صفحهٔ اصلی
صادق هدایت (زادهٔ ۲۸ بهمن ۱۲۸۱ در تهران – درگذشتهٔ ۱۹ فروردین ۱۳۳۰) نویسنده، مترجم ایرانی بود. او از پیشگامان داستاننویسی نوین ایران و روشنفکری برجسته بود. بسیاری از محققان، رمانِ «بوف کور» او را، مشهورترین و درخشانترین اثر ادبیات داستانی معاصر ایران دانستهاند. هرچند شهرت عام هدایت نویسندگی است، اما آثاری از نویسندگانی بزرگ را نظیر ژان پل سارتر، فرانتس کافکا و آنتون چخوف نیز ترجمه کردهاست. حجم آثار و مقالات نوشته شده دربارهٔ نوشتهها، نوع زندگی و خودکشی صادق هدایت بیانگر تأثیر ژرف او بر جریان روشنفکری ایران است.
نخستین نمونههای داستانهای کوتاه هدایت در سال ۱۳۰۷ صورت گرفت. نمایشنامهٔ «پروین دختر ساسان»، «زنده به گور» و داستان کوتاه «مادلن» را در همین دوران نوشتهاست. او در سال ۱۳۰۹ با مسعود فرزاد، بزرگ علوی و مجتبی مینوی آشنا شده و حلقهٔ دوستیای ایجاد میشود که نامش را گروه ربعه گذاشتند. وی در سال ۱۳۱۵ به همراه شین پرتو به هند رفت و در آپارتمان او اقامت گزید. در هند به فراگیری زبان پهلوی نزد دانشمند پارسی (از پارسیان هند) بهرام گور انکلساریا پرداخت و کارنامهٔ اردشیر پاپکان را در هند از پهلوی به فارسی ترجمه کرد. در طی اقامت خود در بمبئی اثر معروف خود بوف کور راکه در پاریس نوشته بود پس از اندکی تغییرات با دست بر روی کاغذ استنیسل نوشته، به صورت پلیکپی در پنجاه نسخه انتشار داد و برای دوستان خود فرستاد؛ از جمله نسخهای برای مجتبی مینوی که در لندن اقامت داشت و نسخهای برای جمالزاده که آن زمان در ژنو بود. هدایت در سال ۱۳۲۱ مجموعهٔ سگ ولگرد را انتشار داده، ترجمههایی از شهرستانهای ایران گزارش گمانشکن و یادگار جاماسپ از پهلوی به فارسی صورت داد. بعد از ۱۳۲۰ تا ۱۳۲۴ و پایان جنگ جهانی دوم انتقادهای اجتماعی صادق هدایت شدت میگیرد. داستان بلند حاجیآقا داستان کوتاه «آب زندگی» و مجموعهٔ ولنگاری که همه مضامین اجتماعی دارند در این دوران به چاپ رسیدند.
- ... آخرین کنسرتِ گروه راک بیتلز در ۵ دسامبر ۱۹۶۵، در تالار امپایر شهر لیورپول اجرا شد؟ (در تصویر)
- ... به نوشتهٔ کتاب مقدس، «صندوق عهد» که نسخه اصلی ده فرمان را درون خود دارد، پیش از تخریب هیکل سلیمان در آن معبد قرار داشت؟
- … نبرد هیستینگز در ۱۰۶۶ میلادی منجر به شکست اقوام آنگلوساکسون و غلبه نورمنها بر انگلستان شد؟
- … جُرج اُروِل، نویسندهٔ رمانهای قلعه حیوانات و نوزده هشتادُ-چهار، در طول دههٔ ۱۹۲۰ میلادی به عنوان مأمور پلیس سلطنتی هند در برمه خدمت میکرد؟
- ... از فریدون علاء، پسر حسین علاء به عنوان بنیانگذار سازمان انتقال خون ایران یاد میشود؟
- ... بلوار روتشیلد در تلآویو، به افتخار ادموند جیمز دو روتشیلد، بانکدار فرانسوی و از حامیان اولیه جنبش صهیونیسم، نامگذاری شدهاست؟
- ... ارشک یکم از ایرانیان سکایی تبار بود که سلسله اشکانیان را در ۲۴۷ پیش از میلاد بنا نهاد؟
هدف ویکیپدیا آفرینش و انتشار جهانی یک دانشنامهٔ آزاد به تمامی زبانهای زندهٔ دنیاست. با رشد روزافزون این دانشنامه گردانندگان آن در بنیاد ویکیمدیا چندین پروژهٔ مشابه دیگر همچون ویکیواژه، ویکیکتاب، ویکیگفتاورد، ویکیخبر، ویکیدانشگاه، ویکیسفر، ویکیداده و ویکیگونه را پدید آوردند.
