جمله

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
پرش به: ناوبری، جستجو

جُملِه،[۱] یک یا چند فراکرد مرتبط به هم را شامل می‌شود که پیام کاملی را از فرستنده پیام (گوینده، نویسنده) به گیرنده پیام (شنونده، خواننده) برساند. ما مقصود خود را به صورت جمله بیان می‌کنیم. جمله یک یا مجموع چند جمله است.

از نگاه ساختار[ویرایش]

  • جمله ساده: جمله‌ای که تنها از یک فراکرد تشکیل یافته باشد

نمونه: فردا سالگرد پیروزی مردم نیکاراگوئه‌است.

  • جمله مرکب: جمله‌ای که از دو یا چند فراکرد همپایه ساخته شده‌است.

نمونه: اگر به مریض دارو داده نشود، خواهد مرد.

  • جمله پیچیده:جمله‌ای که از یک فراکرد پایه و یک یا چند فراکرد پیرو ساخته شده‌است.

نمونه:علی به درس ریاضیات که از درس‌های مشکل است، علاقه دارد

از نگاه هدف[ویرایش]

جمله از لحاظ هدف و پیامی که منتقل می‌کند دارای انواع زیر است:

  • جمله خبری:جمله‌ای است که واقع شدن (یا نشدن) یا بودن (یا نبودن) حالتی را بیان می‌کند.

نمونه: فردا سالگرد پیروزی مردم نیکاراگوئه‌است.

  • جمله پرسشی :جمله‌ای است که در آن با استفاده از کلمات پرسشی یا تغییر لحن پیرامون موضوعی سؤال می‌کند.

نمونه: فردا چه روزی است؟

  • جمله عاطفی یا جمله تعجبی:جمله‌ای است منعکس کننده یکی از عواطف انسانی که اگر شامل تعجب یا تحسین باشد بدان جمله تعجبی نیز گفته و در انتهای جمله از این نشانه «!» استفاده می‌کنیم.

نمونه: چه باغ باصفایی!

  • جمله امری: جمله‌ای است که با آن انجام دادن کاری یا دست داشتن و پذیرفتن صفت و یا حالتی بصورت مثبت یا منفی خواسته می‌شود؛ که به شکل مثبت آن فعل امر و شکل منفی آن فعل نهی می‌گوییم.

نمونه: همه در جای خود بایستند.

پانویس[ویرایش]

  1. واژه پارسی سره برای جمله، وَچک است.

منابع[ویرایش]

  • کتاب درسی «زبان فارسی» سال «اول دبیرستان» ایران - مرکز چاپ و نشر کتب درسی