کیهان کلهر

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
پرش به: ناوبری، جستجو
کیهان کلهر
Kayhanm kalhor.JPG
اطلاعات پس‌زمینه
تولد ۳ آذر ۱۳۴۲ (۵۲ سال)
کرمانشاه
ملیت ایرانی
سبک‌(ها) موسیقی سنتی ایرانی
موسیقی کردی
ساز(ها) کمانچه
سه‌تار
شاه کمان
سازهای برجسته
کمانچه
سه‌تار
دانشگاه دانشگاه کارلتون اتاوا
آلبوم معروف بی تو بسر نمی‌شود، فریاد، سفر به دیگر سو، شب، سکوت، کویر، شهر خاموش
وب‌گاه وب‌گاه رسمی
جایزه(ها) دو اثر وی در سال ۲۰۰۴ نامزد جایزه گرمی شد.
کیهان کلهر در کنسرت ۱۳۹۵ تالار وحدت تهران
محمدرضا شجریان، حسین علیزاده، کیهان کلهر و همایون شجریان در کنسرت لندن.

کیهان کلهر (زادهٔ ۳ آذر ۱۳۴۲ کرمانشاه) آهنگ‌ساز و نوازندهٔ کُرد زبان اهل ایران می‌باشد.[۱][۲]کمانچه ساز تخصصی کیهان کلهر است، وی در کنار کمانچه، تنبور، سه‌تار و شاه‌کمان نیز می‌نوازد.
کلهر در زمینه آهنگسازی برای موسیقی متن فیلم هم فعالیت داشته است، او با هنرمندان مختلف از فرهنگ‌های دیگر همکاری‌هایی داشته است. همکاری هنری کلهر با اردال ارزنجان از ترکیه،[۳] شجاعت حسین خان از هند، یویوما از چین، ژائو ژیپینگ، عالیم قاسمف از جمهوری آذربایجان[۴]، بروکلین رایدر از آمریکا،[۵] ارکستر فیلارمونیک نیویورک، کوارتت کرونوس،[۶] و گروه سازهای بادی هلند،[۷] او را به هنرمندی بین‌المللی تبدیل کرده است. کلهر با هنرمندان ایرانی از جمله محمدرضا شجریان، علی‌اکبر مرادی، شهرام ناظری، حسین علیزاده و گروه دستان هم به اجرای موسیقی پرداخته است.[۸][۹]
کیهان کلهر با آلبوم‌های بی تو بسر نمی‌شود، فریاد،[۱۰] باران و فراتر از نقشه جغرافیا که در آن‌ها به‌عنوان آهنگ‌ساز و نوازنده نقش داشته نامزد جایزه گرمی شده است.[۱۱][۱۲]

زندگی‌نامه و فعالیت هنری[ویرایش]

کیهان کلهر در سال ۱۳۴۲ خورشیدی در خانواده‌ای کرمانشاهی و موسیقی‌دوست در کرمانشاه چشم به جهان گشود. کار موسیقی را از پنج سالگی به صورت آزاد شروع کرد. دوازده ساله بود که به صورت حرفه‌ای به موسیقی پرداخت و در سیزده سالگی با ارکستر رادیو تلویزیون کرمانشاه شروع به همکاری کرد. کلهر مدتی کوتاه با گروه شیدا در مرکز هنری «چاووش» همکار بود. در هفده سالگی مقیم ایتالیا شد و سپس به نیت ادامه تحصیل راهی کانادا شد و در رشته آهنگسازی از دانشگاه کارلتون اتاوا فارغ‌التحصیل شد.[۱۳]

کیهان کلهر در چند سخنرانی و مصاحبه مجموعه جاده ابریشم انگیزه و الگو خود را در نوازندگی کمانچه استاد علی اصغر بهاری نام برده‌است. برای شناساندن موسیقی ایرانی به غیر ایرانی‌ها تلاش بسیاری کرده‌است، همکاری وی با هنرمندان هندی از جمله «شجاعت حسین خان» (غزل) و یا با کوارتت کرونوس (Kronos Quartet) (جاده ابریشم)، یویوما و ارکستر فیلارمونیک نیویورک وی را به هنرمندی جهانی تبدیل کرده‌است و شنوندگان زیادی در بین غیرایرانی‌ها دارد. او معتقد است: «موزیسین، موسیقی‌دان یا موسیقی‌شناس باید به ریاضیات، تاریخ و ادبیات آشنا باشد.»

