تگزاس

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
(تغییرمسیر از تکزاس)
پرش به: ناوبری، جستجو

مختصات: ۳۱° شمالی ۱۰۰° غربی / ۳۱° شمالی ۱۰۰° غربی / 31; -100

ایالت تگزاس
Texas
پرچم تگزاس نشان دولتی تگزاس
پرچم تگزاس آرم تگزاس
لقب(ها): Lone Star State
(ایالت تک ستاره)
شعار(ها): Friendship
(دوستی)
نقشه ایالت‌های آمریکا همراه برجسته‌بودن تگزاس
زبان رسمی No Official Language
See languages of Texas
پایتخت آستین
بزرگ‌ترین شهر هیوستون
منطقه رتبهٔ ۲مین
 - کل ۶۷۸٬۰۵۱ کیلومتر مربع
 - پهنا ۱۲۴۴ کیلومتر
 - طول ۱۲۷۰ کیلومتر
 - % آب ۲٫۵
 - عرض جغرافیایی ۲۵°۵۰'N to 36°30'N
 - طول جغرافیایی ۹۳°۳۱'W to 106°38'W
جمعیت رتبهٔ ۲مین
 - کل ۲۶٬۰۵۹٬۲۰۳
 - تراکم ۳۰٫۷۵ بر کیلومتر مربع
رتبهٔ ۲۸ام
بلندی
 - بالاترین نقطه قله گوادالوپ[۱]
۲۶۶۷ متر
 - میانگین ۵۲۰ متر
 - پایین‌ترین نقطه خلیج مکزیک[۱]
۰ متر
پیش از استقلال Republic of Texas
پذیرش در اتحادیه ۲۹ دسامبر ۱۸۴۵ میلادی (۲۸مین)
فرماندار ریک پری (ج)
معاون فرماندار {{{Lieutenant Governor}}}
قوه مقننه {{{Legislature}}}
 - مجلس علیا {{{Upperhouse}}}
 - مجلس سفلا {{{Lowerhouse}}}
سناتورهای ایالات متحده آمریکا جان کورنین (ج)
تد کروز (ج)
هیئت مجلس ایالات متحده آمریکا فهرست
منطقه‌های زمانی  
 - most of state Central: UTC-۶/
 - tip of West Texas Mountain: UTC-۷/
کوته‌نوشت‌ها TX، Tex. US-TX
وب‌گاه www.texas.gov

تگزاس یا تکزاس (به انگلیسی: Texas) یکی از ۵۰ ایالت آمریکا، دومین ایالت پرجمعیت این کشور (بعد از کالیفرنیا) و همچنین دومین ایالت بزرگ آمریکا (بعد از آلاسکا) است. این ایالت در جنوب آمریکا قرار دارد و دارای مرز بین‌المللی با کشور مکزیک است. همچنین از نظر مرزبندی ایالتی، از طرف غرب با ایالت نیومکزیکو، شمال با اوکلاهما، شمال‌شرق آرکانزاس و از طرف شرق هم با لوئیزیانا دارای مرزهای مشترک است. مساحت تگزاس ۶۹۶٫۲۰۰ کیلومتر مربع بوده و جمعیت روبه رشد آن بر طبق آمارهای ژوئیه ۲۰۱۳ برابر است با ۲۶٫۴ میلیون نفر.

هیوستون بزرگ‌ترین شهر تگزاس و چهارمین شهر بزرگ در کل آمریکاست در حالی که سان آنتونیو دومین شهر بزرگ تگزاس بوده و هفتمین شهر بزرگ آمریکا محسوب می‌شود. از دیگر شهرهای مهم این ایالت می‌توان به ال پاسو و آستین - که مرکز تگزاس نیز است - اشاره نمود. شعار تگزاس ایالت تک‌ستاره است که این شعار روی پرچم مربوط به این ایالت و مهر ایالتی آن نیز ذکر شده. این شعار درواقع بیان‌گر این موضوع است که روزی تگزاس، بعد از استقلال و جدایی از مکزیک، خود یک کشور بوده (که این موضوع در مورد سایر ایالت‌ها رخ نداده). همچنین ریشه نام تگزاس (Texas) برگرفته شده از کلمهٔ Tejas است که در زبان کادوها به معنی رفقا و دوستان است.

