پیشمرگه (به کردی کرمانجی: Pêşmerge، به کردی سورانی: پێشمه‌رگه) اصطلاحی برای اشاره به نیروهای مسلح کرد است که برای نخستین بار در سال ۱۳۲۴ پس از تأسیس جمهوری مهاباد در نام‌گذاری نیروهای نظامی کشور تازه تأسیس‌شده واژه پیشمرگ در نظر گرفته می‌شود و از آن زمان پیشمرگ وارد ادبیات کردی شده است.
واژه پیشمرگ در زبان فارسی نیز قدمت زیادی دارد. در قدیم به اشخاصی که غذای مشکوکی را برای اطمینان از سمی نبودنش، پیش از صرف آن غذا توسط شاه، می‌چشیدند یا جلوتر از شاه یا شخص بزرگ دیگری به گذرگاه خطرناکی وارد می‌شدند پیشمرگ (شاه) می‌گفتند، که در کردستان به افرادی که از مکانی پاسداری و حفاظت کنند از واژه پیشمرگان استفاده می‌کنند.[۲]البته در دوره قاجاریه و پهلوی این واژه رایج بود. در حال حاضر قوی‌ترین نیروی پیشمرگ در کردستان عراق و در حدود تقریبی ۲۰۰ هزار پیشمرگ با سلاح‌های سنگین و سبک موجود هست.[۳]
