علیرضا فیض

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
پرش به: ناوبری، جستجو

علیرضا فیض (زاده ۱۳۰۴ قم) پژوهشگر فقه و اصول و فلسفه اسلامی حقوق‌دان و استاد دانشگاه تهران بوده است.


زندگی نامه[ویرایش]

علیرضا فیض فرزند آیت‌الله العظمی میرزا محمد فیض نواده محدث بزرگ ملا محمد حسن فیض کاشانی به سال ۱۳۰۴ ه ش در شهر قم به دنیا آمد. از سن پنج سالگی تا هفت سالگی به مکتب خانه رفت و بعد از آن در دبستان و دبیرستان محمدیه قم دوره ابتدایی و متوسطه را فرا گرفت. از سال ۱۳۱۷ ش تا ۱۳۳۲ش پانزده سال تمام در حوزه علمیه قم و نجف به تحصیل دروس سطح خارج فقه و اصول نزد آیات عظام محمد کاظم شیرازی و سیدابوالقاسم خویی مرجع مشهور شیعه گذرانید و افتخار اجتهاد دکتر از سوی آیات عظام محمدتقی خوانساری، عباسعلی شاهرودی و محمد فیض صادر وامضا شد.

در این زمان به تدریس نیز در بعضی از سطوح ادبیات عرب، منطق و فقه و اصول ضمن تحصیل پرداخت. برای تحصیلات دانشگاهی به تهران آمد و در رشته فلسفه و حکمت اسلامی به تحصیل پرداخت رساله دکتری خود را با عنوان (انتقاد به منطق ارسطو) نگاشت و در سال ۱۳۴۲ به اخذ مدرک دکتری نائل آمد؛ و از سال ۱۳۳۶ که دانشجوی دکتری بود در دانشکده الهیات دانشگاه تهران مشغول به تدریس فقه و اصول شد و به درجهٔ استاد تمامی رسید و تا سال ۱۳۸۰ که به افتخار بازنشستگی نائل آمد ۴۳ سال گذشت؛ و قریب به ۳۵ سال سمت مدیریت گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشکده الهیات دانشگاه تهران را به عهده داشت؛ و به عنوان استاد نمونه کشوری در سال ۱۳۶۰ و ۱۳۷۰ منتخب شدند در سال سال ۱۳۸۲ به عنوان چهره ماندگار در رشته فقه و حقوق اسلام برگزیده شدند.

سوابق شغلی[ویرایش]

  • سی و پنج سال در سمت مدیریت گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشکده الهیات دانشگاه تهران
  • همکاری با دانشکدهٔ حقوق دانشگاه تهران، دانشکده تربیت مدرس، دانشگاه قضایی دادگستری، دانشگاه افسری و دانشگاه آزاد اسلامی
  • همکاری با موسسه فرهنگی پژهشی دهخدا بیش از ۱۲ سال
  • عضویت در مجمع مجمع التقریب بین المذاهب اسلامیه
  • عضو فرهنگستان علوم- بخش علوم اسلامی
  • عضو هیئت برنامه ریزی و تنظیم برنامه‌های دروس دانشکده‌های الهیات و غیره

آثار[ویرایش]

کتاب‌ها[ویرایش]

  • مبادی فقه و اصول- انتشارات دانشگاه تهران - با بیش از ۲۰ بار تجدید چاپ
  • حقوق جزای عمومی اسلام- انتشارات دانشکدهٔ افسری
  • تطبیق در حقوق جزای عمومی اسلام –انتشارات امیر کبیر
  • حقوق جزای اختصاصی (خصوصی) اسلام –انتشارات دانشکدهٔ افسری
  • مقارنه و تطبیق در حقوق جزای عمومی اسلام- انتشارات وزارت ارشاد اسلامی
  • ترجمه کتاب لمعه شهید اول (همراه دکتر علی مهذب) - انتشارات دانشگاه تهران- که بیش از ده بار تجدید چاپ شده است.
  • ترجمه کتاب الدیه بین العقوبه و التعویض که آنرا به پیشنهاد وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تحقیق و ترجمه کرده است
  • ویژکی‌های اجتهاد و فقه پویا – پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی
  • مشارکت در تنظیم و تالیف ۱۲ جلد از لغتنامه دهخدا
  • همکاری در تصحیح و تحقیق کتاب فلسفی التحصیل بهمنیار بن مرزبان با استاد شهید مرتضی مطهری
  • اندیشه‌های حقوقی ۶ (عرف و اجتهاد) - انتشارات مجد
آثار در دست انتشار استاد
  • شرحی انتقادی بر قانون حدود، تعزیرات، قصاص و دیات
  • فرهنگ اصطلاحات اصول فقه

مقالات[ویرایش]

  • پویایی فقه و اجتهاد در پرتو عرف
  • مسایل قضایی در فقه پویا
  • روش تحقیق در فقه اسلامی
  • فقه و اجتهاد در بستر زمان و مکان
  • فقه مقارن چاره برای رفع اختلافات فقهی مذاهب
  • فقه و اجتهاد در راهی که در پیش رو دارند
  • هفت مقاله دربارهی فقه پویای ملا محسن فیض
  • جاودانگی احکام و پویایی فقه
  • بحثی درباره دلیل انسداد
  • نقش عرف و سیرهٔ عقلا در اجتهاد
  • اجتهاد و تقلید
  • پیدایش منطق و تأثیر آن
  • ارزش مدرکات عقلی
  • متجاوز از ۵۰ مقاله دیگر از ایشان در مجلات قم و تهران به چاپ رسیده است.

پیوند به بیرون[ویرایش]