سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران
مختصات: ۳۵°۴۶′۵۴.۶۹″ شمالی ۵۱°۲۴′۴۱.۲۸″ شرقی / ۳۵.۷۸۱۸۵۸۳° شمالی ۵۱.۴۱۱۴۶۶۷° شرقی
| جمهوری اسلامی ایران | |
 سیاست و حکومت ایران |
|
|
ارکان نظام جمهوری اسلامی ایران
رهبران
معاونان اول
رئیسان مجلس
رئیسان قوه قضائیه
رئیسان سازمان صدا و سیما
|
سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران (مخفف انگلیسی: IRIB) سازمانی رسانه‌ای است که تنها متولی قانونی پخش برنامه‌های رادیویی و تلویزیونی در جمهوری اسلامی ایران است.[۱] بر اساس قانون اساسی ایران، رهبر رئیس صدا و سیما را انتخاب می‌کند. این سازمان که پیش از انقلاب ۱۳۵۷ سازمان رادیو و تلویزیون ملی ایران نامیده می‌شد، آن‌زمان هم به شکل دولتی اداره می‌شد. تعداد کارکنان این سازمان تا اواخر سال ۲۰۰۹ در حدود ۴۶٬۰۰۰ نفر تخمین زده‌شده‌است.[۱]
از بسیاری جنبه‌ها، صدا و سیما قدرتمندترین رسانه و نهاد آموزشی–فرهنگی در ایران به‌شمار می‌رود.[۲] این سازمان علاوه بر تملک و کنترل رادیو و تلویزیون، مالک شرکت فیلم‌سازی سیما فیلم است، جشنواره‌های فیلم، موسیقی و هنری برگزار می‌کند، کتاب، روزنامه و مجله منتشر می‌کند و از دانشگاه صدا و سیما به عنوان یک بازوی آموزشی بهره می‌گیرد.[۲]
فعالیت‌های صدا و سیما به مرزهای ایران محدود نیست و در کشورهای مختلف جهان دارای تشکیلات است.[۲]
با وجود بودجه ۱٬۵۸۰ میلیارد تومانی این سازمان در سال ۱۳۹۳، این سازمان یکی از ضرر ده‌ترین سازمان‌های دولتی در ایران به شمار می‌رود.[۳]
رئیس کنونی این سازمان عبدالعلی علی‌عسگری است.
محتویات
- ۱ پیشینه
- ۲ نشان
- ۳ مدیریت
- ۴ نظارت
- ۵ مکان
- ۶ منابع مالی
- ۷ منابع انسانی
- ۸ تولیدات
- ۹ مراکز
- ۱۰ دیجیتال
- ۱۱ شبکه‌های تلویزیونی
- ۱۲ استانی و محلی
- ۱۳ شبکه‌های رادیویی
- ۱۴ مؤسسات وابسته
- ۱۵ انتقادات
- ۱۶ وضعیت موسیقی
- ۱۷ وضعیت حقوقی
- ۱۸ تهدید به قطع همکاری
- ۱۹ سانسور
- ۲۰ جستارهای وابسته
- ۲۱ یادکرد منابع
- ۲۲ منابع
- ۲۳ پیوند به بیرون
پیشینه[ویرایش]
پیش از انقلاب[ویرایش]
در ۴ اردیبهشت ۱۳۱۹، رادیو ایران رسماً توسط محمدرضا پهلوی –ولیعهد وقت ایران– افتتاح گردید و عیسی صدیق نخستین رئیس آن بود.[۴] رادیو روزی ۵ ساعت برنامه داشت و برنامه‌هایی نظیر اخبار داخلی و خارجی، موسیقی سنتی ایرانی و غربی، بحث‌های مذهبی و ورزشی و همچنین اقتصادی و سیاسی پخش می‌کرد.[۴] بنا بر تخمین مرکز آمار ایران، در سال ۱۳۵۵ حدود ۷۶٪ جمعیت شهری و ۴۵٪ جمعیت روستایی به رادیو دسترسی داشتند.[۴]
