زبان کهوار

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
پرش به: ناوبری، جستجو
کهُوار
کھوار
بومی برای پاکستان، سین‌کیانگ چین ، افغانستان
بومی سخن‌رانان
۴۰۰۰۰۰  (بدون تاریخ)
الفبای کهوار (خط نستعلیق)
وضعیت رسمی
زبان رسمی در
 پاکستان
تنظیم‌شده توسط آکادمی کهوار
کدهای زبان
ایزو ۶۳۹-۳ khw
زبان‌شناسی 59-AAB-aa

زبان کهُوار یکی از زبان‌های داردی-از شاخهٔ زبان‌های هندوایرانی- است که پیرامون ۴۰۰هزار گویشور آن در افغانستان و پاکستان می‌زیند. شمار قابل توجهی از کهوارزبانان به شهرهای بزرگ پاکستان چون پیشاور، اسلام‌آباد، لاهور و کراچی کوچیده‌اند.

کهوار در میان زبان‌های داردی بیشترین تاثیر را از زبان‌های ایرانی گرفته‌است. همچنین به نسبت برخی از زبان‌های داردی -مانند زبان شینا- کمترین تاثیر ممکن را از سانسکریت گرفته‌است. گئورگ مورگنستیرنه زبان‌شناس نروژی کهوار را برجسته ترین و چیره‌ترین زبان در منطقهٔ چیترال و در میان انبوه زبان‌های گوناگون آنجا دانسته‌است. برای نگارش این زبان از الفبای زبان اردو بهره‌می‌برند.

الفبا و آوانگاری[ویرایش]

واج آوا (در IPA) نویسه‌واره لاتین نمونه و ترجمه
/p/ [p] پ p /pakistan/   پاکستان
/b/ [b] ب b /brar/   برار   (فارسی: برادر)
/t/ [t] ت , ط t /patː/   پت   (فارسی: تا)
/d/ [d] د d /duːst/   دوست
/k/ [k] ک k /kahak/   کہاک   (فارسی: ماکیان)
/ɡ/ [ɡ] گ g /gordogh/   گوردوغ (خر)
/ʔ/ [ʔ] ع , ء ', ʔ /mæʔˈnɒː/   معنا
/ch/ [t͡ʃ] چ ch, č /chhor/   چھور   (چهار)
/j/ [d͡ʒ] ج j /dʒæˈvɒːn/   جوان
/f/ [f] ف f /fil/   فل   (فیل)
/v/ [v] و v /vezo dukaan/   ویزو دوکان   (فروشگاه پزشکی)
/s/ [s] س , ص , ث s /saal/   سال
/z/ [z] ز , ذ , ض , ظ z /ɒːˈzɒːd/   آزاد
/ʃ/ [ʃ] ش sh, š /ʃɒːh abdul aziz/   شاہ عبدالعزیز
/ʒ/ [ʒ] ژ zh, ž /ʒɒːraap/   ژاراپ   (جوراب)
/x/ [x] خ kh, x /xɒːˈne zaad/   خانہ زاد   'برده (خانه‌زاد)'
/ɣ/ [ɣ] ق , غ gh, q /ɣulaam/   غلام
/ɢ/ [ɢ] ق , غ q, gh /qæˈlæm/   قلم
/h/ [h] ه , ح h /hindu/   ھندو   (هندی)
/m/ [m] م m /mosh/   موش   (مرد)
/n/ [n] ن n /nɒːn/   نان   (مادر)
/ŋ/ [ŋ] ن ng, ŋ /rænɡ/   رنگ  
/l/ [l] ل l /læket/   لاکٹ   (قوطی کوچک)
/ɾ/ [ɾ] ر r /Rahmat Aziz/   رحمت عزیز  
/j/ [j] ی y /jɒː/   یا   (یا)

سنجش واژگانی روزهای هفته[ویرایش]

فارسی شینا سانسکریت کهوار
یکشنبه Adit Aditya var yak shambey
دوشنبه Tsunduro Som var du shambey
سه‌شنبه Ungaroo Mangal var sey shambey
چهارشنبه Bodo Budh var char shambey
پنجشنبه Bressput Brihaspati var panch shambey
آدینه Shooker Shukra var Adina
شنبه Shimshere Sanisch var shambey

نگارخانه[ویرایش]

منابع[ویرایش]

Wikipedia contributors, "Khowar language," Wikipedia, The Free Encyclopedia, http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Khowar_language&oldid=519759314 (accessed November 7, 2012).