ابوالاعلی مودودی

سیّد ابوالأعلی مودودی
زادروز	۲ مهر ۱۲۸۲ ۴ رجب ۱۳۲۱ ۲۵ سپتامبر ۱۹۰۳ اورنگ‌آباد، حیدرآباد، راج بریتانیا
درگذشت	۳۱ شهریور ۱۳۵۸ ۳۰ شوال ۱۳۹۹ ۲۲ سپتامبر ۱۹۷۹ (۷۵ سال) بوفالو، نیویورک، ایالات متحده آمریکا
محل زندگی	پاکستان هندوستان ایالات متحده آمریکا
ملیت	هندی پاکستانی
پیشه	روزنامه‌نگار، حکیم، متفکر، فیلسوف
تأثیرپذیرفتگان	ناصر سبحانی
حزب سیاسی	جماعت اسلامی
دین	اسلام
وبگاه
www.maududi.org

سیّد ابوالأعلی مودودی (اردو: ابوالاعلی مودودی) (زاده: ۲۵ سپتامبر ۱۹۰۳ – درگذشت: ۲۲ سپتامبر ۱۹۷۹) یک روزنامه‌نگار، حکیم الهی، مسلمان طرفدار احیای مذهبی و فیلسوف سیاسی، و نیز یک متفکر اسلام‌گرای قرن بیستم در هندوستان و پاکستان بود. او همچنین یک شخصیت سیاسی در پاکستان بود، و مؤسس جماعت اسلامی، حزبی که معتقد به لزوم احیای اسلام واقعی است.

زندگی

در سال ۱۹۰۳ در شهر اورنگ آباد از ایالت حیدرآباد هند به دنیا آمد. نوجوانی‌اش را به عنوان یک روزنامه‌نگار گذراند. در سال ۱۹۲۷ نخستین اثر مهم‌اش را با عنوان «جهاد در اسلام» در شماره‌های متوالی یک روزنامه می‌نوشت. چند سال بعد، او ماهنامه‌ای تحت عنوان ترجمان القرآن که به ترجمه و تفسیر قرآن اختصاص داشت منتشر کرد و تا پایان زندگی‌اش در سال ۱۹۷۹ به انتشار آن ادامه داد. وی به دعوت اقبال لاهوری از حیدرآباد به لاهور مهاجرت کرده بود.

فعالیت‌ها

او گروه جماعت اسلامی را در سال ۱۹۴۱ پایه گذاری کرد. تشکیلات او با الگوبرداری از احزاب کمونیست اروپا سازمان یافته بود.

جماعت اسلامی مخالف تشکیل کشور پاکستان بود. استدلال مودودی به شکلی واضح و علنی این بود که اسلام را نمی‌توان و نباید به یک دولت- ملت محدود دانست. اما پس از تقسیم هند مودودی به پاکستان رفت و برای تشکیل حقوق شرعی یا حقوق اسلامی به تلاشی خستگی ناپذیر دست زد. خواسته اصلی حزب جماعت اسلامی، تشکیل حکومت اسلامی و اجرای احکام اسلام در کشور پاکستان بود. اسلام سیاسی ریشه در تفکرات افرادی از قبیل مودودی دارد.

تفکرات و اندیشه‌ها

مودودی، متعلق به جریانی است که بنیادگرا خوانده می‌شود. این جریان در واکنش به مدرنیته شکل گرفته و معتقد به بازگشت به سنت‌های اصیل اسلامی بدون هرگونه وسوسه برای انطباق آن با آموزه‌های بشری است. یکی از بارزترین مشخصه‌های مودودی، رویکرد انکاری وی نسبت به پدیده‌های غربی بوده است. اسلام سیاسی ریشه در تفکرات افرادی از قبیل مودودی دارد. مودودی با صراحت اعلام کرد که اسلام، دموکراسی و لیبرالیسم نیست. اسلام مشروطه‌خواه و لیبرالیسم نیست. اسلام تنها اسلام است و مسلمانان باید تصمیم بگیرند یا مسلمانی ناب باشند و به خد شرک نورزند یا از رویارو شدن با جهان بر سر اسلام و مقتضای ایمان خویش اجتناب ورزند. مودودی تاکید دارد که اسلام واجد قوانین متعدد و گوناگونی برای نظام اجتماعی و مدنی است.

دستگیری

در سال ۱۹۵۳ که رساله قدیانی ستیز او منجر به بروز اعمالی غیرقانونی در سراسر پاکستان شده بود دستگیر شد. دادگاه حکومت نظامی حکم اعدام او را صادر کرد. در زندان بارها از او خواسته شد تا درخواست بخشودگی کند و خواستار تخفیف مجازات اعدامش شود اما مودودی از این کار سر باز زد. با همین اقدام بود که جایگاه او به عنوان یک چهره اسلامی در سده بیستم تثبیت شد. با این وجود مجازات او بعدتر تخفیف یافت و از زندان آزاد شد.

مرگ

مودودی در ۱۹۷۹ درگذشت.