تلویزیون ملی ایران در روز ۱ فروردین ۱۳۴۶ رسماً افتتاح شد تا بعدتر سازمان رادیو و تلویزیون ملی ایران شکل بگیرد. در آن زمان تجهیزات سخت‌افزاری تلویزیون در اختیار وزارت پست، تلگراف و تلفن بود و محتوای آن توسط اداره تبلیغات و انتشارات تولید می‌شد. در سال‌های بعد گسترش فعالیت‌های رادیوتلویزیونی به سراسر کشور ایجاب می‌کرد تا نهاد یکپارچه‌ای تشکیل شود و از سال ۱۳۵۰ تمامی تأسیسات در اختیار سازمان رادیو و تلویزیون ملی قرار گرفت.[۴] شاه شخصاً رضا قطبی را به ریاست سازمان منصوب کرد و زمان پخش برنامه‌ها به سرعت زیاد شد. در اواخر انقلاب دو شبکه تلویزیونی (برنامه اول و برنامه دوم) فعال بودند و با گسترش تأسیسات، بیش از ۹۵٪ جمعیت شهرنشین و چیزی در حدود ۷۵٪ از جمعیت کشور قادر به دریافت امواج تلویزیونی بودند. پیش از انقلاب در حدود ۴۰٪ برنامه‌های تلویزیون خارجی و وارداتی بودند و برنامه‌های ساخت داخل نیز عمدتاً از برنامه‌های خارجی الگوبرداری شده بودند.[۴]
در بحبوحهٔ ناآرامی‌های انقلاب ۱۳۵۷ و زمانی که ارتشبد ازهاری نخست‌وزیر ایران شد، تورج فرازمند به ریاست سازمان رادیو و تلویزیون ملی ایران پس از رضا قطبی برگزیده شد.[۵]
نشان[ویرایش]
نشان صدا و سیما شامل نشان جمهوری اسلامی ایران در رأس و دو نوشتهٔ «لا» به عربی است که در طراحی آن از المان‌های شیعی استفاده شده‌است. زمانی که این آرم در اوایل انقلاب طراحی شد، نمادی از «نه‌گفتن» به شرق و غرب (نه شرقی، نه غربی، جمهوری اسلامی) و به طور خاص ایالات متحدهٔ آمریکا و اتحاد جماهیر سوسیالیستی شوروی بود. این دو لا در وسط به شکل یک شبکه به یکدیگر می‌رسند و در محل تلاقی آن‌ها نماد چشم قرار دارد. در زیر نماد، عبارت صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران با خط نستعلیق نوشته شده‌است.[۱]
مدیریت[ویرایش]
بر اساس اصل یکصد و هفتاد و پنجم قانون اساسی نظام جمهوری اسلامی ایران رئیس صدا و سیمای ایران مستقیماً توسط رهبر جمهوری اسلامی منصوب می‌شود. مدت ریاست این فرد منصوب به‌طور سنتی ۵ ساله است و در پایان هر دوره می‌تواند از سوی رهبر ایران یک بار تمدید شود.
| ردیف | رئیس | دوره ریاست | آغاز | پایان |
|---|---|---|---|---|
| ۱ |  صادق قطب‌زاده |
یک سال | ۱۳۵۸ | ۱۳۵۹ |
| ۱/۱ | عبدالله نوری/علی اکبر محتشمی پور | دو سال سرپرست | ۱۳۵۹ | ۱۳۶۱ |
| ۱/۲ | سید محمد موسوی خوئینی‌ها | دو سال سرپرست | ۱۳۶۱ | ۱۳۶۳ |
| ۲ |  محمد هاشمی |
ده سال | ۱۳۶۳ | ۱۳۷۳ |
| ۳ |  علی لاریجانی |
ده سال | ۱۳۷۳ | ۱۳۸۳ |
| ۴ | عزت اله ضرغامی | ده سال | ۱۳۸۳ | ۱۳۹۳ |
| ۵ |  محمد سرافراز |
۱۸ ماه | ۱۳۹۳ | ۱۳۹۵ |
| ۶ | عبدالعلی علی‌عسگری | نامشخص | ۱۳۹۵ | تاکنون |
نظارت[ویرایش]
شورای نظارت بر صدا و سیما نهادی متشکل از نمایندگان قوای سه‌گانه کشور است که بر فعالیت این سازمان نظارت دارند.
مکان[ویرایش]
محل ساختمان مرکزی صدا و سیما در خیابان ولیعصر تهران نرسیده به چهارراه پارک وی و در محدوده‌ای است که اصطلاحاً جام‌جم خوانده می‌شود. ساختمان شبکه دو سیما در میدان آرژانتین قرار دارد. البته دفاتر و استودیوهای دیگری به صورت ثابت و سیار در مناطق مختلف کشور فعالیت دارند.
