هَخامَنِش (زاده ۷۰۵ پیش از میلاد[۱]) نام کسی است که دودمان هخامنشی خود را به نام او می‌خواندند. واژه هخامنش معنای دارنده اندیشه راست را می‌رساند. هخامنش می باید نیای بزرگ هخامنشیان و سرپرست طایفه پاسارگادیان بوده باشد.
هخامنش توسط پادشاه دیااکو پادشاه اول مادها (اولین پادشاه ایران) به فرمانداری پارسه منصوب می‌شود و در حمله‌ای که تعدادی از جنگجویان پارسی علیه تعدادی از سربازان سناخریب پادشاه آشور ترتیب داده بودند سرکردگی آنان را بر عهده داشت. حکومت هخامنش در آنشان درست در زمانی بود که طایفه دیگری از آریایی ها (مادها) در غرب ایران در حال تشکیل حکومت مقتدری بودند.
فرزندان و دیگر بازماندگان هخامنش سرانجام به تاسیس حکومت نیرومندی در آسیا موفق گردیدند که از ۵۵۹ ق. م تا سال ۳۳۰ ق. م دوام آورد. بعد از هخامنش حکومت آنشان به فرزندش چیش‌پیش رسید.
