پرونده‌های تروریستی جمهوری اسلامی ایران

دیوارنگاره‌ای در تهران که در آن، چهره محمد منیف اشمر و علی منیف اشمر اعضای حزب‌الله لبنان که هر دو در عملیات بمب‌گذاری انتحاری کشته شدند، دیده می‌شود.

پس از انقلاب ۱۳۵۷ برخی کشورها، سازمان‌ها و دادگاه‌ها جمهوری اسلامی ایران را به دست داشتن در اقدامات تروریستی و یا حمایت از گروه‌های تروریستی متهم یا محکوم کرده‌اند.

از جمله این کشورها اسرائیل، آلمان، آرژانتین و انگلیس هستند. دولت آمریکا نیز ایران را متهم به حمایت از چندین گروهکهای تروریستی در جهان همچو گروه حزب‌الله لبنان، گروه حماس فلسطین و چند گروه فلسطینی که در فهرست گروه‌های تروریستی دولت این کشور قرار دارند کرده است. همچنین دولت آمریکا سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و وزارت دفاع ایران را در فهرست گروه‌های تروریستی قرار داده است.

اخیراً وزارت خارجه ایالات متحده در روز پنجشنبه ۲ ژوئن ۲۰۱۶ در گزارش سالانه خود دربارهٔ تروریسم جهانی اعلام داشت، حکومت ایران با وجود رسیدن به توافق جامع با قدرت‌های جهانی بر سر برنامه هسته‌ای خود، همچنان اصلی‌ترین کشور حامی تروریسم در جهان است.

در حال حاضر در سال ۲۰۱۶ میلادی تنها کشور حامی تروریست و تروریسم جهانی در سطح بین‌الملل همچنان دولت اسلامی ایران محسوب می‌شود. دولت آلمان چند تن از مقامت بلندپایه حکومت ایران را که در دادگاه میکونوس به دخالت در عملیات تروریستی محکوم شده بودند را تحت پیگرد قضایی قرار داده است.

ترور میکونوس

نوشتار اصلی: ترور میکونوس

اسامی ۴ کشته شده در لوح یابود ترور میکونوس

در ماجرای ترور میکونوس که در رستورانی به همین نام واقع در برلین، آلمان و در تاریخ ۱۷ سپتامبر ۱۹۹۲ رخ داد، چهار نفر از فعالین کرد مخالف جمهوری اسلامی به قتل رسیدند. این ترور تأثیر زیادی بر روی روابط بین ایران و کشورهای اروپایی داشت.

یک سال بعد از حادثه رستوران میکونوس یک ایرانی تروریست به نام کاظم دارابی کازرونی که مشکوک به عضویت در سپاه پاسداران و سازمان امنیت ایران بود و ۴ لبنانی به نامهای یوسف امین، محمد اتریس، عطاالله عیاد و عباس رحیل توسط پلیس آلمان دستگیر شدند و محاکمه متهمان در ششم آبانماه سال ۱۳۷۲ در آلمان آغاز شد. دادگاه میکونوس حدود ۵ سال و ۲۴۷ جلسه طول کشید و حدود ۹ میلیون فرانک هزینه در برداشت. در جلسات این دادگاه بیش از ۱۷۰ نفر در دادگاه حاضر شده و در مورد حادثه ترور گواهی دادند. دادستان دادگاه برونو یوست و قاضی آن فریچوف کوبش بودند. حکم دادگاه میکونوس در بیست و یکم فروردین ماه سال ۱۳۷۶ صادر شد و طی آن کاظم دارابی از اتباع ایرانی و عباس رحیل تبعه لبنانی به حبس ابد و یوسف امین و محمداتریس هر دو نفر از اتباع لبنان به ترتیب به ۱۱ و ۵ سال زندان محکوم شدند. در این حکم متهم دیگر نیز به نام عطاالله ایاد تبرئه شد. همچنین از آنجا که در جلسات دادگاه مفهومی به نام وظایف ویژه مطرح شده بود که سران رژیم ایران تصمیم گیرندگان اصلی آن کمیته بودند، مسئولان وقت جمهوری اسلامی ایران یعنی هاشمی رفسنجانی رئیس جمهور وقت ایران، علی فلاحیان وزیر اطلاعات وقت، علی‌اکبر ولایتی وزیر امور خارجه وقت و سید علی خامنه‌ای رهبر جمهوری اسلامی ایران متهم به زمینه سازی ماجرای میکونوس شدند. این افراد هنوز هم تحت تعقیب اینترپل هستند و نمی‌توانند از ایران خارج شوند.