اگرچه که تگزاس در جنوب آمریکا است و عمدتاً آن را بخاطر هوای گرم و بیابانی می‌شناسند، تنها ۱۰٪ از خاک تگزاس شامل بیابان است. همچنین بخاطر مساحت زیادش، تقریباً می‌توان گفت که گونه‌های مختلف طبیعی و آب‌وهوایی جنوبی و جنوب‌غربی آمریکا را در آن مشاهده نمود.

از شعارهای مربوط به این ایالت می‌توان به شعار شش پرچم بر فراز تگزاس اشاره نمود که نشان از ۶ کشور و حکومتی دارد که بر کل یا مناطقی از تگزاس در طول تاریخ حکمرانی کردند. از جمله این کشورها می‌توان به اسپانیا اشاره نمود. اسپانیا اولین کشور اروپایی بود که ادعای مالکیت قسمت‌هایی از تگزاس را کرد. فرانسه هم چندی بعدتر مالک قسمت‌هایی شد. سپس تا سال ۱۸۳۶ این ایالت تحت تصرف کشور مکزیک بود تا اینکه اعلام استقلال کرد و خود جمهوری تگزاس را تشکیل داد. در پایان نیز در سال ۱۸۴۵ به خاک آمریکا پیوست و یکی از ایالت‌های آمریکا شد. اما ششمین پرچم مربوط است به ایالات مؤتلفه آمریکا که تگزاس مدتی به آنها پیوسته بود.

یکی از صنایع تگزاس که بعد از جنگ داخلی بسیار در این ایالت رونق گرفت، صنعت گاوداری و پرورش گاو است. بخاطر این پیشینه قدیمی در صنعت پرورش گاو، واژگانی چون کابوی ایجاد شدند که به این ایالت و مردمانش اشاره دارند. همچنین در قرن بیستم با کشف شدن منابع نفتی و شروع به استخراج آنها، اقتصاد تگزاس کاملاً متحول شده و پیشرفت بسیار خوبی را تجربه کرد. از علل موفقیت تگزاس می‌توان به سرمایه‌گذاری‌های بزرگ این ایالت بر روی مراکز آکادمیک و دانشگاهی و در نتیجه استفاده از تکنولوژی و روش‌های نوین در صنایع خود اشاره نمود. امروزه تگزاس در صنایعی چون پتروشیمی، انرژی، رایانه، لوازم دیجیتال، هوافضا و تحقیقات پزشکی از ایالت‌های پیشرو است.

نام[ویرایش]

نام تگزاس بطور دقیق «تک‌ساس» تلفظ می‌شود، و برگرفته از واژهٔ Tejas است که نامی سرخ‌پوستی از قبیلهٔ کادو است.[۲] این واژه اشاره به نام بومیان اولیه این منطقه دارد و به معنای «دوست» و «رفیق» می‌باشد.[۳]

در زمان حکمرانی اسپانیایی‌ها بر این منطقه، نام تگزاس رسماً Nuevo Reino de Filipinas: La Provincia de Texas شده بود. آنتونیو مارجیل، اولین شخصی بود که رسماً در تاریخ ۲۰ ژوئیه ۱۷۱۶ از این نام در نامه‌ای رسمی استفاده نمود. البته این اسم در زبان عامیانه و صحبت‌های مردمی چندان مورد استفاده قرار نمی‌گرفت و عمدتاً بیشتر در اسناد رسمی از آنها استفاده می‌شد.

جغرافی[ویرایش]

ایالت تگزاس بعد از آلاسکا، دومین ایالت بزرگ آمریکا است که مساحتی حدود ۶۹۶٫۲۰۰ کیلومتر مربعی دارد. با این حساب حدود ۱۰٪ از کل کشور فرانسه و دو برابر از کشورهایی چون آلمان و ژاپن بزرگ‌تر است. اگر تگزاس همچنان یک کشور مستقل می‌ماند، بعد از شیلی و زامبیا، چهلمین کشور بزرگ جهان عنوان می‌گرفت.

