زنجیره گویشی

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
پرش به: ناوبری، جستجو

زنجیره‌یِ گویشی (به انگلیسی: Dialect continuum) یا ناحیه‌یِ گویشی[۱] به مجموعه‌ای از گویش‌ها با ویژگی‌ای معین گفته می‌شود که نخستین بار لئونارد بلومفیلد، زبان‌شناس معروف آن را تعریف نمود. اگر مجموعه‌ای از گویش‌ها که در یک ناحیهٔ جغرافیایی خاص وجود دارند را از سمتِ شرقِ آن ناحیه به سمتِ غرب به ترتیب «آ»، «ب»، «پ» و... «ه» و «ی» بدانیم، آن‌گاه برایِ اینکه این مجموعه از گویش‌ها، یک زنجیرهٔ گویشی را شکل دهند، باید این ویژگی را داشته باشند: تفاوتِ بینِ هر دو گویشی که در شهرها یا منطقه‌های مجاور و همسایه وجود دارد باید بسیار اندک باشد، اما زمانی که دو سرِ این طیف را در نظر می‌گیریم یعنی وقتی گویشِ «آ» در شرقِ این ناحیه را با گویشِ «ی» در غربِ ناحیه مقایسه می‌کنیم، تفاوتِ بینِ این دو گویش آن‌چنان زیاد شده است که دیگر گویش‌ورانِ این دو منطقه، قادر به تشخیصِ گویشِ طرفِ مقابل نیستند.

ایران و آسیای مرکزی[ویرایش]

زبان فارسی، در شکل‌هایِ مختلفی که دارد -یعنی پارسی (ایراندری (افغانستان) و تاجیکی (تاجیکستان و بخش‌هایی از شوروی سابق)- تشکیل یک زنجیرهٔ گویشی می‌دهند.[نیازمند منبع]

پانویس[ویرایش]

  1. Dialect area

منابع[ویرایش]

مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا، «Dialect continuum»، ویکی‌پدیای انگلیسی، دانشنامهٔ آزاد (بازیابی در ۵ سپتامبر ۲۰۱۱).