منابع مالی[ویرایش]
- نیمی از کل هزینهٔ سالانهٔ سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران هر سال در قانون بودجه مشخص می‌شود و نیمی دیگر از راه‌هایی دیگر ازجمله راه‌های زیر گفته تأمین می‌شود:
- فروش زمان پخش رادیو و تلویزیونی به تبلیغات بازرگانی
- دریافت هزینه آبونمان از تمام مشترکان برق در ایران
- دریافت مبلغی با عنوان عوارض توسعه شبکه صدا و سیما از فروش هر دستگاه تلویزیون
- دریافت مبلغ از تیم‌های ورزشی مورد نمایش در اوقات خاص
- درآمد حاصل از انتشارات سروش
- درآمد حاصل از انتشار مجلات
- درآمد حاصل از روزنامه جام جم
- درآمد حاصل از شرکت صنعتی سیما چوب
- درآمد حاصل از شرکت صوتی و تصویری سروش
- بودجه مصوب که هرساله در مجلس تصویب و سپس از خزانه دولت دریافت می کند
- تولید برنامه مشارکتی که با مشارکت مالی ارگان ها،موسسات، شرکت ها و ... ی دولتی و غیردولتی انجام می شود.
منابع انسانی[ویرایش]
منابع انسانی صداوسیما غالباً از راه‌های زیر گفته تأمین می‌شود:
- دانشگاه صداوسیما
- دانشکده صداوسیما - قم
- هنرستان صداوسیما
- فراخوان عمومی
- نیروهای برنامه‌ای
تولیدات[ویرایش]
بنا بر گزارش سالانه سال ۱۳۸۴، صدا و سیما در این سال ۶۰٬۷۶۴ ساعت برنامه تلویزیونی تولید و ۱۷۵٬۷۵۶ ساعت پخش نموده‌است که ۷۳٪ آن تولید داخلی بوده‌است. در این سال همچنین ۲۰۴٬۶۱۵ ساعت برنامه رادیویی تولید و ۲۶۸٬۳۷۳ ساعت پخش شده‌است که ۸۰٪ آن داخلی بوده‌است. آمار پخش برنامه نسبت به سال پیش خود در تلویزیون ۴٪ و در رادیو ۵٪ افزایش نشان می‌دهد.[۶]
مراکز[ویرایش]
صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران دارای مراکز استانی زیر می‌باشد:
صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران دارای دفتر نمایندگی کشور های زیر می‌باشد:
دیجیتال[ویرایش]
پخش دیجیتال شبکه‌های رادیویی و تلویزیونی با استاندارد DVB-T از آبان ماه سال ۱۳۸۸ فعالیت خود را آغاز کرده است و تاکنون ادامه دارد.[۷] در اسفند ماه ۱۳۹۴، پخش آزمایشی نسل جدید دیجیتال با استاندارد DVB-T2 در فرکانس ۵۵۴ شهر تهران با پخش شبکه ۴ آغاز شد و سپس در روستاهای کشور ایران به‌ترتیب جمعیت درحال راه‌اندازی است.
شبکه‌های تلویزیونی[ویرایش]
- شبکه یک
- شبکه دو
- شبکه سه HD
- شبکه چهار
- شبکه پنج
- شبکه خبر
- شبکه آموزش
- شبکه قرآن
- شبکه مستند HD
- شبکه نمایش (فیلم و سریال)
- شبکه ورزش
- شبکه سلامت
- شبکه نسیم (نشاط و سرگرمی)
- شبکه افق (فرهنگ و انقلاب اسلامی)
- شبکه تماشا HD (فیلم و انیمیشن)
- شبکه کودک و نوجوان (دارای دو کانال شامل کانال پویا ویژه خردسالان، کانال نهال ویژه کودکان)
شبکه‌های برون‌مرزی سیما[ویرایش]
- شبکه جهانی جام جم (برای ایرانیان مقیم اروپا ، آمریکا ، آسیا و اقیانوسیه)
- شبکه سحر ۱ (به زبان‌اذری)
- شبکه سحر ۲ (به زبان اردو)
- شبکه سحر ۳ (به زبان کردی)
- شبکه العالم (شبکه خبری عربی)
- شبکه الکوثر (شبکه معارف به زبان عربی)
- پرس تی‌وی (شبکه خبری انگلیسی)
- هیسپان‌تی‌وی (شبکه اسپانیایی)
- آی‌فیلم (شبکه فیلم و سریال به سه زبان انگلیسی ،عربی و فارسی)
استانی و محلی[ویرایش]
- شبکه آبادان (آبادان)
- شبکه آذربایجان غربی (آذربایجان غربی)
- شبکه آفتاب (مرکزی)
- شبکه اترک (خراسان شمالی)
- شبکه اشراق (زنجان)
- شبکه البرز (البرز)
- شبکه اصفهان (اصفهان)
- شبکه ایلام (ایلام)
- شبکه باران (گیلان)
- شبکه بوشهر (بوشهر)
- شبکه تابان (یزد)