تگزاس در منطقه جنوب مرکزی آمریکا قرار دارد و سه مرز آن با رودخانه‌ها مشخص شده. رودخانه ریوگرانده که مرزی طبیعی بین تگزاس و کشور مکزیک ایجاد کرده. رودخانه سرخ که مرز مابین تگزاس و مرز بین دو ایالت اوکلاهوما و آرکانزاس است و در نهایت رودخانه سابین که از طرف شرق مرزی طبیعی با ایالت لوئیزیانا ایجاد کرده. اما در کل تگزاس دارای ۳٫۷۰۰ آبراهه (رودخانه) نام‌دار و ۱۵ رودخانه بزرگ می‌شود که در بین همه، ریوگرانده از همه بزرگ‌تر است. همچنین چندین دریاچه طبیعی و بیش از ۱۰۰ دریاچه (مخازن) مصنوعی و غیرطبیعی آبی دارد.

زندگی جانوری[ویرایش]

حیوانات و حشرات مختلفی در تگزاس زندگی می‌کنند. به شکل دقیق‌تر، حدود ۱۰۰ گونه از پستانداران، ۲۱۳ گونه از خزندگان و چندین گونه پرنده‌های مختلف ساکن ایالت تگزاس هستند که در کل حدود ۵۹۰ گونه بومی را تشکیل می‌دهند. از این بین حدود ۱۲ گونه از سایز مناطق به تگزاس منتقل شده و در حال حاضر آزادانه در حال تولیدمثل و زندگی هستند.

آب و هوا[ویرایش]

طبیعت تگزاس را می‌توان در هیل کانتری آن دید.

آب‌وهوای تگزاس بخاطر مساحت بسیار بالای آن مختلف و متفاوت است. به عنوان مثال ال پاسو در غربی‌ترین نقطه تگزاس دارای میانگین بارش سالیانه ۲۲۰ میلی‌متری است در حالی که مناطق جنوب شرقی این ایالت میزان بارش ۱٫۶۰۰ میلی‌متری را به شکل سالیانه تجربه می‌کنند. همچنین دالاس در منطقه مرکزی تگزاس میزان بارشی متعادل، حدود ۹۴۰ میلی‌متری را داراست.

در خصوص بارش برف، مناطق غربی شاهد بارش برف به شکل چندین باره هستند در حالی که مناطق مرکزی بارش برف را سالی یک یا دوبار تجربه می‌کنند و برعکس، مناطق شرقی هر چندسال یک‌بار شاهد بارش برف هستند. برف به ندرت در مناطق جنوبی سان آنتونیو دیده می‌شود.

گرم‌ترین دمای به ثبت رسیده در ماه‌های تابستان در مناطق غربی ۲۶ درجه سانتیگراد است در حالی که بعضی دیگر از مناطق تا ۳۲ درجه هم می‌رسند. اما در کل آب و هوای تگزاس در شرق مرطوب و شرجی، در غرب خشک و بیابانی، و در شمال قاره‌ایست.

گازهای گلخانه‌ای[ویرایش]

تگزاس بزرگ‌ترین تولیدکننده گازهای گلخانه‌ای در آمریکاست. به شکل سالیانه تقریباً ۶۸۰ میلیارد کیلوگرم کربن‌دی‌اکسید توسط این ایالت تولید می‌شود. اگر تگزاس کشوری مستقل بود، هفتمین تولیدکننده گازهای گلخانه‌ای در جهان نام می‌گرفت. یکی از مهم‌ترین علل تولید این میزان آلودگی، وجود تعداد زیادی نیروگاه سوخت فسیلی در این ایالت است.

بلایای طبیعی[ویرایش]

در باب حوادث طبیعی، تگزاس تقریباً عاری از مناطق زلزله‌خیز است. در عوض نواحی شرق مجاور خلیج مکزیک هر ساله در اواخر فصل تابستان شاهد تردد سیستم‌های پرفشاری همچون توفندهای سهمگین هستند که می‌توانند باعث ایجاد خساراتی فراگیر گردند. توفند آیک و توفند ریتا دو نمونه توفند در سالهای اخیرند که در تگزاس خرابی ببار آوردند. در نواحی شمال ایالت در عوض تعدد پیچندها بیشتر دیده می‌شود.

