گیزیل بوندا بر مسیر رود قزل اوزن قرار داشت که ویژگی رود مزبور مارپیچی بودن آن بود و قزل اوزن در اثنای مسیر از شمال غرب بسوی جنوب شرق میان کوه‌های آق‌داغ دنبالهٔ البرز جاری می‌شود و درّه‌ای که در این مسیر تشکیل می‌دهد در دوران کهن آندیا نامیده می‌شد. در بخش شمال شرقی این درّه رودکی که از کوهستان سهند سرازیر می‌شود و اکنون شهر میانه بر کرانهٔ آن قرار دارد به قزل اوزن می‌ریزد. این رودک و جویبارهایی که بدان می‌ریزند در دوران باستان ناحیهٔ زیکرتو را تشکیل می‌داد. قزل اوزن بالاتر از محل تلاقی با رودک مزبور از جنوب به شمال جاری است. بخش علیای آن را کوهستان گیزیل بوندا[۱] از ماننا جدا می‌کرد. آشوریان بیشتراین بخش قزل اوزن را مادای می‌خواندند.
آشوریان به کوهستان گیزیل بوندا که ناحیهٔ مجاور ارومیه را از سرزمین ویژهٔ مادای جدا می‌کرد روی آوردند. پس از آنکه شامشی آداد پنجم در سال - ۸۲۰ پ. م. - نخستین دژ کوهستانی ناحیهٔ مزبور را به تصرف در آورد دو تن از پیشوایان گیزیل بوندا به منظور جلب عطوفت مهاجمان تعدادی اسب‌بارکش و عرابه به رسم هدیه تقدیم داشتند. ولی پیشوای سوم گیزیل بونداییان بنام پیرشاتی که الواح آشوری وی را به لقب پادشاه گیزیل بوندا می‌خوانند تصمیم گرفت پایداری کند. همهٔ ساکنان گیزیل بوندا در دژ وی که اوراش نام داشت گرد آمدند.
ایران