اساتیدی از «کیهان کلهر» به عنوان جهانی‌ترین مرد موسیقی ایران یاد کرده‌اند. وی مدتها عضو گروه دستان بود و در کنسرتهای این گروه به همراه استاد شهرام ناظری به نوازندگی و تنظیم پرداخت. از میان این آثار می‌توان به سفر به دیگر سو و دو اثر دیگر که در ایران انتشار نیافته‌اند اشاره نمود. پس از جدایی از گروه دستان و آغاز فعالیتهای مستقل با موسیقیدانهای خارجی، با همکاری اساتید موسیقی سنتی ایران محمد رضا شجریان و حسین علیزاده آثاری را پدید آورد که شامل شش آلبوم زمستان است، بی تو به سر نمی‌شود، فریاد، ساز خاموش، شب، سکوت، کویر و سرود مهر می‌شوند.

کیهان کلهر تنها موسیقی‌دان ایرانی است که ۴ بار نامزد جایزه گرمی آمریکا شده‌است. نوای کمانچه کیهان کلهر در موسیقی متن فیلم " جوانی بدون جوانی " ساخته فرانسیس فورد کاپولا از جمله آثار بیادماندنی اوست. 'جوانی بدون جوانی' که در سال ۲۰۰۷ میلادی ساخته شد، فیلمی کاملاً شخصی از فیلمسازی است که در میانسالی قرار دارد و اتفاقاً تجربه دلنشینی را هم داشته است. موسیقی شنیدنی و گوش نواز 'اسالدو گولیچف' از نقاط مثبت فیلم است که شنیدن نوای مسحورکننده کمانچه 'کیهان کلهر' آن را دو چندان می‌کند.

کنسرت‌ها[ویرایش]

وی همراه با نوازندهٔ باقلامای ترکیه، اردال ارزنجان کنسرت‌هایی را هم در مناطق مختلف جهان در حال اجرا دارد و آلبومی نیز با این نوازنده ترک به نام The Wind در شرکت ECM ارائه کرده‌است. کلهر همچنین در ژانویه سال ۲۰۰۸ میلادی کنسرتی را به همراه کوارت زهی بروکلین رایدر در شهر نیویورک به روی صحنه برد که در آن قطعاتی از آلبوم شهر خاموش نواخته شد.

بازداشت[ویرایش]

کیهان کلهر روز پنجشنبه ۱۹ شهریور ۱۳۸۸، در حالیکه از فرودگاه امام خمینی تهران، ایران را به مقصد فرانسه برای اجرای برنامه ترک می‌کرد بازداشت شد. مسئولان پرواز علت این دستگیری چند ساعته را نقص در گذرنامه عنوان کردند. همچنین حمیدرضا نوربخش که برای بدرقهٔ کلهر به فرودگاه رفته بود نگهداری چند ساعتهٔ وی را تأیید اما بازداشت را شایعه عنوان کرد.[۱۴][[۱۵]

تصمیم به عدم برگزاری کنسرت در ایران[ویرایش]

در خرداد ۱۳۹۴ و به دنبال ممانعت اداره اماکن نیروی انتظامی از برگزاری کنسرت مشترک کلهر و گروه بروکلین رایدر، کلهر اعلام کرد که دیگر در ایران اجرایی نخواهد کرد. وی تأکید کرد که تا زمانی که فرهنگ و هنر ایران گروگان زورگیری و زورآزمایی جناح‌های سیاسی است و خط مشی مشخصی برای این‌گونه فعالیت‌ها تعریف و اجرا نشده، از انجام هرگونه فعالیت در ایران خودداری خواهد کرد.[۱۶]

