خطای انسانی

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
پرش به: ناوبری، جستجو

خطاهای انسانی (در انگلیسی: Human Errors ) از جمله مباحثی هستند که در جهان مدیریت نظری و عملی امروز، بخش قابل توجهی از وقت، بودجه و توجه صاحب نظران و مدیران را به خود اختصاص می دهند. [۱] امروزه رشد سریع تکنولوژی، مدرن سازی و استفاده از انرژی های نوین، حضور فیزیکی انسان را در محیط های کاری کم تر کرده است و نقش مهمتری به تجهیزات، ماشین آلات و اتوماسیون واگذار شده است. راسموس Rasmos معتقد است که نه تنها نمی توان خطای انسانی را به طور کامل از میان برد، بلکه این کار به صلاح علم و بشر نیست، زیرا بسیاری از آموخته های بشر از روش آزمون و خطا بدست می آید و نیز به وسیله همین روش، کاربرد پذیری آنها به تایید می رسد و با وجود آنکه هدف، حذف کامل خطای انسانی نیست اما کاهش و به حداقل رساندن آن مورد توجه همگان است.[۲]

قابلیت های جدید موجب بروز پیچیدگی های جدید نیز می شود. ما نمی‌توانیم بخشی از کار را به شکل اتوماتیک درآوریم و فرض کنیم که رابطه میان انسان و ماشین همچنان بدون تغییر باقی بماند. گرچه این رابطه تغییر می کند اما همچنان سطح مشترکی میان انسان ها و فناوری وجود دارد و سطح مشترک میان آنها تا حد قابل توجهی تغییریافته است. افزایش اتوماسیون وانجام خودکار کارها موجب می شود که اپراتورهای دستگاه به افراد ناظر وکنترل کننده سیستم تبدیل شوند و کارجدید این افراد موجب بروز آسیب پذیرهای جدید و فرصت های جدید خطا و اشتباه می شود.[۳]

تعاریف خطای انسانی[ویرایش]

  1. یک تصمیم یا رفتار نامناسب که بر اثر بخشی، ایمنی یا عملکرد سیستم اثر نامطلوب داشته باشد.
  2. رفتاری که از یک فرد سر می زند، ولی فرد قصد انجام آن را نداشته است و نیز از نظر مقررات یا یک مشاهده گر پسندیده و مطلوب نیست و یا اینکه آن رفتار موجب شود یک وظیفه یا یک سیستم به شکلی تبدیل شود که از حدود پذیرفته شده فراتر رود.
  3. خطای انسانی توسط سویینswain به این صورت تعریف شده: هر عضوی از اعضای انسان که عملکرد یا فعالیت های آن از حد قابل قبول تجاوز کند، یعنی خارج شدن از تلرانس مجاز که در محدوده عملکرد آن توسط سیستم تعریف می شود
  4. به عقیده ریزین خطا کلمه ای عمومی برای نشان دادن کلیه اتفاقاتی است که در آن ترتیب برنامه ریزی شده ذهنی یا فعالیتهای فیزیکی برای رسیدن به نتیجه مورد نظر با شکست مواجه می شود. بر اساس این تعریف خطا ممکن است در اثر برنامه ریزی یا اجرای نادرست اتفاق بیفتد.

منابع[ویرایش]

  1. مهندسی خطاهای انسانی: روشهای شناسایی و ارزیابی خطای انسانی به انضمام دستورالعمل های سیستم های مدیریت ایمنی و بهداشت شغلی،علیرضا حاجی حسینی، ۱۳۸۹
  2. مهندسی خطاهای انسانی: روشهای شناسایی و ارزیابی خطای انسانی به انضمام دستورالعمل های سیستم های مدیریت ایمنی و بهداشت شغلی،علیرضا حاجی حسینی، ۱۳۸۹
  3. Ten Questions About Human Error ,A New View Of Human Factors And System Safety, Sidney W. A. Dekker, 2005

http://www.hseforum.com/forum/