سد جاوید
| سد جاوید | |
|---|---|
| اطلاعات کلی | |
| نام رسمی: | سد جاوید |
| کشور: | ایران  |
| رودخانه: | گری کنار |
| محل: | بخش کوخرد ۴ کیلومتری جنوب شرقی کوخرد |
| نوع سد: | سنگی-ملاتی |
| ارتفاع از پی: | . |
| طول تاج: | . |
| عرض در پی: | . |
| ظرفیت تخلیه سرریزها: | . |
| تاریخ آغاز ساخت: | ۱۹۷۹ م. |
| تاریخ پایان: | ۱۹۷۹ م. |
| اطلاعات مخزن | |
| حجم مخزن: | . |
| مساحت حوزه آبریز: | . |
| پانویس‌ها | |
سدجاوید نام سد سنگی ملاتی در جنوب دهستان کوخرد در بخش کوخرد شهرستان بستک در غرب استان هرمزگان در جنوب ایران واقع شده‌است.[۱] سدجاوید در دو کیلومتری جنوب شرقی روستای چاله کوخرد و روستای کوردان واقع شده‌است.
محتویات
موقعیت سدجاوید[ویرایش]
این سد در دهانه دره عمیق گری کُنار و در منطقه بشکرو قرار دارد، بشکرو از سامان‌های زیبای دهستان کوخرد است. کوهستانهای «پل تیر» و بلند، دشت‌های بی پایان و جلگههای نخلپوش، و جنگلزارهایی از درختهای سمر و کنار و کُور،[۲] هنگامی که روستای کوخرد بسوی خاور پشت سر بگذارید، مارپیچ جاده شما را به جایی خواهد رساند که از آن واحه سرسبز از دور پیداست و سد بزرگ جاوید در آن واحه قرار دارد که در بادیه جنوبی کوخرد و در پایه کوه پل تیر (کوه خآب) واقع می‌باشد.[۳]
نقاط پیرامون سد جاوید[ویرایش]
از سمت جنوب کوه خآب و نرگ گری کُنار، از طرف شمال رودخانه مهران و تنب بردومه و خادون، از طرف مغرب بک احمد و مزاجان و آثار تاریخی سد بز، واما ازطرف مشرق درواه کبوتردان واقع شده‌است.[۲][۴]
نامگذاری[ویرایش]
سد جاوید دومین سد بزرگ سنگی ملاتی در کوخرد است، این سد در پایه کوه پل تیر (کوه خآب) از سمت شمال و در شمال نرگ گری کُنار، و از سمت مغرب «پشتخه» گری کنار قرار دارد. این سد در سال ۱۹۷۹ میلادی توسط حاج اسماعیل جاوید و حاج احمد علی جاوید بنیادگذاری شده‌است. از همین روی سد جاوید نامگذاری شده‌است.[۲]
آبخیز سد جاوید[ویرایش]
آبخیز سد جاوید از مناطق گستردهٔ تشکیل می‌یابد، ابتداء از قله کوه پل تیر و سرگرد نرگ «گری» کُنار، و تمام دره‌های بلند وکوتاه اطراف تماماً به سد جاوید سرازیر می‌شود، و لُدخه‌هایی که از کوه‌هایی که در پیرامون این سد وجود دارد، به‌وسیله کوهستانها و نواحی به ارتفاعات متفاوت احاطه شده و منطقه وسیعی را در برگرفته‌است کلاً به سد می‌ریزد و دریاچه‌ای پدید می‌آورد.
استفاده از آب سد جاوید[ویرایش]
کشاورزانی که در منطقه بشکرو نخل و زمین دارند از آب این سد برای آبیاری نخل‌هایشان و کشاورزی استفاده می‌کنند، ودر زمینهای گستردهٔ آن جو و گندم و هندوانه و خَربُزَه و خیار و همه‌گونه سبزیجات صیفی وشتوی کاشته می‌شود، تمام سبزی‌کاری‌های منطقه بشکرو از آب این سد آبیاری می‌شود، در تمام مدت سال این سد آب دارد و کشاورزان از آب آن استفاده می‌کنند.
پرندگان سد جاوید[ویرایش]
کوه سر بفلک کشیده «پل تیر» کوه خآب زیستگاه پرندگان مختلفی است. وبه دلیل وجود درختهای گوناگون و تنومند در طول این کوه بزرگ ودره‌های آن و با وجود آب فراوان وبعد از ایجاد این سد بزرگ پرندگان بیشتری در اینجا جایگیر می‌شوند و لانه می‌سازند، از انواع پرندگان که در این منطقه می‌زیسته‌اند عبارت‌اند از: بادخور، تیهو، قُمری، خضیری (کراشکین)، کبک، بوکلو و «مرغ سلیمان» یا هدهد نام برد که به‌ویژه در فصل زمستان و بهار با آواز دلنشین خود این منطقه کوهستانی را شاد می‌سازند.[۲]
نگاره‌ها[ویرایش]
پانویس[ویرایش]
- ↑ محمدیان، کوخردی، محمد، “ (به یاد کوخرد) “، ج۱. ج۲. چاپ اول، دبی: سال انتشار ۲۰۰۳ میلادی.
- ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ ۲٫۲ ۲٫۳ الکوخردی، محمد، بن یوسف، (کُوخِرد حَاضِرَة اِسلامِیةَ عَلی ضِفافِ نَهر مِهران Kookherd, an Islamic District on the bank of Mehran River) الطبعة الثالثة، دبی: سنة ۱۹۹۷ للمیلاد.
- ↑ محمد، صدیق «تارخ فارس» صفحه‌های (۵۰ ـ ۵۱ ـ ۵۲ ـ ۵۳)، چاپ سال ۱۹۹۳ میلادی.
- ↑ محمدیان، کوخردی، محمد، (شهرستان بستک و بخش کوخرد) ، ج۱. چاپ اول، دبی: سال انتشار ۲۰۰۵ میلادی.
جستارهای وابسته[ویرایش]
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||
|
||||||
 |
در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ سد جاوید موجود است. |
فهرست منابع و مآخذ[ویرایش]
- محمدیان، کوخردی، محمد، “ «به یاد کوخرد» “، ج۲. چاپ اول، دبی: سال انتشار ۲۰۰۳ میلادی.
- نگاره‌ها از: محمد نور برکم و محمد محمدیان.
- محمد، صدیق «تارخ فارس» صفحه‌های (۵۰ ـ ۵۱ ـ ۵۲ ـ ۵۳)، چاپ سال ۱۹۹۳ میلادی.
- محمدیان، کوخردی، محمد، (شهرستان بستک و بخش کوخرد) ، ج۱. چاپ اول، دبی: سال انتشار ۲۰۰۵ میلادی.
- الکوخردی، محمد، بن یوسف، (کُوخِرد حَاضِرَة اِسلامِیةَ عَلی ضِفافِ نَهر مِهران Kookherd، an Islamic District on the bank of Mehran River) الطبعة الثالثة، دبی: سنة ۱۹۹۷ للمیلاد.