لغو کنسرت در ایران[ویرایش]

آثار[ویرایش]

آلبوم‌ها
نام آلبوم سال انتشار آهنگساز نوازنده خواننده ناشر توضیحات
کنسرت ایرج بسطامی و گروه دستان زمستان ۱۳۷۱ حمید متبسم، محمدعلی کیانی نژاد YesY ایرج بسطامی اجرای گروه دستان، در دستگاه‌های سه گاه و همایون، از نخستین آثار گروه دستان، اثر تصویری مربوط به کنسرتی در زمستان سال ۱۳۷۱ در مجموعه فرهنگی آزادی، میدان آزادی
بوی نوروز زمستان ۱۳۷۱ حمید متبسم YesY ایرج بسطامی اجرای گروه دستان، در دستگاه‌های سه گاه و همایون، از نخستین آثار گروه دستان
شب، سکوت، کویر ۱۳۷۷ YesY YesY محمدرضا شجریان دل آواز نوازندگان:کیهان کلهر، قربان سلیمانی، علی آبچوری، حسین ببی، علیرضا سلیمانی، بیژن کامکار، حسین بهروزی‌نیا، اردوان کامکار، مرتضی اعیان، سیامک نعمت‌ناصر، همایون خسروی، بهزاد فروهری.
سفر به دیگر سو ۱۳۷۷ شهرام ناظری YesY شهرام ناظری سروش به‌همراه گروه دستان، کیهان کلهر نوازنده سه‌تار.
سرو سیمین ۱۳۷۸ محمدعلی کیانی‌نژاد YesY علی‌رضا افتخاری فارس نوا کیهان کلهر نوازنده کمانچه
غزل ۱ ۱۳۸۰ YesY ماه‌ریز با همکاری گروه موسیقی غزل: شجاعت حسین خان (سی‌تار) و سواپان چات هوری (طبلا)
غزل ۲ ۱۳۸۰ YesY ماه‌ریز با همکاری گروه موسیقی غزل: شجاعت حسین خان (سی‌تار) و سواپان چات هوری (طبلا)
غزل ۳ ۱۳۸۰ YesY ماه‌ریز با همکاری گروه موسیقی غزل: شجاعت حسین خان (سی‌تار) و سواپان چات هوری (طبلا)
زمستان است ۱۳۸۰ YesY محمدرضا شجریان دل آواز به‌همراه حسین علیزاده، همایون شجریان. در مقام داد و بیداد.
بی‌تو بسر نمی‌شود ۱۳۸۱ YesY محمدرضا شجریان دل آواز به‌همراه حسین علیزاده، همایون شجریان. در دستگاه نوا و آواز بیات کرد.
فریاد ۱۳۸۲ YesY محمدرضا شجریان دل آواز در دستگاه راست پنجگاه، شور و همایون.
باران ۱۳۸۲ YesY آوای دوست، ئی‌سی‌ام رکوردز با همکاری گروه موسیقی غزل: شجاعت حسین خان (سی‌تار) و ساندیپ داس (طبلا). این آلبوم نامزد جایزه گرمی شد.[۱۷]
در آینه آسمان ۱۳۸۳ YesY YesY علی‌اکبر مرادی ورلد ویلیج، آوای دوست به‌همراه علی‌اکبر مرادی (تنبور) و پژمان حدادی (تنبک).
موسیقی فیلم جاده ابریشم YesY (چهار نعل هزار اسب) به‌همراه، ژائو ژیپینگ، یویوما و دیگر اعضا پروژه راه ابریشم.
نخستین دیدار بامدادی ۱۳۸۵ YesY YesY آوای دوست به‌همراه پژمان حدادی (تنبک)
باد ۱۳۸۵ کیهان کلهر، اردال ارزنجان YesY ئی‌سی‌ام رکوردز، آوای دوست این آلبوم در بهار ۱۳۸۵ با عنوان تا بی‌کران دوردست در ایران منتشر شد.[۱۸]
سرود مهر ۱۳۸۶ حسین علیزاده YesY محمدرضا شجریان دل آواز در آواز بیات زند و افشاری.
ساز خاموش ۱۳۸۶ حسین علیزاده YesY محمدرضا شجریان دل آواز در آواز دشتی.
شهر خاموش ۱۳۸۷ YesY YesY ورلد ویلیج، آوای خورشید به همراه کوارت زهی بروکلین رایدر، این آلبوم به کودکان شهر حلبچه تقدیم شده است.
سامان سایه‌ها ۱۳۹۰ YesY YesY Ba Music Records دونوازی با کمانچه و تمبک مجید خلج
موسیقی متن فیلم فصل کرگدن ۱۳۹۰ YesY فصل کرگدن فیلمی به کارگردانی بهمن قبادی.
تنها نخواهم ماند ۱۳۹۱ YesY YesY کیهان کلهر (شاه‌کمان)، علی بهرامی‌فرد (سنتور بم)
لایه‌های تاریکی ۱۳۹۴ YesY YesY با اجرای کوارتت زهی بروکلین رایدر
هاونیاز ۱۳۹۵ YesY YesY آینور دوغان این آلبوم براساس موسیقی فولکلور کُردی، با گویش کرمانجی با صدای آینور دوغان و آهنگ‌سازی و نوازندگی شاه‌کمان توسط کیهان کلهر، همچنین سلمان قمبرف (Salman Gambarov) نوازنده اهل آذربایجان با پیانو و جمیل گوچگیری (Cemil Qocgiri) نوازنده ترک با تنبور نوازی در این اثر مشارکت کرده‌اند.[۱۹]