بمب‌گذاری آمیا

نوشتار اصلی: بمب‌گذاری آمیا

انفجار مرکز همیاری یهودیان واقعه‌ای تروریستی در ۱۸ ژوئیه ۱۹۹۴ برابر با ۲۷ تیر ۱۳۷۳ بود که در جریان آن ۸۵ نفر از شهروندان یهودی تبار آرژانتینی جان خود را از دست دادند و بیش از سیصد نفر زخمی شدند.

این بمب گذاری علاوه بر تأثیر بر وجهه جهانی جمهوری اسلامی و روابطش با آرژانتین، تبعاتی نیز برای سیاست داخلی آرژانتین داشته است. از جمله یکی از قضات بررسی در مورد این پرونده به اتهام اقدام در ارائه شواهد کذب از کار برکنار شده و در سال ۲۰۱۲، قوه قضاییه آرژانتین، کارلوس منم، رئیس جمهوری وقت این کشور را در ارتباط با پیگیری این بمب‌گذاری تحت پیگرد قانونی قرار داد. منم متهم شد که با دریافت رشوه، کوشیده بود شواهد مربوط به ارتباط حزب‌الله لبنان و دولت جمهوری اسلامی ایران با این بمب‌گذاری‌ها را پنهان کند.

توطئه ترور سفیر عربستان

نوشتار اصلی: متهم شدن ایران به اقدام برای ترور سفیر عربستان

در سال ۱۳۹۰ شمسی دادگستری آمریکا دو ایرانی تروریست را به تلاش برای حمله به سفارت خانه‌های عربستان سعودی و اسرائیل در واشینگتن و همچنین ترور عادل الجبیر، سفیر عربستان سعودی در آمریکا متهم کردند. مقام‌های دادگستری آمریکا این دو ایرانی را «منصور ارباب‌سیر»، ۵۶ ساله، و «غلام شکوری» معرفی کرده‌اند. منصور ارباب‌سیر دارای تابعیت ایرانی - آمریکایی است و هم اکنون در بازداشت است، ولی غلام شکوری فراری است. مقام‌های قضایی آمریکا می‌گویند که غلام شکوری، عضو نیروی قدس- شاخه خارجی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی است.

بمب گذاری در بانکوک ۲۰۱۲

مجموعه‌ای از بمبگذاری‌ها در سال ۲۰۱۲ در بانکوک اتفاق افتاد. مقامات تایلند ایران را به بمبگذاری برای ترور دیپلمات‌های اسراییلی متهم کردند. دو شهروند ایرانی تروریست به نام‌های سعید مرادی (۲۹ ساله) و محمد خزایی (۴۹ ساله) محکوم به دست داشتن در عملیات تروریستی بمب‌گذاری شده و به ترتیب به حبس ابد و حبس درازمدت محکوم شدند. سعید مرادی که بر اثر انفجار بمب دو پای خود را از دست داده است در جریان بازداشت به طرف مأموران پلیس بمبی را پرتاب کرده بود.

چند روز بعد در پی انفجاری در خانه‌ای که به محل ساخت بمب برای گروه ۵ نفره ایرانی تبدیل شده بود، تعقیب پلیس بانکوک افزایش یافت و سه ایرانی دیگر به ظن مشارکت احتمالی در این بمب‌گذاری‌های اخیر تایلند بازداشت و بازجویی شده‌اند. این افراد سید مهرداد مدنی، ایرج رحیمی‌راد و محبوبه تسبیحی نام دارند اما هنوز اتهامی متوجه آنها نشده است.

بمب گذاری در دهلی ۲۰۱۲

در سال ۲۰۱۲ پلیس هند رسماً اعلام کرد که ایران مسوول بمبگذاری در دهلی برای کشتن دیپلمات‌های اسراییلی بوده است. بر طبق گزارش سپاه پاسداران جمهوری اسلامی این عملیات تروریستی را طراحی و اجرا کرده است که در آن یک کارمند سفارت اسراییل در دهلی، یک کارمند محلی و دو نفر عابر مجروح شدند.

