حمله شیمیایی به حلبچه

حمله شیمیایی به حلبچه
بخشی از جنگ ایران و عراق عملیات ظفر ۷
یک بمب واقعی که در بمباران حلبچه به کار رفت. امروزه بقایای این بمب به عنوان گلدانی در بنای یادبود قربانیان حلبچه به کار می‌رود
زمان به احتمال زیاد ۲۵ اسفند ۱۳۶۶ مکان حلبچه، کردستان عراق نتیجه کردها و ایرانی‌ها حلبچه را ترک گفتند و پس از آن شهر توسط نیروهای عراقی به اشغال درآمد
جنگندگان
ایران کردستان عراق	حزب بعث عراق
فرماندهان
	علی حسن المجید
تلفات
بیش از ۱۵هزار نفر کشته و زخمی (اکثراً از غیرنظامیان)

قربانیان بمباران شیمیایی حلبچه

بمباران شیمیایی حلبچه (به کردی: کیمیابارانی ھەڵەبجە) در ۲۵ اسفند ۱۳۶۶ توسط حکومت بعث عراق صورت گرفت. این بمباران بخشی از عملیات گسترده‌ای به‌نام عملیات انفال بود که بر ضد ساکنان مناطق کردنشین عراق انجام گرفت. در پی عملیات والفجر ۱۰ توسط ایران و تصرف بخش‌هایی از کردستان عراق در اواخر سال ۱۳۶۶ که منجر به استقبال مردم این مناطق از نیروهای ایرانی شد، صدام حسین به پسرعمویش علی حسن المجید معروف به علی شیمیایی، دستور بمباران شیمیایی این مناطق را داد. در پی این حمله حدود پنج هزار تن از مردم حلبچه که غیرنظامی بودند کشته شدند.

حملهٔ شیمیایی به حلبچه که به کشتار حلبچه یا جمعهٔ خونین نیز شناخته می‌شود، یک نسل‌کشی مردم کرد بود که در ۱۶ مارس ۱۹۸۸ به وسیلهٔ بمباران شیمایی توسط نیروهای دولتی عراقی در شهر حلبچهٔ کردستان عراق در طی روزهای پایانی جنگ ایران و عراق روی داد.

شرح حمله

پیش از حملات شیمیایی، شهر به‌مدت دو روز با بمب‌های متعارف بمباران شد. ظاهراً علی حسن المجید می‌خواسته شیشه ساختمان‌های شهر را بشکند، تا امکان مقاومت در مقابل گازهای سمی به حداقل برسد.

نیروی هوایی عراق از انواع مواد شیمیایی علیه حلبچه استفاده کرد: گازهای اعصاب مانند وی ایکس، سارین و تابون، و گاز خردل، که از زمان جنگ جهانی اول از آن استفاده شده است.

گردان شوان

نوشتار اصلی: گردان شوان

گردان شوان یکی از گردانهای بازوی نظامی کومله - سازمان کردستان حزب کمونیست ایران بود که در جریان این حملات دچار تلفات سنگینی شد. در روز حمله، گردان شوان در حالیکه در روستای «بیاره» در منطقه اورامان در کردستان عراق مستقر بود و آماده تخلیه منطقه جنگی بین ایران و عراق بود، در حلقه محاصره حملات نیروهای زمینی جمهوری اسلامی ایران از یک طرف و نیز بمباران شیمیایی نیروی هوایی ارتش عراق از طرف دیگر قرار گرفت که طی آن ۶۰ تن از اعضای این گردان کشته شدند. در تاریخ‌نگاری رسمی واقعه حلبچه، به حادثه گردان شوان عموماً اشاره‌ای نشده است.

تلفات جانی

این حمله نزدیک به ۳۲۰۰ تا ۵۰۰۰ نفر را کشت و نزدیک به ۷۰۰۰ هزار تا ۱۰۰۰۰ هزار نفر را زخمی کرد که اکثراً از غیرنظامیان بودند؛ صدها تن دیگر بر اثر عواقب، بیماری‌ها و نقص جسم در هنگام تولد در سال‌ها پس از حمله کشته شدند. حادثه‌ای که به صورت رسمی به عنوان نسل‌کشی مردم کرد عراق شناخته شد و هنوز به عنوان بزرگترین حملهٔ شیمیایی مستقیم به یک منطقهٔ شهرنشین در تاریخ باقی‌مانده‌است.

جستارهای وابسته

• استفاده صدام حسین از سلاح‌های شیمیایی

پیوند به بیرون

• شعرهایی دربارهٔ بمباران شیمیایی حلبچه
• خاطرات دمیرتاش؛ فقر، پ.ک.ک و نمایندگی مجلس، کردپرس