فرهنگ[ویرایش]

نوشتار اصلی: فرهنگ تگزاس
نوشتار اصلی: معماری تگزاس
مشوقان تیم تگزاس لانگ‌هورنز در مسابقات قهرمانی فوتبال آمریکایی دانشگاه‌های کشور در سال ۲۰۰۷

شهرهای لاباک، آماریلو، دالاس، هیوستون، و مناطق اطراف آن از نظر فرهنگی جزئی از ایالت‌های جنوبی آمریکا محسوب می‌شوند، در حالیکه نواحی جنوب و غرب آستین همانند سن آنتونیو و ال پاسو (جنوب و غرب ایالت) جزو ایالت‌های جنوب غربی آمریکا محسوب می‌گردند.

فرهنگ لاتینوها (اسپانیایی زبانان) در تگزاس حضور بسیار مشهودی دارد. اعیادی مثل سینکو دو مایو، فیستا سن آنتونیو، و فیستا نوچه دل ریو هر ساله به صورت پرتعداد برگزار می‌گردند، و مشاهده جشن‌های با حضور پینیاتا و ماریاچی واقعه‌ای بس روزمره می‌نماید.

نمادها[ویرایش]

پروانه شهریار حشره افتخاری ایالت تگزاس است.[۴] علاوه بر این، آرمادیلو رسماً «پستاندار کوچک افتخاری» ایالت تگزاس است.[۵]

اما درازشاخ تگزاس است که نماد راستین ایالت و رسماً «پستاندار بزرگ افتخاری» ایالت تگزاس می‌باشد.[۶]

مردم[ویرایش]

نقشه پراکندگی جمعیت ایالت تگزاس. چهار نقطه بزرگ قرمزرنگ بترتیب بزرگی، شهرهای دالاس، هیوستون، سن آنتونیو، و آستین هستند. در انتهای جنوب ایالت، شهر مک‌آلن، و در نوک منتهی‌الیه غرب ایالت، شهر ال پاسو را نیز به رنگ قرمز می‌توان دید.

بر طبق آمارهای اداره آمار آمریکا، جمعیت ایالت تگزاس تا ماه ژوئیه ۲۰۱۳ برابر بود با ۲۶٫۴۴۸٫۱۹۳ نفر بوده که رشدی ۵٫۲ درصدی را به نسبت آمارهای این اداره تا سال ۲۰۱۰ را نشان می‌دهد.[۷]

تا سال ۲۰۱۴ تگزاس شامل ۳٫۵ میلیون اتباعی می‌شد که محل تولدشان در کشور دیگری است (۱۵٫۶٪ از کل جمعیت) که بر طبق برآورد انجام گرفته، حدود ۱٫۲ میلیون آنها به شکل غیرقانونی ساکن تگزاس هستند. بین سال‌های ۲۰۰۰ تا ۲۰۰۶ تگزاس بیشترین رشد را در مهاجرت‌های غیرقانونی، به نسبت سایر ایالت‌ها داشت. همچنین دو سوم کل جمعیت این ایالت در شهرهای بزرگ همچون هیوستون ساکن هستند

نژاد[ویرایش]

  • سفید آمریکایی ۷۰٫۴ درصد
  • سیاه‌پوست یا آفریقایی-آمریکایی ۱۱٫۸ درصد
  • بومی آمریکایی ۰٫۷ درصد
  • آسیایی ۳٫۸ درصد (هندی ۱٫۰ درصد - ویتنامی ۰٫۸ درصد - چینی ۰٫۶ درصد - فیلیپینی ۰٫۴ درصد - کره‌ای ۰٫۳ درصد - ژاپنی ۰٫۱ درصد - سایر آسیایی‌ها ۰٫۶درصد)
  • آمریکایی‌های جزایر آرام ۰٫۱ درصد
  • سایر نژادها ۱۰٫۵ درصد
  • دو یا چندنژادی ۲٫۷ درصد

