یوسف خان امیر مجاهد
یوسف خان امیر مجاهد | |
---|---|
زادروز | ۱۲۴۹ خورشیدی
۱۲۸۷ (قمری) چهارمحال و بختیاری |
پیشه | نظامی |
نقشهای برجسته | فرمانده قوای مشروطه |
لقب | امیر مجاهد |
یوسف خان امیر مجاهد، پسر ششم حسینقلی خان ایلخانی و برادر کوچکتر علیقلی خان سردار اسعد بود. یوسف خان، در سال ۱۲۸۷ هجری قمری معادل ۱۲۴۹ هجری شمسی در چهارمحال و بختیاری متولد شد.[۱] وی در نهضت مشروطیت، به سهم خود فعالیتهایی را به عهده گرفت. هنگام بازگشت محمدعلی میرزا به ایران، امیرمجاهد به فرماندهی عدهای سوار بختیاری در کرج، با قشون وی درگیر شد و رشادتهای زیادی نشان داد.[۲]
محتویات
پیوستن به مشروطه خواهان[ویرایش]
یوسف خان، به خواست برادر بزرگتر خود، علیقلی خان سردار اسعد، وارد اردوی مشروطه طلبان شد. اقامت سردار اسعد در پاریس، مصادف شد با به توپ بستن مجلس شورای ملی و دستگیری مشروطه خواهان، لذا روشنفکران ایرانی، به اروپا مهاجرت کرده و در این زمان، یوسف خان امیر مجاهد نیز به همراه سردار اسعد، در پاریس حضور داشت و در آن روزها، خانه سردار اسعد، محل آمد و شد رجال سیاسی و روشنفکران ایرانی گشته بود.[۳]
پس از آنکه سردار اسعد متقاعد گشته بود که عملأ وارد درگیری علیه محمدعلی شاه گردد، ابتدا در سال ۱۲۸۷ ه. ش یوسف خان امیر مجاهد را برای چند منظور، به ایران فرستاد. یوسف خان ابتدا به بختیاری رفته و به درخواست علیقلی خان، موضوع فتح اصفهان و تهران را با برادران و عموزادههای خویش مطرح نمود و بمنظور رفع کدورت با عموزادهها، یعنی ضرغام السلطنه و سلطان محمد خان سردار اشجع و غلامحسین خان سالار محتشم پیمان نامهای نوشتند. سپس امیر مجاهد شروع به جمع آوری نیرو و قشون نمود و تا زمان ورود سردار اسعد به بختیاری، تعداد هفتصد سوار زبده بختیاری، مهیا نمود.[۴]
فتح تهران[ویرایش]
در زمان فتح تهران بدست مجاهدین و سواران بختیاری، یوسف خان امیر مجاهد نیز در اردوی سردار اسعد حضور داشت و یکی از فرماندههای قشون بختیاری بود.[۵] زمانیکه کلنل لیاخوف توسط سواران بختیاری، در تهران دستگیر شد، سپهدار تنکابنی و سردار اسعد، حفاظت از وی را، به یوسف خان سپردند، که در صورت حمله مشروطه خواهان، بمنظور کشتن لیاخوف، از جان وی حفاظت نماید.[۶]
قیام سعادت[ویرایش]
امیر مجاهد، در قیام سعادت، به رهبری شیخ خزعل (شیخ قدرتمند مناطق عرب نشین خوزستان، در زمان قاجار و پهلوی اول)، نیز نقش مهمی داشت. در این قیام، خوانین بختیاری و شیخ خزعل هم پیمان شدند، که در مقابل برنامه ایجاد تمرکر رضاخان، ایستادگی کنند. امیر مجاهد، به نمایندگی از طرف خوانین بختیاری انتخاب شد و به همین منظور، شیخ خزعل، با همکاری یوسف خان امیر مجاهد، کمیتهای به نام قیام سعادت تشکیل دادند و در دو جبهه، به مبارزه با حکومت رضاخان پرداختند.
