پرتقال

برای دیگر کاربردها، پرتقال (ابهام‌زدایی) را ببینید.

پرتقال
شکوفه‌های پرتقال
طبقه‌بندی علمی
فرمانرو:	گیاهان
شاخه:	گیاهان گلدار
رده:	دولپه‌ای‌ها
راسته:	افراسانان
تیره:	سدابیان
سرده:	مرکبات
گونه:	پرتقال
نام علمی
Citrus × sinensis لینه، آسبک

میوه پرتقال

درخت پرتقال

گونه ایی پرتقال مقاوم در برابر سرما

پرتقال (به دری: مالته) میوه‌ای از خانواده مرکبات می‌باشد. درخت آن همیشه سبز است و ارتفاع آن تا ۱۰ متر هم می‌رسد.

ریشه پرتقال از جنوب شرقی آسیا (چین و هند) می‌باشد و یک میوه پیوندی است که در دوران باستان احتمالاً با پیوند نارنگی و پومیلو پرورش داده شد. نوع ایرانی Persian Orange که ایتالیایی‌ها از قرن ۱۱ میلادی کشت آن را در جنوب اروپا رایج کردند تلخ بود و جای خود را از قرن ۱۵ میلادی به نوع شیرین تر داد که تاجران کشور پرتغال از هندوستان وارد و کشت کردند. برای همین هم در بسیاری از زبان‌های دنیا (یونانی، ترکی، ایرانی، عربی، بلغاری، گرجی و زبان جنوب ایتالیا) امروزه هنوز لغت میوه پرتقال با کشور پرتغال تشابه اسمی دارد. البته ریشه لغت انگلیسی (Orange) از نارنگ (سانسکریت) آمده و هم‌ریشه واژه نارنج (فارسی) و واژه‌های مشابه در بسیاری از زبان‌های دیگر از جمله ارمنی، اسپانیایی، و عربی می‌باشد. در بعضی زبانها هم (نظیر هلندی و آلمانی) آن را سیب چینی (بواسطه مبداء این میوه) می‌خوانند.

معروف‌ترین گونه اصلاح شده پرتقال در دنیا تامسون ناول می‌باشد. بیروت، پایتخت لبنان نیز یکی از معروفترین مکان‌های پرورش آن درجهان می‌باشد که پرتغال بیروتی آن نیز معروف است.

پرتقال سرشار از ویتامین ث است. پرتقال درخت کوچکی است دارای برگ‌های سبز و گل‌های سفید، پوست پرتقال نارنجی رنگ، کمی ناصاف و میوه آن بسته به انواع مختلف شیرین و ترش، زرد رنگ و یا قرمز می‌باشد. پرتقال یکی از قدیمی‌ترین میوه‌هایی است که بشر از آن استفاده می‌کرده‌است و در حدود ۵۰۰ سال قبل از میلاد مسیح کنفوسیوس از آن نام برده‌است. در حال حاضر بیشتر از ۲۰۰ نوع پرتقال در آمریکا کشت می‌شود. پرتقال اولیه، کوچک، تلخ و پر از هسته بوده‌است که در اثر تربیت مهندسی ژنتیکی و همچنین انتخاب نوع بهتر و کود کافی درشت تر و شیرین تر شده‌است. پرتقال ابتدا از چین به هندوستان برده شده و سپس آنجا به نقاط دیگر دنیا راه یافت.

ترکیبات شیمیایی

پرتقال یکی از غنی‌ترین منابع ویتامین C می‌باشد. البته باید دقت کرد که ویتامین C در اثر سرما و گرمای زیاد از بین می‌رود. اسانسی که از گلهای پرتقال گرفته می‌شود بنام روغن نرولی Neroli Oil معروف است که دارای بوئی بسیار مطبوع بوده و خیلی گران است و در عطر سازی از آن استفاده می‌شود.

انواع پرتقال

• خونی
• ماندارین
• بیروتی
• تامپسون
• والنسیا

تولید

چند پرتقال نیمه رسیده روی شاخهٔ درخت

تولیدکنندگان بیش‌ترین پرتقال — ۲۰۰۵ (میلیون تُن)
برزیل	۱۸٫۵
ایالات متحده آمریکا	۹٫۱
هند	۴٫۴
مکزیک	۴٫۳
چین	۲٫۴
اسپانیا	۳٫۷
ایتالیا	۳٫۳
ایران	۲٫۶
مصر	۲٫۱
پاکستان	۱٫۷
مجموع جهانی	۶۸٫۵
منبع: سازمان غذا و کشاورزی ملل متحد (فائو)

ارزش خوراکی

پرتقال، خام، تمامی گونه‌های تجاری

مواد مغذی در هر ۱۰۰ گرم (۳٫۵ اونس)
انرژی	۱۹۲ کیلوژول (۴۶ کیلوکالری)
کربوهیدرات‌ها	۱۱٫۷۵ g
قندها	۹٫۳۵ g
چربی	۰٫۱۲ g
پروتئین	۰٫۹۴ g
آب	۸۶٫۷۵ g
ویتامین آی معادل	۱۱ میکروگرم (۱٪)
تیامین (ویتامین ب۱)	۰٫۱۰۰ میلی‌گرم (۸٪)
ریبوفلاوین (ویتامین ب۲)	۰٫۰۴۰ میلی‌گرم (۳٪)
نیاسین (ویتامین ب۳)	۰٫۴۰۰ میلی‌گرم (۳٪)
پانتوتنیک اسید (ویتامین ب۵)	۰٫۲۵۰ میلی‌گرم (۵٪)
ویتامین ب۶	۰٫۰۵۱ میلی‌گرم (۴٪)
اسید فولیک (ویتامین ب۹)	۳۰ میکروگرم (۸٪)
ویتامین C	۵۳٫۲ میلی‌گرم (۸۹٪)
ویتامین E	۰٫۱۸ میلی‌گرم (۱٪)
کلسیم	۴۰ میلی‌گرم (۴٪)
آهن	۰٫۱۰ میلی‌گرم (۱٪)
منیزیم	۱۰ میلی‌گرم (۳٪)
فسفر	۱۴ میلی‌گرم (۲٪)
پتاسیم	۱۸۱ میلی‌گرم (۴٪)
روی	۰٫۰۷ میلی‌گرم (۱٪)
درصدها نسبی‌اند منبع: پایگاه اطلاعاتی مواد غذایی آمریکا

نگارخانه

• 

  این گونه از پرتقال، «عنبرشیرین» نام دارد.

• 

  هسته‌های پرتقال.

• 

  پرتقال‌های میان‌دار (Navel) رایج‌ترین گونهٔ پرتقال در خواروبارفروشی‌های آمریکاست.

• 

  پرتقال‌های نارنگی‌شکل که در روز کریسمس ۲۰۰۷ در گینسویل، فلوریدا چیده شده‌اند.

• 

  پرتقال به همراه پوست