- شبکه تهران (تهران)
- شبکه جهان بین (چهارمحال و بختیاری)
- شبکه خاوران (خراسان جنوبی)
- شبکه خراسان (خراسان رضوی)
- شبکه خلیج فارس (هرمزگان)
- شبکه خوزستان (خوزستان)
- شبکه دنا (کهگیلویه و بویراحمد)
- شبکه زاگرس (کرمانشاه)
- شبکه سبز (گلستان)
- شبکه سبلان (اردبیل)
- شبکه سمنان (سمنان)
- شبکه سهند (آذربایجان شرقی)
- شبکه سینا (همدان)
- شبکه تبرستان (مازندران)
- شبکه فارس (فارس)
- شبکه قزوین (قزوین)
- شبکه کردستان (کردستان)
- شبکه کرمان (کرمان)
- شبکه افلاک (لرستان)
- شبکه نور (قم)
- شبکه هامون (سیستان و بلوچستان)
- شبکه کیش (کیش)
- شبکه مهاباد (مهاباد)
شبکه‌های اینترنتی[ویرایش]
- تلویزیون اینترنتی امام رضا
- تلویزیون اینترنتی لبیک (ویژه حج وزیارت)
شبکه‌های رادیویی[ویرایش]
شبکه‌های ملی صدا[ویرایش]
- رادیو ایران - صدای ملی - (فرکانس ۹۰٫۰)
- رادیو فرهنگ - مباحث فرهنگی، فکری، ادبیات، هنر - (فرکانس ۱۰۶٫۰)
- رادیو پیام - اطلاع رسانی و آگاهی - (فرکانس ۱۰۴٫۰)
- رادیو قرآن - فرهنگ قرآنی و تلاوت قرآن - (فرکانس ۱۰۰٫۰)
- رادیو معارف - معارف و اخبار دینی و قرآنی - (فرکانس ۹۶٫۰)
- رادیو مناسبتی - (فرکانس ۹۵٫۵)
- رادیو جوان - جوان و جامعه، اندیشه، فرهنگ، ورزش، دانش - (فرکانس ۸۸٫۰)
- رادیو ورزش - اخبار و مسابقات ورزشی - (فرکانس ۹۲٫۰)
- رادیو سلامت - بهداشت و سلامت جامعه - (فرکانس ۱۰۲٫۰)
- رادیو اقتصاد - آموزش و اطلاع رسانی اقتصادی - (فرکانس ۹۸٫۰)
- رادیو نمایش - مرکز هنرهای نمایش رادیویی - (فرکانس ۱۰۷٫۵)
- رادیو آوا - موسیقی ایرانی - (فرکانس ۹۳٫۵)
- رادیو صبا - صدای شادی آفرین - (فرکانس ۱۰۵٫۵)
شبکه‌های برون مرزی صدا[ویرایش]
- رادیو ندای اسلام - معارف به زبان انگلیسی
- رادیو دری - به زبان فارسی دری
- رادیو صدای آشنا ۱ تا ۳ - ویژه ایرانیان مقیم اروپا، آمریکا، آسیا و اقیانوسیه
- رادیو برون مرزی ۱ تا ۶ - به زبان های عربی، انگلیسی، روسی، ترکی استانبولی، فرانسه و ...
شبکه‌های استانی صدا (به ترتیب حروف الفبا)[ویرایش]
- رادیو آبادان - آبادان (خوزستان)
- رادیو تبریز - آذربایجان شرقی
- رادیو ارومیه - آذربایجان غربی
- رادیو اردبیل - اردبیل
- رادیو اصفهان - اصفهان
- رادیو البرز - البرز
- رادیو ایلام - ایلام
- رادیو بروجرد - بروجرد (لرستان)
- رادیو بوشهر - بوشهر
- رادیو تهران - تهران
- رادیو شهرکرد - چهارمحال و بختیاری
- رادیو بیرجند - خراسان جنوبی
- رادیو مشهد - خراسان رضوی
- رادیو بجنورد - خراسان شمالی
- رادیو اهواز - خوزستان
- رادیو دزفول - دزفول (خوزستان)
- رادیو زنجان - زنجان
- رادیو سمنان - سمنان
- رادیو زاهدان - سیستان و بلوچستان
- رادیو شیراز - فارس
- رادیو قزوین - قزوین
- رادیو قم - قم
- رادیو سنندج - کردستان
- رادیو کرمان - کرمان
- رادیو کیش - جزیره کیش (هرمزگان)
- رادیو کرمانشاه - کرمانشاه
- رادیو یاسوج - کهگیلویه و بویر احمد
- رادیو گرگان - گلستان
- رادیو رشت - گیلان
- رادیو خرم‌آباد - لرستان
- رادیو ساری - مازندران
- رادیو مراغه - مراغه (آذربایجان شرقی)
- رادیو اراک - مرکزی
- رادیو مهاباد - مهاباد (آذربایجان غربی)
- رادیو بندر عباس - هرمزگان
- رادیو همدان - همدان
- رادیو یزد - یزد
شبکه‌های اینترنتی[ویرایش]
مؤسسات وابسته[ویرایش]
- انتشارات سروش که در سال ۱۳۵۴ تأسیس شده و نشریات سروش هفتگی، سروش کودکان، سروش نوجوان، سروش جوان و سروش بانوان را منتشر می‌کند.