سن میانه اهالی تگزاس ۳۳٫۱ سال است. سفیدان ۴۸٫۳٪، لاتینوها ۳۵٫۷٪، و سیاهان ۱۱٫۹٪ جمعیت تگزاس را تشکیل می‌دهند. ۱۵٫۹٪ اهالی تگزاس متولد خارج از کشور هستند در حالیکه این رقم برای ایالات متحده آمریکا ۱۲٫۵٪ است.[۸]

ایالت تگزاس بیش از ۶۰۰٬۰۰۰ مسلمان ساکن دارد.[۹]

ایرانیان مقیم تگزاس[ویرایش]

تگزاس همچنین دارای جمعیت زیادی ایرانی‌تبار و فارسی‌زبان است. از ناموران این گروه سوزان روشن، هوشنگ انصاری، انوشه انصاری، شان دایوری، و فریناز کوشانفر می‌باشد. مصطفی چمران، کمال خرازی، و ابراهیم یزدی نیز از دانشگاهیان مقیم و یا دانش آموختگان این ایالت بوده‌اند.

در سال ۲۰۰۶ علی و گیتا صابریون، دو ایرانی مقیم شهر هیوستون در تگزاس مبلغ ۱۰ میلیون دلار به مرکز سرطان ام دی اندرسون دانشگاه تگزاس اهدا کردند.[۱۰][۱۱][۱۲]

شهرهای تگزاس[ویرایش]

شهرهای مهم تگزاس دالاس، سن‌آنتونیو، فورت وورث، آستین، ال پاسو، سن مارکوس، ویکو، کورپوس کریستی، آماریلو، میدلند، لاباک، و هیوستن هستند.

شهرهای هوستون، سن‌آنتونیو، و دالاس به ترتیب چهارمین، هفتمین، و نهمین بزرگ‌ترین شهرهای آمریکا از لحاظ جمعیتی می‌باشند. اما با احتساب مناطق حومه‌ای، دالاس-فورت وورث بزرگ‌ترین کلان شهر ایالت و چهارمین کلان شهر بزرگ ایالات متحده آمریکا است.

مراکز پرجمعیت ایالت تگزاس
رتبه در تگزاس
در محدوده شهری
رتبه در آمریکا
در محدوده شهری
شهر جمعیت (۲۰۱۱)
با احتساب حومه[۱۳]
۱ ۴ هیوستون ۵٬۹۴۶٬۸۰۰
۲ ۷ سن آنتونیو ۲٬۱۴۲٬۵۴۸
۳ ۸ دالاس-فورت وورث ۶٬۳۷۱٬۷۷۳
۴ ۱۵ آستین ۱٬۷۱۶٬۲۸۹
۵ ۲۱ ال پاسو ۲٬۲۰۰٬۰۰۰[۱۴]
۶ ۶۴ کورپاس کریستی ۴۲۸٬۱۸۵
۷ ۸۶ لاریدو ۷۴۷٬۴۹۴[۱۵]
۸ ۸۷ لاباک ۲۸۴٬۸۹۰
۹ ۱۱۹ آماریلو ۲۴۹٬۸۸۱
۱۰ ۱۸۵ مک‌آلن ۷۷۴٬۷۶۹
۱۱ ۱۹۴ ویکو ۲۳۴٬۹۰۶

نقشه‌ها[ویرایش]

تاریخ تگزاس[ویرایش]

تسبیحات نذورات برروی تندیس قدیسه در میسیون سان خوان در سن آنتونیو. این مکان در سال ۱۷۱۶ در سن آنتونیو توسط مبلغان پرتغالی بنا گردید.
نوشتار اصلی: تاریخ تگزاس

نقوش ۴ هزار سالهٔ متعددی بر روی دیواره‌های غارهای پارک ایالتی سمینول کنیون در جنوب تگزاس دیده می‌شود.

پرچم تگزاس تا کنون ۶ بار تغییر چهره داده‌است: پرچم اسپانیا، پرچم فرانسه، پرچم مکزیک، پرچم جمهوری تگزاس، پرچم کنفدراسیون ایالات جنوب آمریکا، و پرچم ایالات متحده آمریکا.