ویکیپدیای فارسی پس از دو سال از شروع پروژهٔ ویکیپدیای انگلیسی، در ۲۸ آذر ۱۳۸۲ (۱۹ دسامبر ۲۰۰۳) فعالیت خود را آغاز کرد و با تلاش و کوشش شبانهروزی کاربران، اکنون در ردهٔ هجدهم ویکیپدیاها قرار دارد و بزرگترین ویکیپدیا در میان زبانهای خاورمیانه و زبانهای راست به چپ و بزرگترین دانشنامهٔ فارسی محسوب میشود. ویکیپدیای فارسی هم اکنون (۱۲ آبان ۱۳۹۵ خورشیدی) ۵۱۰٬۶۵۷ نوشتار دارد.
- میشل عون با ۸۳ رأی از مجموع ۱۲۷ رأی به عنوان رئیسجمهور لبنان از سوی مجلس نمایندگان لبنان، برگزیده شد.
- ردیاب گاز اگزومارس ایسا و روسکاسموس به مدار مریخ رسید ولی کاوشگر شیاپارِلّی از دست رفت.
- نیروهای حکومتی عراق، شبهنظامیان متحد آنان، پیشمرگه و کارگروه مشترک-عملیات راهکار ذاتی؛ نبرد برای بازپسگیری شهر موصل را از داعش شروع کردند.
- آنتونیو گوترش در مجمع عمومی سازمان ملل متحد رسماً به عنوان دبیرکل جدید این سازمان انتخاب شد.
- برندگان جایزهٔ نوبل ۲۰۱۶ مشخص شدند.
- بومیپول آدولیاده، پادشاه تایلند و قدیمیترین رئیس کشور کنونی در جهان، پس از ۷۰ سال و ۱۲۶ روز سلطنت درگذشت.
امروز: چهارشنبه، ۲ نوامبر ۲۰۱۶ میلادی برابر ۱۲ آبان ۱۳۹۵ هجری خورشیدی و ۱ صفر ۱۴۳۸ هجری قمری (UTC)
- رویدادها
- ۱۷۹۵ - دوران حکومت ۴ ساله انجمنِ گردانندگان یا دیرکتوار فرانسه، آغاز شد.
- ۱۸۸۹ - ایالت داکوتای جنوبی به عنوان چهلمین ایالت، به ایالات متحده آمریکا پیوست.
- ۱۹۱۴ - در جریان جنگ جهانی اول، روسیه به امپراتوری عثمانی اعلام جنگ داد.
- ۱۹۱۶ - شریف حسین پادشاه عربستان خود را حاکم همه کشورهای عربی قلمداد کرد.
- ۱۹۶۳ - نگو دین دیم نخستین رئیس جمهور ویتنام جنوبی در یک کودتای نظامی توسط ارتش جمهوری ویتنام کشته شد.
- ۲۰۰۰ - با ورود نخستین اردوی فضانوردان به ایستگاه فضایی بینالمللی، استفاده عملی از این ایستگاه فضایی آغاز شد.
- ۲۰۰۴ - تئودور ون گوگ روزنامهنگار، فیلمساز و چهره مشهور تلویزیون در هلند، در خیابانی نزدیک خانهاش در شرق آمستردام با شلیک چند گلوله به قتل رسید.
- زادروزها
- ۱۷۵۵ - زادروز ماری آنتوانت واپسین ملکه پیش از انقلاب کبیر فرانسه
- ۱۷۹۵ - زادروز جیمز ناکس پولک یازدهمین رئیس جمهور ایالات متحده آمریکا
- ۱۸۱۵ - زادروز جرج بول (در تصویر)، ریاضیدان و فیلسوف انگلیسی
- ۱۸۶۵ - زادروز وارن جی. هاردینگ بیستونهمین رئیس جمهور ایالات متحده آمریکا
- ۱۹۱۳ - زادروز برت لنکستر بازیگر و تهیهکنندهٔ آمریکایی
- ۱۹۶۵ - زادروز شاهرخ خان هنرپیشهٔ هندی
- درگذشتها
- ۱۹۳۰ - درگذشت آلفرد وگنر دانشمند، زمینشناس و هواشناس آلمانی
- ۱۹۵۰ - درگذشت جورج برنارد شاو نمایشنامهنویس و منتقد ادبی ایرلندی
- ۱۹۶۶ - درگذشت پیتر دبای دانشمند هلندی، برندهٔ جایزه نوبل شیمی سال ۱۹۳۶
- ۱۹۷۵ - درگذشت پیر پائولو پازولینی شاعر، کارگردان و نویسندهٔ ایتالیایی