زبان کهوار
کهُوار | |
---|---|
کھوار | |
بومی برای | پاکستان، سینکیانگ چین ، افغانستان |
بومی سخنرانان
|
۴۰۰۰۰۰ (بدون تاریخ) |
Indo-European
|
|
الفبای کهوار (خط نستعلیق) | |
وضعیت رسمی | |
زبان رسمی در
|
پاکستان |
تنظیمشده توسط | آکادمی کهوار |
کدهای زبان | |
ایزو ۶۳۹-۳ | khw |
زبانشناسی | 59-AAB-aa |
زبان کهُوار یکی از زبانهای داردی-از شاخهٔ زبانهای هندوایرانی- است که پیرامون ۴۰۰هزار گویشور آن در افغانستان و پاکستان میزیند. شمار قابل توجهی از کهوارزبانان به شهرهای بزرگ پاکستان چون پیشاور، اسلامآباد، لاهور و کراچی کوچیدهاند.
کهوار در میان زبانهای داردی بیشترین تاثیر را از زبانهای ایرانی گرفتهاست. همچنین به نسبت برخی از زبانهای داردی -مانند زبان شینا- کمترین تاثیر ممکن را از سانسکریت گرفتهاست. گئورگ مورگنستیرنه زبانشناس نروژی کهوار را برجسته ترین و چیرهترین زبان در منطقهٔ چیترال و در میان انبوه زبانهای گوناگون آنجا دانستهاست. برای نگارش این زبان از الفبای زبان اردو بهرهمیبرند.
الفبا و آوانگاری[ویرایش]
واج | آوا (در IPA) | نویسهواره | لاتین | نمونه و ترجمه |
---|---|---|---|---|
/p/ | [p] | پ | p | /pakistan/ پاکستان |
/b/ | [b] | ب | b | /brar/ برار (فارسی: برادر) |
/t/ | [t] | ت , ط | t | /patː/ پت (فارسی: تا) |
/d/ | [d] | د | d | /duːst/ دوست |
/k/ | [k] | ک | k | /kahak/ کہاک (فارسی: ماکیان) |
/ɡ/ | [ɡ] | گ | g | /gordogh/ گوردوغ (خر) |
/ʔ/ | [ʔ] | ع , ء | ', ʔ | /mæʔˈnɒː/ معنا |
/ch/ | [t͡ʃ] | چ | ch, č | /chhor/ چھور (چهار) |
/j/ | [d͡ʒ] | ج | j | /dʒæˈvɒːn/ جوان |
/f/ | [f] | ف | f | /fil/ فل (فیل) |
/v/ | [v] | و | v | /vezo dukaan/ ویزو دوکان (فروشگاه پزشکی) |
/s/ | [s] | س , ص , ث | s | /saal/ سال |
/z/ | [z] | ز , ذ , ض , ظ | z | /ɒːˈzɒːd/ آزاد |
/ʃ/ | [ʃ] | ش | sh, š | /ʃɒːh abdul aziz/ شاہ عبدالعزیز |
/ʒ/ | [ʒ] | ژ | zh, ž | /ʒɒːraap/ ژاراپ (جوراب) |
/x/ | [x] | خ | kh, x | /xɒːˈne zaad/ خانہ زاد 'برده (خانهزاد)' |
/ɣ/ | [ɣ] | ق , غ | gh, q | /ɣulaam/ غلام |
/ɢ/ | [ɢ] | ق , غ | q, gh | /qæˈlæm/ قلم |
/h/ | [h] | ه , ح | h | /hindu/ ھندو (هندی) |
/m/ | [m] | م | m | /mosh/ موش (مرد) |
/n/ | [n] | ن | n | /nɒːn/ نان (مادر) |
/ŋ/ | [ŋ] | ن | ng, ŋ | /rænɡ/ رنگ |
/l/ | [l] | ل | l | /læket/ لاکٹ (قوطی کوچک) |
/ɾ/ | [ɾ] | ر | r | /Rahmat Aziz/ رحمت عزیز |
/j/ | [j] | ی | y | /jɒː/ یا (یا) |
سنجش واژگانی روزهای هفته[ویرایش]
فارسی | شینا | سانسکریت | کهوار |
---|---|---|---|
یکشنبه | Adit | Aditya var | yak shambey |
دوشنبه | Tsunduro | Som var | du shambey |
سهشنبه | Ungaroo | Mangal var | sey shambey |
چهارشنبه | Bodo | Budh var | char shambey |
پنجشنبه | Bressput | Brihaspati var | panch shambey |
آدینه | Shooker | Shukra var | Adina |
شنبه | Shimshere | Sanisch var | shambey |
نگارخانه[ویرایش]
منابع[ویرایش]
پروژهٔ ویکیپدیا زبان کهوار آزمایشی در ویکیمدیا انکوباتور موجود است. |
Wikipedia contributors, "Khowar language," Wikipedia, The Free Encyclopedia, http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Khowar_language&oldid=519759314 (accessed November 7, 2012).
|