از گونه‌های حمایت شده در ایران به‌شمار می‌آیند.[۲]

طبقه‌بندی[ویرایش]

تا سال ۲۰۰۸ میلادی، تیرهٔ حواصیلیان جزو راستهٔ لک‌لک‌سانان به شمار می‌آمد. پژوهشی که در این سال چاپ شد پیشنهاد داد که این پرندگان باید در راستهٔ مرغ‌سقاسانان قرار گیرند.[۴] در پی این پیشنهاد، کنگره بین‌المللی پرنده‌شناسی (IOC) این تیره را به همراه آرایهٔ خواهرش مرغ‌مقدسیان در راستهٔ سقامرغ‌سانان قرار داد.[۵]

زیرخانواده Tigrisomatinae

  • سرده Cochlearius — حواصیل منقارقایقی
  • سرده Tigrisoma — حواصیل‌های ببری معمولی (۳ گونه)
  • سرده Tigriornis — بوتیمار کاکل‌سفید
  • سرده Zonerodius — بوتیمار جنگلی

زیرخانواده Botaurinae

زیرخانواده Ardeinae

  • سرده Zeltornis (سنگواره)
  • سرده Nycticorax — حواصیل‌های شب معمولی (۲ گونهٔ موجود، شامل ۴ گونهٔ به تازگی منقرض شده)
  • سرده Nyctanassa — حواصیل‌های شب آمریکایی (۱ گونهٔ موجود، ۱ گونه به تازگی منقرض شده)
  • سرده Gorsachius — حواصیل‌های شب آسیا و آفریقا (۴ گونه)
  • سرده Butorides — حواصیل‌های پشت‌سبز (۳ گونه)
  • سرده Agamia — حواصیل شکم‌بلوطی
  • سرده Pilherodius — حواصیل کلاه‌پوش
  • سرده Ardeola — حواصیل‌های برکه‌نشین (۶ گونه)
  • سرده Bubulcus — قارهای گاوچرانک
  • سرده Proardea (سنگواره)
  • سرده Ardea — حواصیل‌های معمولی (۱۱–۱۷ گونه)
  • سرده Syrigma — حواصیل سوت‌زن
  • سرده Egretta — قارهای معمولی (۷–۱۳ گونه)
  • سرده Mesophoyx — قار میان‌جثه

نگاره‌ها[ویرایش]

منابع[ویرایش]

ویکی‌پدیای انگلیسی.

  1. والترز، مارتین، دائرةالمعارف شگفتی‌ها (پرندگان)، ترجمه صدیقه ابراهیمی (فخار)، صص۱۶–۱۷. شابِک: ۹۶۴-۶۳۵۳-۷۶-۲
  2. ۲٫۰ ۲٫۱ همان.
  3. نمای ایران: از خبرگزاری جمهوری اسلامی، بازدید:آوریل ۲۰۰۹.
  4. Hackett SJ, Kimball RT, Reddy S, Bowie RC, Braun EL, Braun MJ, Chojnowski JL, Cox WA, Han KL, Harshman J, Huddleston CJ, Marks BD, Miglia KJ, Moore WS, Sheldon FH, Steadman DW, Witt CC, Yuri T. “A Phylogenomic Study of Birds Reveals Their Evolutionary History”. Science 320, no. 5884 (2008): 1763–1768. doi:10.1126/science.1157704. PMID 18583609. 
  5. Gill, F. and Donsker, D. (eds). (2010). Family Links. IOC World Bird Names (version 2.4).