گور دختر
| گور دختر | |
|---|---|
 |
|
| نام | گور دختر |
| کشور |  ایران |
| استان | استان بوشهر |
| شهرستان | دشتستان |
| بخش | بخش مرکزی |
| اطلاعات اثر | |
| نوع بنا | آرامگاه سنگی |
| سال‌های مرمت | میانهٔ دههٔ ۱۳۸۰ |
| کاربری | آرامگاه فردی از دودمان هخامنشی (احتمالا کوروش کوچک) |
| کاربری کنونی | رها شده |
| دورهٔ ساخت اثر | هخامنشیان |
| اطلاعات ثبتی | |
| شمارهٔ ثبت | ۱۸۹۷[۱] |
| تاریخ ثبت ملی | ۱۳۷۶ |
| اطلاعات بازدید | |
| امکان بازدید | دسترسی مستقیم[۲] |
 گور دختر
|
|
گور دختر آرامگاهی سنگی از دورهٔ هخامنشیان است که در در دشت «میانکوهی پشت پَر» شهرستان دشتستان قرار دارد و از نقاط دیدنی استان بوشهر در جنوب ایران است. گمانه زده شده است که این بنا آرامگاه کوروش کوچک، چیش‌پیش، آتوسا، ماندانا، و یا خواهر کوروش بزرگ است.[۱]
شاپور شهبازی، باستان‌شناس بزرگ ایرانی معتقد بود که این بنا آرامگاه کوروش کوچک است. گور دختر در میانه دهه ۱۳۸۰ مرمت شد ولی اکنون در وضعیت بسیار بدی رها شده است.[۱][۳][۲]
موقعیت[ویرایش]
گور دختر در دشت «میانکوهی پشت پَر» در تنگ ارم در بخش مرکزی شهرستان دشتستان در استان بوشهر و در جاده برازجان–کازرون قرار دارد.[۴][۱]
در خاور گور دختر نیز بقایای کوشک اردشیر ساسانی دیده می‌شود.[۴] از دیگر آثار دوره هخامنشیان در برازجان می‌توان به کاخ چرخاب کوروش در یک کیلومتری جنوب غرب برازجان، کاخ سنگ سیاه و کاخ بردک سیاه در دشتستان اشاره کرد.[۱]
معماری و مشخصات[ویرایش]
این آرامگاه به سبک آرامگاه کوروش بزرگ اما در اندازه کوچکتر ساخته شده‌است و دارای سقفی شبیه آرامگاه کوروش بزرگ است.[۱] باستان شناسان تایید کرده‌اند که این اثر متعلق به سال ۶۰۰ پیش از میلاد، دوره هخامنشیان است.
کل بنا از ۲۴ قطعه سنگ در ابعاد مختلف ساخته و بوسیله بست‌های دم چلچله‌ای به یکدیگر متصل شده‌اند. در ساخت این بنا مانند دیگر سازه‌های ساخته شده توسط معماران هخامنشی هیچگونه ملاتی به کار نرفته‌است. بر بالای این مقبره قسمتی فرو رفتگی شبیه به یک قاب وجود دارد که احتمالاً جایگاه قرار گرفتن کتیبه‌ای مربوط به آن بوده‌است. ارتفاع واقعی بنا چهارونیم متر است و در درون اتاقک بنا حوضچهٔ کوچکی وجود دارد.[۱]
تاریخچهٔ کشف و هویت‌یابی[ویرایش]
گور دختر را ابتدا باستان‌شناس بلژیکی لویی واندنبرگ در سال ۱۳۳۹ خورشیدی کشف کرد. واندنبرگ خود معتقد بود گور دختر قبر چیش پیش یا کوروش یکم (جد کوروش کبیر) است اما سپس علیرضا شاپور شهبازی، از باستان‌شناسان بزرگ ایران، آن را آرامگاه کوروش کوچک دانست. گمانه‌ها در مورد این بنا فراوان است. آرامگاه ماندانا مادر کوروش و یا آتوسا دختر کوروش و شهبانوی هخامنشی برخی دیگر از گمانه‌ها درباره این بنا هستند. گور دختر در سال ۱۳۷۶ با شماره ۱۸۹۷ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.[۱]
مرمت و نگهداری[ویرایش]
آرامگاه کوروش جوان دراوایل دهه ۸۰ به دست تیم بهسازی (مرمت) به سرپرستی حسن راهساز به صورتی ویژه بهسازی و احیا شد که به گفته کارشناسان، پروژه گور دختر از جمله کارهای موفق این گروه مرمت‌گر بوده است. مرمت‌گران برای بهسازی و احیای آرامگاه ۲۴ قطعه سنگ بنا را پیاده کرده و برخی قطعات آن را که دچار رانش و جابه‌جایی شده بود اصلاح کرده و یا با قطعات جدید سنگ جایگزین کردند.[۳]
یادگاری نویسی روی بنا و ساخت و ساز خانه‌های روستایی در حریم درجه یک وضعیت و شکل اسفباری به این محوطه تاریخی داده است. نخستین دست‌اندازی توسط اداره برق منطقه‌ای استان با نصب تیرک چراغ برق در فاصلهٔ چهار متری آن صورت گرفت. در سال ۱۳۹۱ گزارش شد در داخل این بنا مرغ و خروس و گوسفند نگهداری می‌شود.[۱][۳][۲]
منابع[ویرایش]
- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ ۱٫۳ ۱٫۴ ۱٫۵ ۱٫۶ ۱٫۷ ۱٫۸ «حریم آرامگاه «کوروش کوچک» عرصه ساخت و ساز روستاییان». خبرگزاری مهر، ۱۳۸۸/۱۲/۱۹. بایگانی‌شده از نسخهٔ اصلی در ۲۲ مهر ۱۳۹۲. بازبینی‌شده در ۲۱ اسفند ۱۳۸۸.
- ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ ۲٫۲ «گور دختر زنده‌به‌گور شد، تهران تیشه به ریشه‌اش زد». خبرگزاری میراث‌فرهنگی، ۱۳۹۱/۸/۴. بازبینی‌شده در ۲۲ مهر ۱۳۹۲. خطای یادکرد: برچسب
<ref>نامعتبر؛ نام «chnn» چندین بار با محتوای متفاوت تعریف شده‌است خطای یادکرد: برچسب<ref>نامعتبر؛ نام «chnn» چندین بار با محتوای متفاوت تعریف شده‌است - ↑ ۳٫۰ ۳٫۱ ۳٫۲ «مرغ‌ها در "گور دختر" دانه می‌خورند! +تصاویر». تابناک، ۴ آبان ۱۳۹۱. بایگانی‌شده از نسخهٔ اصلی در ۲۲ مهر ۱۳۹۲. بازبینی‌شده در ۲۲ مهر ۱۳۹۲.
- ↑ ۴٫۰ ۴٫۱ رازی، عبدالله. از سلسلهٔ ماد تا انقراض سلسلهٔ قاجاریه چاپ ششم، چاپخانهٔ اقبال، ۱۳۶۳.
- رازی، عبدالله. از سلسلهٔ ماد تا انقراض سلسلهٔ قاجاریه چاپ ششم، چاپخانهٔ اقبال، ۱۳۶۳.
- برای مطالعه بیشتر
- کیان راد، حسین. گور دختر نشر نوید شیراز، ۱۳۸۹.
 |
این نوشتار نیازمند تصویر است. با توجه به رعایت حق تکثیر با بارگذاری و افزودن تصویر. |
|
|||||||||||||||||||||||||