سن آنتونیو قلب تاریخی تگزاس به شمار می‌آید و محل جنگ آلامو است که در آن تگزاس برای استقلال علیه ارتش مکزیک مبارزه کرد. نهایتاً تگزاس رسماً در سال ۱۸۴۵ عضو ایالات متحده آمریکا گردید، و در سال‌های ۱۸۳۶–۱۸۴۵ یک کشور مستقل بود. نام این کشور جمهوری تگزاس بود.

در سال ۱۸۶۱، تگزاس از ایالات متحده جدا گشت، و عضو ایالات مؤتلفه آمریکا گردید. با شکست این گروه در جنگ داخلی آمریکا، تگزاس نیز بار دیگر به ایالات متحده پیوست.

دولت و سیاست در تگزاس[ویرایش]

نوشتار اصلی: دولت تگزاس

به غیر از شهرهای بزرگ همانند هیوستون و سن انتونیو و دلاس-فورت وورث و آستین، اکثر ساکنین ایالت را جمهوری خواهان تشکیل می‌دهند بخصوص در قسمتهای شمالی و مرکزی و شرقی. این توازن البته با ازدیاد روزافزون جمعیت اسپانیایی-تبارها در ۲۰ سال آینده در حال تغییر است. بطور نمونه در حال حاضر اسپانیایی-تبارها در شهرهای سن انتونیو و ال پاسو بزرگترین گروه جمعیتی هستند و لذا بیشتر به دموکراتها نزدیکتر بوده‌اند.

تگزاس در حال حاضر در کنگره آمریکا ۳۶ نماینده در مجموع دارد که از آنها ۱۲ نفر دموکرات و ۲۴ تای مابقی جمهوریخواهند.

تگزاس یک سیستم پارلمان دو مجلسی دارد: مجلس نمایندگان تگزاس ۱۵۰ عضو دارد که به مدت چهار تا ترم دو ساله می‌توانند در مقام خود خدمت کنند. جو استراوس (ج) سخنگوی مجلس است. مجلس سنای تگزاس نیز ۳۲ عضو دارد که می‌توانند به مدت دو ترم چهار ساله در مقام خود خدمت کنند. دیوید دوهرست (ج) ریاست سنا را بر عهده دارد.

همچنین تگزاس مراکز نظامی متعدد و بزرگی نیز دارد. بزرگ‌ترین پایگاه نظامی ایالات متحده آمریکا به نام پایگاه فورت هود در ایالت تگزاس قرار دارد.[۱۶]

ورزش[ویرایش]

با داشتن تیمهای سان آنتونیو اسپرز، دالاس ماوریکس، و هیوستون راکتز، تگزاس دارای بیشترین تعداد تیم‌های ورزشی (بعد از کالیفرنیا با ۴ تیم لس آنجلس لیکرز، لس آنجلس کلیپرز، گلدن استیت واریرز و ساکرمنتو کینگز) در لیگ قهرمانی بسکتبال ان بی ای می‌باشد.

تیم سن آنتونیو اسپرز (San Antonio Spurs)، قهرمان لیگ بسکتبال حرفه‌ای ان. بی. ای (NBA) آمریکا در سالهای ۱۹۹۹، ۲۰۰۳، ۲۰۰۵، و ۲۰۰۷ از شهر سن آنتونیو می‌باشد.

اما علاوه بر تیمهای دالاس ماوریکس و هیوستون راکتز از ان بی ای، تگزاس خانهٔ تیم‌های هیوستون تکسانز و دالاس کاوبویز از لیگ ان اف ال است.