منابع[ویرایش]

  1. Master Iranian Musician Plays Cultural Ambassador
  2. – KAYHAN KALHOR
  3. Kayhan Kalhor & Erdal Erzincan, The Wind
  4. اجرای مشترک کیهان کلهر و عالیم قاسم‌اف
  5. Silent City. "Silent City: Kayhan Kalhor,Brooklyn Rider: Music". Amazon.com. Retrieved 2012-08-20. 
  6. کیهان کلهر با گروه بروکلین رایدر در لندن
  7. باخ در ایران: کیهان کلهر و پروژه مشترک با هنرمندان ایرانی و هلندی
  8. kelionė su persų muzikos meistrais
  9. Cellist and Her Friends Explore Multicultural Harmonies
  10. شجریان ، نامزد جایزه جهانی گرمی شد
  11. نامزدی جایزه «گرمی» در ایران، 50 ساله شد
  12. کنسرت تابستانه کیهان کلهر در واشنگتن
  13. http://www2.carleton.ca/fass/2012/video-carleton-grad-plays-the-iranian-kamancheh
  14. پایگاه خبری تابناک: برجسته‌ترین نوازنده کمانچه بازداشت شد؟؛ بازدید در ۲۹ مه ۲۰۱۴ میلادی.
  15. http://www.hamshahrionline.ir/details/90269 پایگاه اینترنتی همشهری آنلاین، توضیح نوربخش دربارهٔ شایعه بازداشت کلهر؛ بازدید در ۲۹ مه ۲۰۱۴ میلادی.
  16. «پلیس ایران به کیهان کلهر اجازه برگزاری کنسرت نداد». بی‌بی‌سی فارسی. بازبینی‌شده در ۱۹ خرداد ۱۳۹۴. 
  17. کنسرت تابستانه کیهان کلهر در واشنگتن
  18. The Wind. ECM. Retrieved 11 Jun 2014. 
  19. انتشار آلبوم جدید کیهان کلهر در سراسر دنیا

پیوند به بیرون[ویرایش]