مشعشعیان، یا آل مشعشع، خانواده‌ای از حکمرانان عرب، از شیعیان اثنی عشری ، که از ۸۴۵ تا ۹۱۴ ه. ق در هویزه فرمانروایی داشتند، و پس از آن تا ۱۱۵۰ به‌عنوان والیان از جانب دولت صفوی در جنوب غربی اهواز حکمرانی کردند.
در سال ۸۴۵ قمری سید محمد مشعشع با بسیاری از عشایر عرب به خوزستان حمله کرد و هویزه که ساکنینش عرب بودند (ابن بطوطه که یک سده پیش از آنجا عبور کرده می‌نویسد مردم هویزه همه از عشایر اصیل عرب هستند. سفرنامه ابن بطوطه و نیز ایرج افشار سیستانی_الاهواز و تمدن دیرینه آن جلد۱، ص۳۵_۴۶) و آن حدود را تصرف کرد. بنیان‌گذار حكومت و دولت مشعشعیان، سید محمد بن فلاح، معروف به سید محمد مشعشع بود که در حدود سال ۸۴۰ ه. ق برای تشکیل حکومت شیعه اثنی اعشری . سید محمد بن فلاح در نخستین اقدامات خود [حويزه]] را از فرمانروایی والیان حکومت تیموری خارج ساخت. بعد از مرگ محمد در ۸۷۰ پسرش سید محسن مشعشعی جانشین او در منصب حكومت شد و بعد از مرگ او پسرانش سید علی مشعشعی و ایوب مشعشعی روی کار آمدند. از آغاز تا انجام، جنبش و حکومت مستقل مشعشعیان حدود هفتاد سال به درازا کشید.[۱]
شاه اسماعیلصفوی در سال ۹۱۴ با سپاهی مجهز عازم خوزستان شد، و با وجود اظهار ارادت و محبت علی و ایوب به شاه، به اتهام غالی‌گری هر دو آنها را کشت، و به استقلال خاندان مشعشعی در خوزستان پایان داد. اما چندی بعد حکومت هویزه و نواحی عرب‌نشین خوزستان را به سید فلاح مشعشعی (درگذشتهٔ ۹۲۰) پسر دیگر سید محسن واگذار کرد. از آن پس فرزندان فلاح مشعشعی در آن حوزه از جانب پادشاهان صفوی حکومت موروثی داشتند و مرکز حکومت آنها هویزه بود. دوران حکمرانی آل مشعشع تا پایان دوران صفوی ادامه یافت، و این دوران شاهد درگیری و تفرقهٔ میان مشعشعیان بود و با عزل و نصب امیران مشعشعی از جانب پادشاهان صفوی همراه بود. در سال ۱۱۳۲ امارت به سید محمد مشعشعی رسید و ظاهراً همین سید محمد بود که در گیر و دار هجوم افغان‌ها و برافتادن صفویان بارها به دستگاه شاه سلطان حسین خیانت کرد. با این حال محمود افغان در ۱۱۳۵ امارت هویزه را بار دیگر به سید علی مشعشعی برادر و رقیب او داد. یک سال بعد، نادر شاه هویزه را تصرف کرد، و چندی بعد حکومت مشعشعیان را برانداخت و از سال ۱۱۵۰ حکمرانان منصوب خود را در هویزه نشاند. پس از آن باز مشعشعیان در زمان‌هایی در هویزه نفوذی اندک به دست می‌آوردند. در اواخر عهد نادر شاه، مولا مطلب مشعشعی شورش کرد و او را آخرین والی معروف هویزه از آل مشعشع می‌دانند. از آن پس حاکمان مشعشعیان نتوانستند قدرت سابق خود را در خوزستان بازیابند. مشعشعیان تا ابتدای حکومت رضا شاه پهلوی همچنان در هویزه حضور داشتند.