اقدام تروریستی در بحرین ۲۰۱۵

در سپتامبر ۲۰۱۵ نیروهای امنیتی بحرین یک کارخانه بزرگ بمب سازی را کشف کردند و تعدادی مظنون را که مرتبط با سپاه پاسداران ایران بودند دستگیر کردند. در پی این ماجرا بحرین سفیر خود را از ایران فراخواند و دستور خروج سفیر ایران از بحرین در مدت ۷۲ ساعت را صادر کرد. البته ایران بارها این موضوع را رد کرده است

اقدامات تروریستی در عراق

تخمین زده شده است که شبه نظامیان وابسته به ایران در مجموع ۱۱۰۰ نفر سرباز آمریکایی را در عراق کشته‌اند. علاوه بر این نیروهای وابسته به ایران بارها گزارش شده که دست به اقدامات تروریستی در عراق زده‌اند.

اقدام تروریستی در کنیا ۲۰۱۲

پلیس کنیا در سال ۲۰۱۲ دو نفر ایرانی تروریست به نامهای احمد ابوالفتحی و سیدمحمد موسوی را به اتهام تروریسم دستگیر کرد. این افراد عضو سپاه قدس معرفی شده و اتهام آنها انتقال تا ۱۰۰ کیلوگرم مواد منفجره اعلام شد.

اتهامات تروریستی علیه ایران

برخی از اتهامات مربوط به ارتباط ایران با تروریسم در هیج دادگاهی تأیید نشده است.

همکاری با القاعده

روزنامه واشنگتن پست در سال ۲۰۰۳ گزارشی از «رابطهٔ به عمر یک دهه» بین ایمن الظواهری، از مقامات ارشد القاعده و احمد وحیدی وزیر دفاع بعدی ایران (از ۱۳۸۸ تا کنون) منتشر کرد. اولین بار ۶ مرداد ۱۳۹۰ آمریکا رسماً ایران را به «هم پیمانی با القاعده» متهم کرد. معاونت تروریسم و امنیت اقتصادی وزارت دارایی آمریکا اعلام کرد مأموران القاعده که مقیم ایران هستند عملیات گسترده‌ای برای حمایت مالی القاعده انجام داده‌اند تا کمک‌های مالی به این سازمان را از کشورهای حاشیه خلیج فارس مثل کویت و قطر جمع‌آوری کنند. مقامات آمریکا اعلام کردند ایران از این جریان اطلاع داشته و آنها را کمک نموده است. سخنگوی ایران در سازمان ملل این اتهامات را رد کرده و آن را تلاش آمریکا برای مخدوش کردن حسن شهرت ایران بر پایه ادعاهای «کاملاً بی‌اساس» خواند و گفت ایران هیچ‌گاه از سازمان‌های تروریستی مانند القاعده حمایت نمی‌کند. واشنگتن پست اسفند ۱۳۹۱ (مارس ۲۰۱۳) خبر از اخراج سلیمان ابوغیث داماد اسامه بن لادن و سخنگوی پیشین گروه القاعده از ایران داد و نوشت او سومین شخصیت القاعده است که در یک سال گذشته از ایران اخراج شده‌اند و ایران از آنها خواسته خاک این کشور را ترک کنند. واشنگتن پست در تحلیل خود نوشت: روابط ایران و القاعده برای مدتی منافعی برای هر دو طرف داشته اما با افزایش تنش در موضع ایران شیعه و موضع مسلمانان افراطی سنی، مخصوصاً بر سر جنگ داخلی سوریه، روابط ایران و القاعده پرتنش شده است و هر یک از دو جریان متفاوت و متخاصم در سوریه حمایت می‌کنند.

انفجار الخبر

نوشتار اصلی: بمب‌گذاری برج‌های خبر

در ۴ تیر ۱۳۷۵ خورشیدی بر اثر انفجار یک کامیون بمب‌گذاری‌شده در پایگاه نیروهای آمریکایی در شهر خُبَر عربستان، ۱۹ سرباز آمریکایی کشته و حدود ۴۰۰ تن زخمی شدند. در ابتدا اف‌بی‌آی ایران را مسئول این بمب‌گذاری دانست؛ امّا ویلیام پری، وزیر دفاع آمریکا در زمان بیل کلینتون، در سال ۲۰۰۷ اعلام کرد به این نتیجه رسیده‌اند که بمب‌گذاری کار القاعده بوده و نه ایران. ۱۹ سال بعد در سال ۱۳۹۴ رسانه‌های عربستانی از دستگیری عامل انفجار احمد المغسل خبر دادند.

