موزه جواهرات ملی ایران

مختصات: ۳۵°۴۱′۳۷.۳۱″ شمالی ۵۱°۲۵′۱۰.۰۷″ شرقی / ۳۵.۶۹۳۶۹۷۲° شمالی ۵۱.۴۱۹۴۶۳۹° شرقی / 35.6936972; 51.4194639 موزه جواهرات ملی ایران خزانه بانک مرکزی ایران قرار دارد و به صورت موزه نیز استفاده می‌شود. این خزانه-موزه در ساختمان بانک مرکزی ایران در خیابان فردوسی تهران قرار دارد.

تاریخچه[ویرایش]

تا قبل از دوره صفوی پادشاهان ایرانی نسبت به جمع‌آوری، حفظ و نگهداری جواهرات و سنگهای زینتی اقدام نکرده بودند. در دوران صفوی پادشاهان با ارسال سفرایی به کشورهای مجاور اقدام به خریداری و جمع‌آوری و حفظ جواهرات موجود و خریداری شده کردند. پس از حمله افغان‌ها به ایران مقداری از این جواهرات به افغانستان فرستاده شد که با همت نادر بخش زیادی از آنها به ایران بازگردانده شد. نادر شاه افشار جهت بازپس گیری بخشی از این جواهرات که به هندوستان فرستاده شده بود، نامه‌های متعددی را برای پادشاه هند فرستاد، اما چون جوابی نیافت با سپاه خویش راهی هندوستان شد. لشکرکشی نادر موجب آن شد که پادشاه هند هدایا و جواهرات زیادی را به نادر اهدا کند. بخش زیادی از هدایا و غنایمی که نادر از هندوستان جمع‌آوری نموده بود هرگز به ایران نرسید. نادر پس از بازگشت به ایران به رسم آن روزگار بخشی از غنایم و هدایا را به حکام، امیران و پادشاهان کشورها و دیارهای اطراف ایران بخشید، مقداری از غنایم به استان امام رضا (ع) و بخشی دیگر را به سپاهیان اعطا نمود. پس از قتل نادر یکی از سردارانش به نام احمد بیگ افغان ابدالی دست به غارت جواهرات خزانه زد و بخشی از این جواهرات منجمله الماس کوه نور که بعدها (احتمالا بالاجبار) به ملکه بریتانیا اهدا شد هر گز به ایران بازگردانده نشد.

در دوران قاجار جواهرات گردآوری و بخشی از آنها بر تاج کیانی و کره جواهر نشان و تخت نادری سوار و مرصع گردید و در کاخ گلستان نگهداری می‌شد. با روی کار آمدن رضا شاه پهلوی، جواهرات سلطنتی به زیرزمین کاخ مرمر منتقل شده در سال ۱۳۱۶ و پس از تکمیل ساختمان بانک ملی ایران قسمت عمده این جواهرات به موزه بانک ملّی منتقل و پشتوانه اسکناس گردید. بعدها این جواهرات به عنوان وثیقه دولت بابت بدهی به بانک قرار گرفت. خزانه جدید بانک مرکزی در تپه‌های عباس‌آباد تهران در حال ساخت است.

این خزانه در ساختمان بانک مرکزی ایران قرار دارد و بصورت موزه نیز استفاده می‌شود. بسیاری از جواهرات سلطنتی ایران از دوره صفوی، دورهٔ افشار، قاجار و پهلوی در این موزه به نمایش گذارده شده‌است. از جمله می‌توان به الماس دریای نور، جقه نادری، تاج فرح پهلوی، تاج کیانی، کره جواهر نشان، تخت طاووس (قاجاری) (تخت خورشید) و تخت نادری اشاره کرد.

نگارخانه[ویرایش]

صندوق جواهرات مروارید
شنل مراسم تاجگذاری
تخت نادری
کمربند زرین
تاج پهلوی
الماس دریای نور
درپوش بشقاب نگین‌دار
گردنبند فرح
تاج فرح پهلوی
ویترین زمرد
دسته شمشیر و غلاف متعلق به سلسله پهلوی، معروف به «شمشیر شاهی» با ۳۰۰۰ سنگ تزیین شده از جمله زمرد، یاقوت، الماس و اندازه ۱۰۳ سانتی متر.
نیمتاج فرح پهلوی
نیمتاج فاطمه پهلوی