یای مجهول
 |
این نوشتار نیازمند بررسی متخصص است. |
یای مجهول یکی از واکه‌ها است.
یای مجهول در بسیاری از زبان‌ها از جمله فارسی وجود دارد. اگرچه در الفبای فارسی-عربی هیچ نویسه‌ای ندارد و در لهجه‌های غربی این زبان دیگر مانند یای معلوم تلفظ می‌شود. یای مجهول چیزی بین ـِ و ـی است و در واقع شکل کشیده‌ای از زیر (کسره) است. در برخی از کلمات فارسی غربی دو گونه شیوه نگارش برای یک کلمه کاربرد دارند که نشانی از وجود یای مجهول در اصل کلمه است. مثلاً کلمات میهمان و مهمان در زبان فارسی شرق هردو یکسان و با یای مجهول تلفظ می‌شوند.
این تلفظ در زبان‌های کردی و ارمنی و همچنین در کلمات قرض‌گرفته شده از فارسی در زبان ترکی هنوز زنده است.
به عنوان نمونه در گویش فارسی افغانستان کلمات شیر (گربه‌سان) و شیر (نوشیدنی) به دو گونه تلفظ می‌شوند. مولانا در شعری تفاوت این دو را چنین به نظم آورده‌است:
| کار نیکان را قیاس از خود مگیر | گرچه باشد در نوشتن شیر شیر | |
| آن یکی شیر است اندر بادیه | آن دگر شیر است اندربادیه | |
| آن یکی شیراست کآدم می‌خورد | وآن دگر شیر است کآدم می‌خورد |
نویسه[ویرایش]
بجز الفبای فارسی-عربی که نویسه‌ای برای یای مجهول ندارد در دیگر زبان‌های ایرانی از نویسه‌های مختلفی برای نشان دادن یای مجهول استفاده می‌شود. بطور مثال
