استان اربیل

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
پرش به: ناوبری، جستجو
استان اربیل
پارێزگای هه‌ولێر
استان
Citadel of Hewlêr (Erbil), Iraqi Kurdistan.jpg
جایگاه استان اربیل در نقشهٔ عراق
جایگاه استان اربیل در نقشهٔ عراق
شهرستان‌های استان اربیل.JPG
مختصات: ۳۶°۱۱′ شمالی ۴۴°۲′ شرقی / ۳۶.۱۸۳° شمالی ۴۴.۰۳۳° شرقی / 36.183; 44.033مختصات: ۳۶°۱۱′ شمالی ۴۴°۲′ شرقی / ۳۶.۱۸۳° شمالی ۴۴.۰۳۳° شرقی / 36.183; 44.033
کشور  عراق
منطقه خودمختار Flag of Kurdistan.svg کردستان عراق
مرکز اربیل
حکومت
 • فرماندار Nawjad Hadi Mawlood
مساحت
 • کل ۱۵٬۰۷۴ کیلومتر مربع (۵٬۸۰۰ مایل مربع)
جمعیت (۲۰۰۹)
 • جمعیت ۳٬۱۰۸٬۶۸۱
 • تراکم ۲۱۰/کیلومتر مربع (۵۳۰/پا)
منطقهٔ زمانی Iraqi Standard Time (یوتی‌سی ۳+)
پیش‌شماره(های) تلفن ۶۶ ۹۶۴
کد ایزو ۳۱۶۶ IQ-AR

استان اربیل (به کردی سورانی: پارێزگای هه‌ولێر[۱])

یکی از استان‌های هجده‌گانه کشور عراق است و مرکز آن شهر اربیل است.

جغرافیا[ویرایش]

این استان در شمال کشور عراق واقع شده و هم‌مرز با ایران و ترکیه است. (از این استان دو شهرستان چومان و سوران هم‌مرز با ایران هستند.[۲])

استان اربیل جزئی از منطقه خودگردان کردستان عراق است.

مساحت استان اربیل ۱۵٬۰۷۴ کیلومتر مربع است

جمعیت[ویرایش]

جمعیت آن در سال ۲۰۰۳ میلادی ۱٬۳۱۴٬۰۰۰ نفر برآورد شد.

بیشتر مردم آن کرد هستند ولی اقلیتی از آشوری‌ها و ترکمانان عراقی[۳][۴][۵][۶][۷][۸] نیز در اربیل سکونت دارند.

شهرستان‌ها و بخش‌ها[ویرایش]

استان اربیل دارای ۸ شهرستان (عربی: قضاء، کردی: قه‌زا) است که هر یک به بخش‌هایی (عربی و کردی: ناحیه) تقسیم شده‌اند:[۹]

محل شهرستان‌ها و بخش‌ها:

شهرستان مرکز تعداد بخش‌ها
اربیل اربیل ۴
چومان چومان ۵
خبات خبات ۴
دشت اربیل بنه‌سلاوه ۵
رواندوز رواندوز ۲
سوران سوران ۴
شقلاوه شقلاوه ۶
کوی‌سنجق کوی‌سنجق ۶
مخمور مخمور، چالدران ۴
مرگه‌سور مرگه‌سور ۶

اقتصاد[ویرایش]

اقتصاد این استان بیشتر بر پایهٔ کشاورزی است که این بخش در جریان ستیز میان دولت صدام حسین و کردهای عراق به شدت آسیب دید. قاچاق کالا در زمان تحریم‌های سازمان ملل متحد، تا مدتی یکی از منابع بزرگ درآمد برای مردم این منطقه بود.

منابع[ویرایش]

  1. پارێز در کردی به معنی محافظت است. این واژه هم‌ریشه با پرهیز فارسی است که در قدیم نیز معنی محافظت می‌داده‌است. (منبع: واژه‌نامه پهلوی-انگلیسی مک‌کنزی، سرواژه پرهیز). ساخت نوواژهٔ پارێزگا (محل حفاظتی) در کردی با گرته‌برداری از واژهٔ عربی محافظة (استان) صورت گرفته‌است. نام هه‌ولێر دگرگون‌شده همان نام سامی اربیل (اربع اله: چهار ایزد) است.
  2. نقشهٔ گردشگری استان اربیل
  3. http://www.minorityrights.org/5750/iraq/turkomans.html
  4. سیاسی حکومت اقلیم کردستان/ مرکز مطالعاتی استراتژیک اورسام ساختار سیاسی حکومت اقلیم کردستان/ مرکز مطالعاتی استراتژیک اورسام خبرگزاری کردپرس-بخش فارسی
  5. http://www.asnoor.ir/Public/Parties/ViewParties.aspx?Code=100338
  6. التاریخ السیاسی لترکمان العراق تاریخ سیاسی ترکمان العراق - عزیز قادر صمانچی - من اصدارات المرکز الترکمانی العراقی للدراسات والبحوث- لندن - صفحهٔ ۸۹
  7. http://www.shafaaq.com/fa/shafaaq-news/news-exclusive-shafaaq/1578-2010-12-13-14-33-16.html?reset-settings
  8. http://www1.jamejamonline.ir/newstext.aspx?newsnum=100004081810
  9. وب‌گاه رسمی استان اربیل
  • ویکی‌پدیای انگلیسی