- روزنامه جام جم ارگان رسمی صدا و سیما.
- خبرگزاری صدا و سیما، خبرگزاری وابسته به صدا و سیما که وظیفه تأمین بخش‌های خبری تمام شبکه‌های رادیویی و تلویزیونی استانی، سراسری و برون مرزی به جز شبکه خبر، شبکه العالم، شبکه الکوثر، شبکه سحر و پرس تی وی را برعهده دارد.
- سیما فیلم، شرکت تهیه‌کننده فیلم که برخی سریال‌های پرهزینه تلویزیون نیز در آن تولید می‌شود.
- سیما چوب، شرکت تولید کننده مبلمان که وظیفه ساخت برخی قطعات دکور برنامه‌ها را بر عهده داشته و محصولات خود را در بازار آزاد نیز به فروش می‌رساند.
- ایران سیما، آرشیو اینترنتی برنامه‌های تلویزیونی صدا و سیما
- دانشگاه صدا و سیما که از طریق آزمون داخلی، آزمون سراسری و آزمون دانشگاه جامع در رشته‌های مرتبط و مطلوب صدا و سیما در تهران و قم دانشجو می‌پذیرد.
- شرکت فرهنگی هنری صبا که به تولید انواع برنامه‌های انیمیشن برای صدا و سیما می‌پردازد.
- شرکت صوتی و تصویری سروش که به تهیه، پخش و فروش آلبوم‌های موسیقی و نسخه‌های خانگی مجموعه‌ها و فیلم‌های تولید شده در صدا و سیما می‌پردازد. این شرکت در تهران و مراکز استان‌ها دارای تعدادی شعبه فروش بوده و نمایندگی چند شرکت خارجی را نیز بر عهده دارد.[۸]
مرکز پژوهش‌های اسلامی صدا و سیما[ویرایش]
مرکز پژوهش‌های اسلامی صدا و سیما یکی از چند مرکز پژوهشی سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران است و ساختمان آن در شهر قم قرار دارد. نخستین ساختار تشکیلاتی و شرح وظایف این مرکز در سال ۱۳۷۷ تصویب شد و در طول سال‌های اخیر با توجه به گسترش فعالیت‌ها، مورد بازنگری و اصلاح قرار گرفته است. اهداف سازمانی این مرکز عبارتند از: سامان‌دهی پژوهش‌های اسلامی مورد نیاز صدا و سیما؛ تأمین مطلوب نیازهای پژوهشی برنامه‌های رسانه ملی با مضامین معارف اسلامی؛ اعتلای محتوای برنامه‌های اسلامی رسانه ملی. این مرکز از معاونت‌ها و اداره کل‌هایی در همین راستا تشکیل شده است. این مرکز دارای دو اداره کل زیر می‌باشد: اداره کل پژوهش اداره کل خدمات رسانه‌ای[۹]
دانشگاه صدا و سیما[ویرایش]
دانشگاه صدا و سیما یک دانشگاه دولتی و وابسته به سازمان صدا و سیما است.