زمانیکه خبر تسلیم شدن شیخ خزعل را به یوسف خان دادند، او نیز عقب نشینی کرد و مدتی در کوهستانهای بختیاری متواری بود، ولی در نهایت خود را تسلیم حکومت مرکزی کرد و به زندان رفت. وی مدتی در زندان رضاخان به سر برد. سرانجام با وساطت نزدیکان، یوسف خان از زندان آزاد گشت.[۷]
قلعه یوسف خان امیر مجاهد[ویرایش]
قلعه یوسف خان امیر مجاهد در ۲۵ کیلومتری باختر شهرکرد و در روستای شمس آباد واقع است. این قلعه متعلق به یوسف خان امیر مجاهد بوده و در حدود ۱۲۰ سال پیش، بدست وی ساخته شدهاست. مصالح این قلعه از خشت بوده، نمای آجری دارد و در دو طبقه همکف و زیرزمین به صورت مجموعهای شامل ورودی هشتی شکل، چهار برج و ابنیه جانبی ساخته شدهاست. طبقه همکف بنا دارای یک ایوان ستون دار است و نقوش به کار رفته در ته ستونهای ایوان شمالی، از مهم ترین تزیینات آن به شمار میرود.
قلعه امیر مجاهد[ویرایش]
قلعه امیر مجاهد، یا باغ امیر مجاهد یکی از بناهای تاریخی رامهرمز میباشد. این قلعه در زمان استقرار و تسلط خوانین بختیاری در منطقه رامهرمز در اواخر قاجار توسط یوسف خان ساخته شده است و به شماره ثبت ۳۷۷۱ مورخ ۱۲/۶/۱۳۸۰ در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.[۸]
قلعه امیر مجاهد در انتهای باغی ساخته شده که از انواع درختان از قبیل نخل، پرتقال و گل و گیاه پوشیده شده است. از ویژگیهای قلعه امیر مجاهد نوع معماری آن است که منحصر به دوره قاجار میباشد .[۹]
جستارهای وابسته[ویرایش]
پانویس[ویرایش]
- ↑ «نسبت برخی از خوانین بختیاری». دانشنامه ایرانیکا.
- ↑ جین راف گارثویت، تاریخ سیاسی و اجتماعی بختیاری، ترجمه: مهراب امیری، انتشارات بهمن، تهران:۱۳۷۳. (ص ۳۴۸ و ص ۲۹۸)
- ↑ بامداد، مهدی. شرح حال رجال ایران، انتشارات زوار، تهران:۱۳۵۷. (جلد ۱، ص ۱۲۲)
- ↑ امیر بهادر، جعفر قلی خان. خاطرات سردار اسعد، انتشارات اساطیر، تهران:۱۳۷۲. (ص ۱۳۴)
- ↑ احمدی، مهران. حکومتگران بختیاری، پازیتیگر، تهران:۱۳۸۵. (ص ۱۶۱)
- ↑ بهنود، مسعود. دولتهای ایران، فرهنگ و ارشاد، تهران (ص ۳۷۱)
- ↑ مکی، حسین. تاریخ بیست ساله، انتشارات علمی، تهران:۱۳۷۴. (جلد ۳، ص ۱۷۲)
- ↑ پورتال سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان خوزستان
- ↑ پورتال سازمان میراث فرهنگی،صنایع دستی و گردشگری استان خوزستان:خانه بهبهانی یا باغ امیر مجاهد
منابع[ویرایش]
- بهنود، مسعود. دولتهای ایران، فرهنگ و ارشاد، تهران
- جین راف گارثویت، تاریخ سیاسی و اجتماعی بختیاری، ترجمه: مهراب امیری، انتشارات بهمن، تهران:۱۳۷۳.
- بامداد، مهدی. شرح حال رجال ایران، انتشارات زوار، تهران:۱۳۵۷.
- امیر بهادر، جعفر قلی خان. خاطرات سردار اسعد، انتشارات اساطیر، تهران:۱۳۷۲.
عدهای از اعضای گروه فوج نجات تبریز.
سال ۱۹۰۹ میلادی. |
||||||||
شاهان قاجار | ||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
|
|
|||||||
فتحعلی شاه |
۱۱۷۵–۱۱۶۱ |
|||||||
|
||||||||
|
||||||||
|
||||||||
|
||||||||
|
||||||||