ترور شخصیت‌های ایرانی در خارج

• شاپور بختیار آخرین نخست وزیر دوره پهلوی در ۱۵ مرداد ۱۳۷۰ در منزل خود در پاریس با ضربات چاقو کشته شد. وی دوبار هدف ترور قرار گرفت و طبق اظهارات انیس نقاش، هر دو بار به دستور مقامات جمهوری اسلامی ایران و با استخدام تروریست‌هایی حرفه‌ای طرح‌ریزی شده بود.
• شهریار شفیق پسر اشرف پهلوی در ۱۶ آذر ماه ۱۳۵۸ هنگام خروج از اقامت‌گاه مادرش در پاریس، به ضرب گلوله به قتل رسید.
• ارتشبد غلامعلی اویسی در ۱۸ بهمن ۱۳۶۲ در پاریس به همراه برادرش غلامحسین اویسی با شلیک گلوله به سر ترور شدند.
• فریدون فرخزاد، خواننده و شاعر در ۱۶ مرداد ۱۳۷۱ در محل سکونتش در شهر بن بر اثر ضربات چاقو به قتل رسید.
• عبدالرحمن برومند رئیس هیئت اجرائی نهضت مقاومت ملی ایران در روز پنجشنبه ۲۹ فروردین ماه ۱۳۷۰ در مقابل منزل خود در پاریس با ضربات کارد به قتل رسید.
• کاظم رجوی عضو شورای ملی مقاومت ایران در ۲۴ آوریل ۱۹۹۰در نزدیکی خانه‌اش در سوییس به ضرب گلوله ترور شد.
• رضا مظلومان از اعضای سازمان درفش کاویانی بود که در ۷ خرداد ۱۳۷۵ توسط عوامل جمهوری اسلامی در منزل خود در پاریس به ضرب گلوله کشته شد.
• بیژن فاضلی فرزند رضا فاضلی بازیگر منتقد جمهوری اسلامی بود که در اثر بمب گذاری توسط عوامل جمهوری اسلامی در ۲۸ مرداد ۱۳۶۵ در فروشگاه خود واقع در لندن کشته شد.
• علی‌اکبر طباطبایی سخنگوی سفارت ایران در آمریکا در دوران حکومت پهلوی بود که در ۳۱ تیرماه ۱۳۵۹ توسط عوامل جمهوری اسلامی در درب خانه خود در مریلند آمریکا به ضرب گلوله کشته شد.

متهمین

تعدادی از سران جمهوری اسلامی در دادگاه‌های مختلف به تروریسم متهم شده و تحت تعقیب اینترپل هستند. هاشمی رفسنجانی، علی فلاحیان، علی‌اکبر ولایتی و سید علی خامنه‌ای در دادگاه میکونوس به تروریسم محکوم شدند.

انیس نقاش متولد ۱۹۴۸ در لبنان عامل ترور اول و ناموفق شاپور بختیار است که در جریان آن دو نفر را کشت. وی هم اکنون تحلیلگر مسایل سیاسی و رئیس «مرکز پژوهشی امان» در ایران است.

عماد مغنیه معروف به «حاج رضوان» از فرماندهان نظامی حزب‌الله لبنان و رهبر گروه جهاد اسلامی بود. این گروه مسئولیت ترور غلامعلی اویسی را بر عهده گرفت. او از سوی دولت‌های آمریکا، اسرائیل و اتحادیه اروپا برای بمب‌گذاری سفارت آمریکا در سال ۱۹۸۳ و پادگان نظامی آمریکا و مقر نیروهای حافظ صلح فرانسه در بیروت (که باعث کشته‌شدن بیش از ۳۵۰ نفر شد) و نیز در بمب‌گذاری سفارت اسرائیل در آرژانتین در سال ۱۹۹۲ و گروگانگیری غربی‌ها در دهه ۸۰ در لبنان، به عنوان یک «تروریست» تحت تعقیب بوده‌است. منوچهر متکی وزیر امور خارجه ایران در تشییع جنازه وی حضور داشت و پیام‌های تسلیت مقام‌های ایرانی را خواند.

درباره

فیلم مستندی از ترورهای جمهوری اسلامی در خارج از کشور با نام جنایت مقدس ساخته شده است.