انتقادات[ویرایش]
عملکرد صداو سیمای ایران با انتقادات فراوانی روبه‌رو بوده‌است. مجید محمدی در کتاب «سیمای اقتدارگرایی، تلویزیون دولتی ایران» به شرح موارد متعددی از انتقادات وارده بر صداوسیما می‌پردازد، از جمله؛ نقض گستردهٔ حقوق پدیدآورندگان، حضور بسیار کمرنگ ایرانیان اهل سنت در برنامه‌های تلویزیون، نادیده‌گرفتن فرهنگ مردم حاشیه کشور و محدود شدن حوزه فرهنگی این رسانه به فرهنگ مناطق مرکزی کشور، تحریک پاره‌فرهنگ‌های موجود در کشور با عنوان مقابله با تهاجم فرهنگی، دخالت گرایش سیاسی مدیریت صدا و سیما در برنامه‌ها به طوری‌که آن را به رسانهٔ حزبی و ستاد انتخاباتی یک جناح سیاسی خاص تبدیل کرده‌است، حضور در انواع مجامع و فیلمبرداری و پخش تصاویر افراد بدون رضایت آن‌ها. سانسور برخی از اخبار مهم کشور؛ مانند قتل‌های زنجیره‌ای، حضور دوربین تلویزیون در همه جا و تصویربرداری کامل از رخدادها و مراسمی که تقریباً هیچ تصویری از آن‌ها پخش نمی‌شود؛ مانند فیلمبرداری کامل دادگاه روزنامه خرداد و ماجرای کوی دانشگاه. که مورد آخر شائبه فعالیت اطلاعاتی و استفادهٔ شخصی مدیران تلویزیون از منابع این سازمان را مطرح می‌کند.[۱۰]
وضعیت موسیقی[ویرایش]
صدا و سیما سالهاست در حوزه موسیقی مورد نقد فراوان قرار دارد و هر دو گروه موسیقی سنتی و جهانی فعال در کشور معتقدند صدا و سیما بهایی به موسیقی در شبکه‌های تلوزیونی نمی‌دهد و تلویزیون ایران هم تنها مجموعه تلوزیونی در میان همه کشورهاست که شبکه مستقل موسیقی نداشته و فقط به یک برنامه موسیقیایی یک ساعته در زمان خواب مردم (شبکوک) اکتفا کرده است. مشاور عالی رئیس جمهور هم چندی پیش اعلام کرد هنوز در صدا و سیما جای یک برنامه خوب دربارهٔ کتاب خالی است، همان‌طور که جای یک برنامه خوب دربارهٔ موسیقی نیز خالی است، بخشی از این مسئله به دلیل تفاوت نگاه دوستان ما در صداوسیما و دوستان ما در وزارت فرهنگ و ارشاد است همچنین مدیر خانه موسیقی نیز از بی‌مسئولیتی صدا و سیما دربارهٔ وضعیت موسیقی انتقاد کرد. مسولان صدا وسیما معتقدند موسیقی در کشور با مشکلات خاصی مواجه است که باید در رسانه ملی روی مبانی آن بحث و گفت‌وگو شود تا به راه‌حل درستی در این زمینه برسیم. 1 2
هرچند افتتاح شبکه(آوا و نوا) که در سال ۹۱ توسط ریاست وقت صدا و سیما دنبال شد کم کم از دستور کار صدا و سیما خارج شد اما اخیراَ زمزمه هایی برای افتتاح شبکه ای موسوم به (شبکه هنر) به گوش میرسد که قرار است علاوه بر پخش آثار فاخر موسیقیایی به پخش فعالیت کاری هنرمندان سایر رشته ها نظیر خوشنویسی، معرق، سفال و ... تحت کلیپهای چند دقیقه ای و همراه با قطعات موسیقی بپردازد، از زمان دقیق شروع بکار این شبکه اطلاع دقیقی در دسترس نیست، این موضوع از زمانی قوت گرفت که نظرسنجیها علاقه زیاد مردم به افتتاح شبکه مستقل موسیقی در سیما را نشان میداد.3 4
مصاحبه‌گرفتن از زنان دارای آرایش غلیط در تأیید انقلاب و نظام[ویرایش]
تلویزیون دولتی ایران در ایامی مانند روزهای انتخابات، ۲۲ بهمن و روز قدس از زنانی که دارای آرایش‌های غلیظ هستند در تأیید انقلاب و نظام مصاحبه پخش می‌کند که این موضوع مورد نقد منتقدان بوده است.[۱۱]
تحریم[ویرایش]
کنگره آمریکا در تاریخ فوریه ۲۰۱۳ (میلادی)، صدا و سیمای ایران را به دلیل ارسال امواج پارازیت بر روی امواج ماهواره، مشمول تحریم اعلام کرد. به موجب لغو ارسال پارازیت از سوی ایران بر روی امواج ماهواره به صورت کلی، کنگره آمریکا، این مصوبه را در فوریه ۲۰۱۴ (میلادی) به حالت تعلیق درآورد.[۱۲]
وضعیت حقوقی[ویرایش]
اصل ۱۷۵ قانون اساسی ایران به سازمان صداوسیما اختصاص یافته.
در صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران، آزادی بیان و نشر افکار با رعایت موازین اسلامی و مصالح کشور باید تأمین گردد. نصب و عزل رئیس سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران با مقام رهبری است و شورایی مرکب از نمایندگان رئیس جمهور و رئیس قوه قضاییه و مجلس شورای اسلامی (هر کدام دو نفر) نظارت بر این سازمان خواهند داشت. خط مشی و ترتیب اداره سازمان و نظارت بر آن را قانون معین می‌کند.
