مقدمه ابن خلدون
مقدمه ابن خلدون کتابی نوشته شده از ابن خلدون است که در آن تاریخ اجتماعی و تاریخ اقتصادی جهان اسلام در سده ۸ و سده ۹ق بررسی شده است.[۱]
مقدمه ابن خلدون در حقیقت مقدمه کتاب العبر و دیوان المبتداء و الخبر فی ایام العرب و العجم و البربر و من عاصرهم من ذوی السلطان الاکبر است.[۲] این کتاب بویژه به امور خراج، سیاست‌های مالی، نفوذ و مسکوکات و ادارات مربوط به آنها مانند دیوان‌ها پرداخته و آنها را روشن می‌کند.[۱] مقدمه ابن خلدون تنها در ابتدای سده ۱۹م مورد توجه خاورشناسان قرار گرفت و در همان سده از این مرحله در گذشت و دیگر دانشمندان اروپا نیز آنرا مورد پژوهش قرار دادند.[۲]
نمونه‌ای از کتاب مقدمهٔ ابن خلدون[ویرایش]
وقتی سعد ابن ابی وقاص بر مدائن دست یافت در آنجا کتاب‌های بسیار دید. نامه به عمر بن خطاب نوشت و در باب این کتاب‌ها دستوری خواست. عمر در پاسخ نوشت که آن همه را به آب افکن که اگر در آنچه در آن کتاب‌ها هست سبب راهنمایی است خداوند برای ما قرآن فرستاده که از آن راه نماینده‌تر است و اگر در آن کتاب‌ها جز مایهٔ گمراهی نیست خداوند ما را از شر آن در امان داشته است. ازین سبب آن همه کتاب را در آب یا آتش افکندند (زرینکوب، دوقرن سکوت ص ۱۰۶)(ابن‌خلدون، مقدمه چاپ مصر ص 6-285).[۳][۴] فرانز رزنتال استاد زبانهای سامی و زبان عربی[۵] در دانشگاه ییل، اسلام‌شناس[۶] و مترجم کتاب مقدمه، در پانوشت این گفته ابن خلدون می‌نویسد «این روایت دیگری از یک افسانه معروف است».[۷]
البته سالها بعد از انتشار کتاب دو قرن سکوت که شخص زرینکوب ادعا کرده بود (شاید به تبعیت از ابن خلدون؛ به هر حال :) کتاب‌های مدائن بدست اعراب نابود شده، در کتاب کارنامه اسلام (۱۳۴۸) کتاب‌سوزی اعراب در تیسفون را نفی می‌کند: «روایتی هم ک گفته‌اند کتابخانه مدائن را اعراب نابود کردند ظاهراً هیچ اساس ندارد و مآخذ آن تازه‌است.»[۸]
منابع[ویرایش]
- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ ورهرام، غلامرضا. منابع تاریخی ایران در دوران اسلامی. چاپ اول. تهران: امیر کبیر، ۱۳۷۱. ص۱۸.
- ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ ابن خلدون. مقدمه ابن خلدون (جلد اول). ترجمهٔ محمد پروین گنابادی. چاپ هشتم. تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، ۱۳۷۵. ص۲۹–۳۰.
- ↑ دو قرن سکوت، زرینکوب. عبدالحسین، انتشارات امیرکبیر، 1330
- ↑ مقدمه ابن خلدون، به اهتمام کاترمر 1858
- ↑ http://news.yale.edu/2003/04/15/memoriam-franz-rosenthal-87»Franz Rosenthal, the Sterling Professor Emeritus of Arabic at Yale University"
- ↑ http://books.google.com/books/about/The_Muqaddimah.html?id=Op6CQgAACAAJ
- ↑ فرانز رزنتال، ترجمه مقدمه ابن خلدون، چاپ دانشگاه پرینستون، ص ۳۷۳: This is a variant of the famous legend according to which, Umar ordered the destruction of the celebrated library in Alexandria
- ↑ زرینکوب, عبدالحسین. کارنامه اسلام. pp. صفحه شانزده قالب پی دی الف.
