گاهشماری قِبطی نزد ترسایانِقبطیمصر رواج میدارد. این گاهشماری از گاهشماری قدیم مصر (فرعونی) برگرفته شدهاست. تفاوت اساسی گاهشماری قبطی با نیایَش بودنِ سال کبیسه در قبطیاست. در گاهشماری قبطی سال به دوازده ماه سی روزه و پنج روز اضافه در پایان سال بخش میشود. قبطیان گاه این پنج روز را «ماه کوچک» خوانند. سال کبیسه هر چهار سال است و سالیاست که به هنگ چهار همنهشت سه است؛ چو ۳ و ۷ و ۱۱. در سال کبیسه پنج روزِ اضافه شش روز میشود. آغاز سال در اواخر تابستان است و آغاز شبانروز از فروشدن آفتاب. قبطیان نو — چنان که ایشان را خوانند — مبدأ تاریخ از ۲۴ اوت ۲۸۴ میلادی یولیانی (مطابق ۲۹ اوت ۲۸۴ میلادی گریگوری) میدارند. این تاریخ نشستن دقلطیانوس، واپسین قیصرِ نامسیحی روم، بر تخت است. این دقلطیانوس، ترسایان را عظیم عذاب کردی و بکشتی. از این رو سال مبدأ گاهشماری قبطی را ۱ A.M. نویسند. A. M. سروازهٔ Anno Martyrum است؛ یعنی سال شهیدان. ماههای گاهشماری در جدول زیر آورده شدهاست:
یکم فروردین ۱۳۸۹ برابر است با دوازدهم فامینوث ۱۷۲۶ قبطی. یکم توت ۱۷۲۷ قبطی برابر است با بیستم شهریور ۱۳۸۹. سال ۱۷۲۷ قبطی سالی کبیسهاست. چه چو بر چهار بخش شود ماندهاش سه میشود.
↑این صورتیاست که ابوریحان در التفهیم آوردهاست. از آنجا که در قدیم و لاجرم در دستنویسها بای فارسی (پ) و بای عربی (ب) را بعضاً یکسان (ب) نوشتندی، نامهایی را که با پ آغاز میشود با ب نوشتهاند. این موارد با توجه به صورت قبطی به شکل درست (پ) نوشته شدهاست.