اساسنامه سازمان صداو سیما[۱۳] در ۲۷ مهر ۱۳۶۲ به تصویب مجلس رسید. یکی از مقررات این اساسنامه ماده ۷ آن است که این سازمان را رادیو و تلویزیون انحصاری ایران ساخته‌است:
تاسیس فرستنده و پخش برنامه‌های رادیویی و تلویزیونی در هر نقطه کشور در انحصار این سازمان بوده و چنانچه اشخاص حقیقی یا حقوقی اقدام به تأسیس یا بهره‌برداری از چنین رسانه‌هایی کنند از ادامه کار آنان جلوگیری بعمل آمده و تحت تعقیب قانونی قرار خواهد گرفت.
ذکر چنین اصلی با عرف اساسنامه‌های سازمان‌های رسانه‌ای سازگار نیست و چنین انحصارهایی فقط در اساسنامه سازمان‌های امنیتی و نظامی به چشم می‌خورد.[۱۴]
محدودیت‌ها و حقوق رسانه‌ای صدا و سیما نیز نامشخص است. در مطبوعات مسئولیت مطالب منتشر شده با مدیر مسئول است[۱۵] و در حوزه کتاب، فیلم و دیگر کالاهای صوتی و تصویری نیز با دولت است که مجوز انتشار آن‌ها را صادر می‌کند. اما به وضعیت حقوق و حدود اختیارات صدا و سیما نه در قانون اساسی و نه در اساسنامه سازمان اشاره نشده‌است. شاید به همین دلیل این سازمان هیچگاه به دادگاه کشیده نشده‌است.[۱۶]
مجلس ششم در همین زمینه برای تغییر اساسنامه صدا و سیما تلاش ناموفقی داشت. مصوبه این مجلس صدا و سیما را ملزم می‌کرد که در صورت توهین، افتراء و پخش مطالب غیرواقع، پاسخ شخص ذی‌نفع را پخش کند (مشابه قاعده‌ای که در مطبوعات رعایت می‌شود).[۱۷] اما این قانون با مخالفت شورای نگهبان روبرو شد.[۱۸] مجمع تشخیص مصلحت نظام در ۲۳ خرداد ۱۳۸۸ یک روز پس از انتخابات ریاست جمهوری دهم این تغییر را در اساسنامه صدا و سیما ایجاد کرد و مراحلی را نیز برای شکایت از سازمان در صورت استنکاف از پخش جوابیه پیش بینی کرد.[۱۹]
تهدید به قطع همکاری[ویرایش]
صدا و سیما موظف شده همکاری خود را با چهره‌های سرشناسی که به زعم خود در شبکه‌های اجتماعی به هنجار شکنی مشغول هستند را قطع کند. در توضیحات تعریف خاصی از «هنجار شکنی» نیامده اما اظهار شده که مخاطبش آن دسته از چهره هاییست که اقدام به نشر تصاویر و نوشته‌های مخالف قوانین جمهوری اسلامی می‌کنند.[۲۰]
سانسور[ویرایش]
صدا و سیمای ایران سابقه سانسور در مسابقات ورزشی داخلی و خارجی را دارد. بگونه‌ای که موقع بازی تیم ملی والیبال ایران و آمریکا از سری مسابقات لیگ جهانی به هنگام پخش سرود ملی ایالات متحده، سرود این کشور سانسور و پخش زنده برنامه قطع شد.[۲۱] پیشینه سانسور صدا و سیما با استفاده از ترفندهای جدید به مسابقات فوتبال در اسپانیا نیز کشیده شده است که با توجه به اسپانسری کشور آذربایجان از باشگاه آتلتیکومادرید در مسابقات فوتبال، این سازمان تبلیغات حاشیه‌ای را که با نام آذربایجان پوشش داده می‌شود را عوض کرده و نام شرکتی ایرانی را در حوزه اینترنت تبلیغ می‌کند.[۲۲] اما مسئولین صدا و سیما منکر هرگونه سانسور در این زمینه شده‌اند.[۲۳]
جستارهای وابسته[ویرایش]
- معاونت برون مرزی صدا و سیما
- مرکز آموزش صدا و سیما
- سازمان رادیو و تلویزیون ملی ایران
- فهرست سریال‌های تلویزیونی ایران
- رده:بازیگران تلویزیونی اهل ایران
یادکرد منابع[ویرایش]
- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ Structure of Iran's State-Run TV IRIB.
- ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ ۲٫۲ Kamalipour, “Historical Evolution of Broadcasting”, Iran Today: Life in the Islamic Republic.
- ↑ صدا و سیما و خبرگزاری ایرنا در لیست ۹ شرکت زیان‌ده دولتی رادیو فردا
- ↑ ۴٫۰ ۴٫۱ ۴٫۲ ۴٫۳ ۴٫۴ Sreberny-Mohammadi, Encyclopædia Iranica.
- ↑ تورج و ایرج؛ فرازمند از نگاه پزشک‌زاد، بی‌بی‌سی فارسی
- ↑ Semati, “Broadcasting”, Iran Today: Life in the Islamic Republic.