اقتصاد[ویرایش]

نوشتار اصلی: اقتصاد تگزاس

از لحاظ میزان رشد اقتصادی، تگزاس در زمرهٔ ۵ ایالت برتر آمریکا است.[۱۷] اقتصاد تگزاس چهاردهمین اقتصاد جهان از لحاظ تولید ناخالص داخلی است بطوریکه در سال ۲۰۱۲، این ایالت تولید ناخالص داخلی برابر با ۱٬۳۰۸٬۱۳۲ میلیارد دلار داشت. در مقایسه، تولید ناخالص داخلی کشور اسپانیا ۱٬۳۲۲٬۱۱۵ میلیارد دلار بود.[۱۸]

مقایسهٔ تولید ناخالص داخلی ایالت‌های آمریکا با کشورهای دیگر در سال ۲۰۱۲. ایالت تگزاس در این سال تولید ناخالصی اش نزدیک به کشور اسپانیا بوده است.

این ایالت با ۲۶۴ میلیارد دلار صادرات (ارقام سال ۲۰۱۲)، رتبه بزرگ‌ترین صادر کننده در میان پنجاه ایالت آمریکا را به خود اختصاص داده‌است.[۱۹][۲۰]

اقتصاد تگزاس بر مبنای فناوری اطلاعات، صنایع انرژی زا همانند نیروی باد، نفت و گاز، و کشاورزی است. تگزاس ۸ میلیارد بشکه نفت ذخیره دارد و محصول اول کشاورزی آن پنبه است. از ۵۰ تا پر درآمدترین شرکت‌های فورچن ۵۰۰، شش شرکت در تگزاس مستقرند.[۲۱] این شرکت‌ها عبارت‌اند از: اگزان موبیل، کونوکوفیلیپس، هالیبرتون، والرو انرجی، ماراتان اویل، ای‌تی‌اندتی، و دل کامپیوترز. از شرکت‌های بزرگ دیگر آمریکایی که در تگزاس مستقرند می‌توان هواپیمایی ساوث وست، امریکن ایرلاینز، کنتیننتال ایرلاینز، و شرکت غذایی سیسکو را نام برد.

دانشگاه‌ها و فناوری[ویرایش]

مرکز پزشکی تگزاس بزرگ‌ترین مرکز پزشکی دنیاست.

تگزاس در میان ایالات متحده آمریکا جزو پنج ایالت برتر از نظر میزان تحقیقات علمی در مراکز دانشگاهی و پزشکی می‌باشد.[۲۲] از لحاظ سرمایه‌گذاری در تحقیقات علمی و فناوری، ایالت تگزاس با ۲٫۵ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری در کشور در رتبه نخست است.[۲۳]

این ایالت در سال ۲۰۰۶ مجموعاً نزدیک به ۳٫۲ میلیارد دلار هزینه صرف تحقیقات علمی نمود.[۲۴]

ایالت تگزاس در تولید انرژی به‌وسیله توربین‌های بادی با ۲۷۶۸ مگاوات انرژی تولید شده[۲۵] در میان ایالات متحده رتبه اول را داراست.[۲۶]

مشاهیر[ویرایش]

نوشتار اصلی: فهرست مشاهیر تگزاس

از افراد مشهور این سرزمین می‌توان سلنا گومز ، شان دیوری، ایتن هاک، متیو مک کانهی، هیلاری داف، لانس آرمسترانگ، چاک نوریس، جسیکا سیمپسون، دوایت آیزنهاور، دنتون کولی (جراح قلب برجسته تاریخ پزشکی)، بادی هالی، استیو آستین، شاون مایکلز، لیندون جانسون، جنیس جاپلین، تامی لی جونز، چستر نیمیتز (فرمانده نیروی دریایی آمریکاراس پروت (میلیاردر و سیاست‌مدار)، جیمی فاکس، دان هنلی، دونالد بارتلمی، کریگ الوود، جنیفر لاو هیوت، و دن رادر (مجری سراسری اخبار) را نام برد.

پارک‌ها و مناطق ملی[ویرایش]

علاوه بر پارکهای فراوانی همانند بوستان آبی فورت وورث که در شهرها قرار دارند، ایالت تگزاس دارای ۱۱۵ پارک ایالتی می‌باشد.[۲۷] از این نمونه می‌توان به منطقه طبیعی ایالتی افرای گمشده، پارک ایالتی جزیره موستانگ، پارک ایالتی سنگ سحرآمیز، و پارک ایالتی گارنر اشاره نمود.

