زبان سواحلی
زبان سواحلی یا زبان سواحیلی (به انگلیسی: Swahili) عضوی از خانوادهٔ زبانهای بانتو است و در شرق و تا حدودی مرکزِ آفریقا به‌کار می‌رود. سواحلی زبان اول حدود ۵میلیون نفر و زبان دوم حدود ۵۰میلیون نفر است. علاوه بر عربی، واژه‌های زبانهای فارسی، آلمانی، هندی و انگلیسی نیز به دلیل ارتباطات با دیگر خانواده‌های زبانی، وارد این زبان شده‌است.[۱]
محتویات
تأثیر فارسی بر سواحلی[ویرایش]
برخی از واژگان زبان سواحلی از زبانهای دیگر چون عربی و انگلیسی و فارسی اخذ شده است.[نیازمند منبع] این زبان در شرق و تا حدودی مرکز آفریقا به‌کار برده می‌شود.[نیازمند منبع]
در زبان سواحلی، برخی واژه‌ها با گویش بندریِ فارسی بسیار نزدیک و هم‌معنی هستند؛ مانند:
- کاکا = برادر
- دادا = خواهر
- بندری = بندری (بندرگاه)
- سیفه = سیفه (روغن کوسه)
- منشوه = منشوه (یک نوع قایق)
- چنگو = چنگو (یک نوع ماهی خوش‌مزه برای برشتن)
- رفیقی = رفیق
در اصطلاحات دریانوردی و لنج‌داری و مراسم زار واژه‌های فارسی بیشتری وجود دارد.[نیازمند منبع]
چند واژه و معانی آنها در زبان سواحلی[ویرایش]
- می‌می = من
- وی‌وی = تو، شما
- زیچی = قشنگ، زیبا
- جمبو = سلام
- سننه = خوب، عالی
- کا کا میزی = دانشجو
- حباری = چطوری؟
- مزاری سننه = خیلی خوب
- کواری = خداحافظ
- بووانا = آقا، جناب
- اسنتی سننه = خیلی ممنون
- جمبو بووانا = سلام آقا
- ح کونا ما تا تا = اشکالی ندارد، مشکلی نیست، خبر بدی نیست.
ادبیات زبان سواحلی[ویرایش]
ادبیات به زبان سواحلی، در قالب اشعار حماسی شکل گرفته‌است. این اشعار از فرهنگ و ادب اسلامی مایه گرفته‌اند و دربارهٔ زندگانی محمد، پیامبر اسلام، علی بن ابی طالب و حسین بن علی سروده شده‌اند.
ابن حاجب غسّانی نیز اشعاری غیرمذهبی سرود. شیخ امری عابدی و ماتیاس مِنیمپالا از شاعران برجستهٔ سواحلی‌زبان در قرن بیستم‌اند. نویسندگانی مانند دیوید دیوا و عُمَر شریف، آثاری بر پایهٔ افسانه‌ها و اسطوره‌های سنتی شرق در این زبان آفریدند.
شَبان روبِرت، بزرگترین نویسندهٔ مسلمان و معاصر در زبان سواحلی است که داستان‌های تربیتی نوشت. او آغازگر مقاله‌نویسی به این زبان است. در دورهٔ معاصر رمان‌ها و داستان‌های پلیسی نیز به زبان سواحلی نوشته شده‌است.
پیوند به بیرون[ویرایش]
منابع[ویرایش]
- ↑ Prins, A.H.J. 1961. The Swahili-Speaking Peoples of Zanzibar and the East African Coast (Arabs, Shirazi and Swahili). Ethnographic Survey of Africa, edited by Daryll Forde. London: International African Institute.
- زبان سواحلی، نوشتهٔ جی. اف. سخری، ترجمهٔ پریوش مقیم‌خان، ته‍ران، انتشارات قاضی، ۱۳۸۵.
- عبادیان، محمود، «یکی از ویژگی‌های زبانیِ فرهنگ مردم سواحلی»، مجلهٔ ادبیات داستانی، پاییز ۱۳۷۳: صص ۴۰-۴۱ (ویژه‌نامه).
- «تأثیر اسلام بر فرهنگ سواحلی»، عبدالعزیز، نامهٔ فرهنگ، سال ۶، ش ۱، به‍ار ۱۳۷۵، صص ۱۵۰-۱۵۶.
