محمد پروین گنابادی

محمد پروین گنابادی
زادروز	۱۲۸۲ خ کاخک گناباد
پدر و مادر	عباس امیری دلویی
مرگ	چهارشنبه ۱ شهریور ۱۳۵۷ تهران
ملیت	ایرانی
محل زندگی	تهران
نام(های) دیگر	محمد
پیشه	محقق و مترجم و مصحح
وب‌گاه رسمی	انجمن ادبی محمد پروین گنابادی

محمد پروین گنابادی در سال ۱۲۸۲ در کاخک گناباد متولد شد. پدرش عباس امیری دلویی ملقب به شمس الذاکرین دلوییگی ^۱ مردی روحانی و اهل علم بود.

از ۱۵ سالگی برای ادامه تحصیل به مشهد رفت و وارد مدرسه فاضل خان شد. مدتی بعد در زمره شاگردان برجسته ادیب نیشابوری درآمد و با اشارت وی تخلص «پروین» را برگزید و بعدها با توجه به علاقه‌ای که به زادگاهش داشت «گنابادی» را نیز بدان افزود. وی مردی بود سختکوش، دوستدار ایران و زبان و ادبیات فارسی، و بدین منظور از دو طریق فعالیت می‌کرد: کار سیاسی و کار آموزشی.

فعالیت‌های سیاسی وی در حزب توده ایران سبب آن شد که در ۱۳۲۲ از طرف مردم سبزوار به مجلس شورای ملی فرستاده شود. در مجلس شورای ملی عضو فراکسیون توده بود.

کارهای آموزشی وی در سطوح مختلف از دبستان شروع و به تدریس در دانشگاه تهران خاتمه یافت. در تنظیم لغت نامه دهخدا بسیار فعال بود و بسیاری از سرفصلهای این لغت نامه را نوشت و بسیاری دیگر را اصلاح نمود در سال ۱۳۵۷ بدرود حیات گفت.

تالیفات

از وی ده‌ها مقاله و کتاب (ترجمه یا تألیف) باقی مانده‌است که چندتای آن را ذکر می‌کنیم:

• مقدمه ابن خلدون (۲جلد)
• روح تربیت (گوستاو لوبون)
• دستور زبان فارسی و خودآموز املا و انشا (۳جلد)
• تصحیح تاریخ بلعمی (از روی کار ناتمام محمدتقی بهار)

پانویس

• ۱ سلطان حسین تابنده گنابادی. تاریخ و جغرافیای گناباد چاپ دوم ۱۳۷۹ شمسی انتشارات حقیقت در تهران

منابع

• انجمن ادبی محمد پروین گنابادی
• نگاهی به زندگی و آثار محمد پروین گنابادی
• راه توده ـ پروین گنابادی ادیب سرخ ایرانی