در میان مناطق ملی، برخی همانند پارک تاریخی ملی میسیون‌های سن آنتونیو دارای اهمیت تاریخی می‌باشند، در حالیکه برخی دیگر از پارکهای طبیعی و مناطق حفاظت شده می‌باشند. از این نمونه می‌توان به ساحل ملی جزیره پادره، پارک ملی بیگ بند، پارک ملی کوه‌های گوادالوپه، منطقه حفاظت شده ملی آرانزاس، و منطقه حفاظت شده ملی لاگونا آتاسکوزا اشاره نمود؛ و برخی دیگر از پارک‌ها دارای وجههٔ تفریحی-حفاظتی می‌باشند، همانند منطقه تفریحی ملی آمیستاد که در مرز مکزیک قرار دارد.

نگارخانه[ویرایش]

منابع[ویرایش]

  1. ۱٫۰ ۱٫۱ Elevations and Distances in the United States. . U.S Geological Survey, 29 April 2005.  Retrieved on November 8.
  2. Texas: 2008 State Travel Guide. Texas Department of Transportation. pp.1
  3. Tejas Indians
  4. The Texas State Insect: Monarch Butterfly
  5. Nine-banded Armadillo (Dasypus novemcinctus)
  6. The Texas State Mammal: Longhorn
  7. http://www.census.gov/popest/data/state/totals/2013/tables/NST-EST2013-01.csv
  8. Sources: U.S. Census Bureau; U.S. International Trade Administration; Economic Policy Institute paper, "Revisiting NAFTA," Sept. 28, 2006. لینک: http://ap.google.com/article/ALeqM5jkXpcBW9B-Aqbi0BqvrX75HM0h6AD8V4NL200
  9. Office of the Governor Rick Perry - Speeches - Commemorating the Aga Khan's Visit
  10. M. D. Anderson Cancer Center - News Release - Gita and Ali Saberioon Contribute $10 Million to M. D. Anderson Research Effort - M. D. Anderson Cancer Center
  11. M.D. Anderson receives $10M gift from Saberioons - Houston Business Journal:
  12. Profile of an Iranian-American philanthropist: Ali Saberioon
  13. Metropolitan and Micropolitan Statistical Areas Totals: Vintage 2011 - U.S Census Bureau
  14. با احتساب دیگر قسمت شهر در خاک مکزیک
  15. "با احتساب قسمت شهر در خاک مکزیک". Archived from the original on 2007-10-01. 
  16. آمریکا «سوگوار» حادثه تیراندازی در تگزاس, بی‌بی‌سی فارسی
  17. Top 5 Fastest-Growing States in the Union - US News and World Report
  18. بر طبق آمار ۲۰۱۲ صندوق بین‌المللی پول که در جداول قیاس زیر ارائه گردیده‌اند:

    Wikipedia contributors, «Comparison between U.S. states and countries nominal GDP,» Wikipedia, The Free Encyclopedia, http://en.wikipedia.org/wiki/Comparison_between_U.S._states_and_countries_nominal_GDP (accessed September 5, 2013).

  19. Sources: U.S. Census Bureau; U.S. International Trade Administration; Economic Policy Institute paper, «Revisiting NAFTA,» Sept. 28, 2012. لینک: http://www.census.gov/foreign-trade/statistics/state/data/tx.html
  20. برای ارقام ۲۰۰۵، به وب‌گاه فرماندار تگزاس مراجعه شود
  21. FORTUNE 500 2006: States
  22. ResearchinTexas.com
  23. http://www.utsystem.edu/news/2006/BOR-CompetitivenessInit-08-10-06.htm
  24. Research Expenditures 9/05-8/06
  25. Annual U.S. Wind Power Rankings Track Industry's Rapid Growth
  26. AWEA Quarterly Market Report:Texas Overtakes California as top Wind Energy State
  27. TPWD: News Release: April 3, 2006: New Edition of Texas State Park Guide Available

پیوند به بیرون[ویرایش]

وبگاه‌های رسمی[ویرایش]

مراکز و جوامع مهم ایرانی مقیم تکزاس[ویرایش]

پیوندهای دیگر[ویرایش]