فارسی ایران
 |
این نوشتار به هیچ منبع و مرجعی استناد نمیکند. |
پارسی ایران یکی از گونه‌های زبان پارسی است.
پارسی ایران که مهمترین نماد آن لهجه تهرانی است به عنوان گفتار معیار در ایران استفاده می‌شود. از این گونه زبانی به عنوان گویشی بینابینی در برنامه‌های تلویزیونی در شبکه‌های سراسری و محلی استفاده می‌شود.
تاثیر فرانسوی[ویرایش]
پارسی ایران نسبت به پارسی افغانستان میزان بیشتری وام‌واژه فرانسوی دارد. با این حال واژه‌های فرانسوی‌ای مانند «فاکولته» هستند که پس از وارد شدن به پارسی، در پارسی افغانستان باقی‌مانده‌اند اما در پارسی ایران عمدتاً فراموش شده و جای خود را به معادل اصیل‌تر، در این مورد «دانشکده» داده‌اند. برخی فقط در پارسی افغانستان وجود دارند مانند «لیسه»، «شارژ دافیر» به ترتیب به معنی «دبیرستان» و «کاردار» در پارسی ایران. برخی نیز مانند «گالری» در پارسی ایران هم، هنوز کاربرد بیشتری نسبت به معادل خود، «نگارخانه» دارند.
تأثیر ترکی آذری[ویرایش]
به علت زندگی آذری‌ها و پارسی‌های ایران در کنار هم و به خصوص در سده‌های اخیر این دو زبان تأثیرات زیادی بر روی هم گذاشته‌اند. واژگان فراوانی در پارسی ایران با ریشه ترکی آذری هست که در سده های اخیر به این گونه از پارسی وارد شده‌اند و در پارسی افغانستان کاربردی ندارند یا کاربرد کمی دارند: داداش،آبجی، یواش.
دستور زبان[ویرایش]
پارسی ایران دارای برخی ویژگی‌های جدید در دستور زبان است. یکی از این وِیژگی‌ها داشتن دو زمان فعلی گذشته مستمر و حال ملموس است که به کمک فعل کمکی داشتن ساخته می‌شود. این دو زمان به این شکل صرف می‌شوند.
گذشته مستمر=داشتم می‌رفتم-داشتی می‌رفتی-داشت می‌رفت-داشتیم می‌رفتیم-داشتید می‌رفتید-داشتند می‌رفتند
حال ملموس=-دارم می‌روم-داری می‌روی-دارد می‌رود-داریم می‌رویم-دارید می‌روید-دارند می‌روند
این زمان در دیگر گویش‌های خاوری پارسی کمتر دیده می‌شود. البته گذشته ملموس و حال مستمر با مفهومی کاملاً یکسان در لهجه هراتی نیز با استفاده از کلمه هِی به شکل زیر وجود دارد:
گذشته مستمر=هی می‌رفتم-هی می‌رفتی-هی می‌رفت-هی می‌رفتیم-هی می‌رفتید-هی می‌رفتند
حال ملموس=-هی می‌روم-هی می‌روی-هی می‌رود-هی می‌رویم-هی می‌روید-هی می‌روند
جستارهای وابسته[ویرایش]
- فارسی افغانستان
- فارسی ازبکستان
- فارسی تاجیکستان
- زبان فارسی در شبه‌قاره هندوستان
- فارسی بحرین
- پارسی سره
