فراکرد

فراکرد (جمله واره، بند و در متون قدیمی‌تر جمله ساده) عبارتی است شامل یک نهاد و یک گزاره.

فراکردها عنصر اصلی ساخت جمله‌ها هستند. یک جمله می‌تواند از یک یا چند فراکرد ساخته شود.

ساختارهای فراکرد

یک فراکرد بسته به نوع فعل خود می‌تواند ساختار و اجزای مختلفی داشته باشد. کوچکترین فراکرد می‌تواند شامل یک فاعل به عنوان نهاد و یک فعل به عنوان گزاره باشد.

مهم‌ترین ساختارهای فراکرد به شرح زیر هستند:

• نهاد (فاعل) + فعل ناگذر (مثال:متین رفت)
• نهاد (مسندالیه) + مسند + فعل اسنادی (مثال:متین عاشق شد)
• نهاد (فاعل) + مفعول مستقیم + فعل گذرا (مثال:متین بهار را دوست دارد)
• نهاد (فاعل) + مفعول مستقیم + مفعول غیر مستقیم + فعل دوگذرا (مثال:متین گل را به بهار داد)

همانطور که مشاهده می‌شود نوع فعل تاثیر مستقیمی بر اجزای فراکرد دارد.

در تمام ساختارهای بالا فاعل و مسندالیه در نقش نهاد هستند. به فراکردی دارای مسندالیه است فراکرد اسنادی(در متون قدیمی جمله اسنادی) گفته می‌شود.

گونه‌های بند

• فراکرد پایه
• فراکرد پیرو

شبه فراکرد

• شبه فراکرد: یا شبه جمله، عبارتی است که دارای اجزای نهاد و گزاره نیست اما پیامی را منتقل می‌کند.

نمونه: چه باغ باصفایی!