- ↑ «پخش دیجیتال تلویزیون تهران همزمان با میلاد امام رضا (ع)». خبرگزاری فارس، ۱۲ مرداد ۱۳۸۹.
- ↑ «وبگاه شرکت صوتی و تصویری سروش». سروش. بازبینی‌شده در ۱۵ مهر ۱۳۸۸.
- ↑ http://www.irc.ir/old/article/index/show/type/static/id/225
- ↑ محمدی، ۲۸–۸.
- ↑ «آقای رئیس جمهور، راه دیگر اینست». روزنامه جمهوری اسلامی. ۱۸/۰۶/۱۳۹۳. بازبینی‌شده در ۲۰۱۴-۰۹-۱۰.
- ↑ کمپین بین‌المللی حقوق بشر برای ایران" خواستار ادامه تحریم صداوسیما شد دویچه‌ووله فارسی
- ↑ «اساسنامه سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران». مجله الکترونیکی پیک مدیران.
- ↑ محمدی، ۳۳.
- ↑ قانون مطبوعات ایران، مصوب ۱۳۶۴
- ↑ محمدی، ۳۹–۲۹.
- ↑ ماده ۲۳ قانون مطبوعات، مصوب ۱۳۶۴
- ↑ «اصلاح قانون اساسنامه صدا و سیما به مجمع تشخیص مصلحت ارجاع شد». خانه ملت، وبگاه مرکز تحقیقات مجلس، ۷ بهمن ۱۳۸۱.
- ↑ مجمع تشخیص مصلحت نظام تشکیل جلسه داد: پیگیری مطالبی مشتمل برخلاف واقع نسبت به هرشخص در صدا و سیما قابل پیگیری است ایلنا
- ↑ «تلویزیون ایران موظف شد همکاری با 'هنرمندان هنجارشکن در شبکه‌های اجتماعی' را قطع کند».
- ↑ «سانسور سرود ملی آمریکا در صدا و سیما».
- ↑ «تبلیغ در بازی رئال‌مادرید به کمک فتوشاپ!».
- ↑ «شعبده بازی صداوسیما: پخش تبلیغات ایرانی در لیگ فوتبال اسپانیا + توضیحات صداوسیما».
منابع[ویرایش]
- فارسی
- محمدی، مجید. سیمای اقتدارگرایی، تلویزیون دولتی ایران. تهران: جامعه ایرانیان، ۱۳۷۹. ISBN 964-5925-32-0.
- انگلیسی
- (PDF) Structure of Iran's State-Run TV IRIB. Open Source Center, Media Aid. Federation of American Scientists, December 16, 2009. Retrieved February 27, 2014.
- Sreberny-Mohammadi, Annabelle and ʿAlī Mohammadi. “COMMUNICATIONS in Persia”. In Vol. VI, Fasc. 1. online ed. Encyclopædia Iranica, December 15, 1992. 89-95.
- Mehdi Semati. “Broadcasting”. Mehran Kamrava & Manochehr Dorraj. In Iran Today: Life in the Islamic Republic. Westport, CT: Greenwood, 2008. 78–83. ISBN 0-313-34161-3 978-0313341618.
- Yahya Kamalipour. “Historical Evolution of Broadcasting”. Mehran Kamrava & Manochehr Dorraj. In Iran Today: Life in the Islamic Republic. Westport, CT: Greenwood, 2008. 83–86. ISBN 0-313-34161-3 978-0313341618.
پیوند به بیرون[ویرایش]
 |
در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران موجود است. |
 |
مجموعه‌ای از گفتاوردهای مربوط به سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران در ویکی‌گفتاورد موجود است. |
- وبگاه رسمی
- وبگاه مرکز آموزش صدا و سیما
- وبگاه معاونت اداری و مالی صدا و سیما
- تاریخچهٔ صداوسیما در کتاب اول
- کتابخانه مرکز تحقیقات صداوسیما
- وبگاه رسمی پیام‌های بازرگانی صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران
پخش زنده از طریق اینترنت[ویرایش]
- سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران
- ایستگاههای رادیویی بنیانگذاریشده در ۱۹۲۶ (میلادی)
- بنیانگذاریشدهها در ۱۹۲۶ (میلادی) در ایران
- حکومت ایران
- رادیوهای فارسیزبان
- سازمان‌های تبلیغات
- سازمان‌های زیر نظر رهبری در ایران
- شبکهها و ایستگاههای تلویزیونی بنیانگذاریشده در ۱۹۵۸ (میلادی)
- شبکه‌های تلویزیونی فارسیزبان
- ایستگاههای رادیویی در ایران
- شبکه‌های تلویزیونی ایران
