تحریم اقتصادی
تحریم یا سانکشِن (Sanction) فعالیتی است که به وسیله یک یا چند بازیگر بینالمللی (مجری تحریم)، علیه یک یا چند کشور دیگر (هدف تحریم)، به منظور مجازات این کشورها، بااهداف محروم ساختن آنها از انجام برخی مبادلات یا وادار ساختن آنها به پذیرش هنجارهایی معین و مهم (از دید مجریان تحریم)، اعمال میشود.[۱][۲][۳].
در اینجا منظور از «مجری تحریم» کشوری (یا گروهی بینالمللی) است که نویسندهٔ سناریوی تحریم باشد، هرچند ممکن است در اعمال محاصره بیش از یک کشور شرکت داشته باشد، و منظور از «هدف» کشور یا کشورهایی است که هدف اصلی تحریم واقع میشوند.[۲]
محتویات
انواع تحریم[ویرایش]
به طور کلی تحریم را از سه جنبه طبقهبندی میکنند:
- تقسیمبندی از لحاظ اندازه و یا حدود تحریم
- تقسیمبندی از لحاظ تعداد کشورهای فرستنده
- تقسیمبندی از لحاظ اقتصادی یا غیراقتصادی
انواع تحریم از لحاظ اندازه و یا حدود تحریم[ویرایش]
از لحاظ اندازه یا حدود تحریم، آن را به سه نوع تقسیمبندی میکنند:
- تحریم محدود: تحریمهای مالی، صادراتی، فرهنگی و مسافرتی جزئی، در این طبقه جای دارد. مانند کاهش و یا لغو مساعدتهای مالی و اعمال محدودیتهایی بر فروش سلاح و برخی قناوریهای حساس.
- تحریم میانه: تحریمهای مالی و تجاری کلیتر و گستردهتر از حالت قبل را، میانه مینامند.
- تحریم جامع: تحریمهای گسترده مالی و تجاری (مثلاً محاصره علیه عراق و صربستان)، بایکوت جامع است. اگر چه، گاهی ترکیبی از تحریمهای میانه (مثل محدودیتهای صادراتی آمریکا علیه شوروری سابق و اروپای شرقی در طول جنگ سرد) یک تحریم جامع است.
انواع تحریم از لحاظ تعداد کشورهای فرستنده[ویرایش]
از لحاظ تعداد کشورهای فرستنده، تحریم را به دو نوع تقسیمبندی میکنند:
- تحریم یکجانبه: تحریمی است که فقط از طرف یک کشور علیه کشور هدف وضع میگردد. از دیدگاه تاریخی، این نوع تحریم دارای پیشینهای ضعیف در دستیابی به اهداف امنیت ملی و دیگر خواستهای سیاست خارجی میباشد.
- تحریم چندجانبه: تحریمی که در اعمال آن بیشتر از یک کشور سهیم است. در مقایسه با تحریم یکجانبه، تحریم چندجانبه، بار مالی و تجاری شدیدی را به کشور هدف برای تغییر سیاست مورد اعتراض وارد میسازد. چراکه کشور هدف امکان یافتن جانشین برای کمکردن زیان اقتصادی را ندارد. همچنین بخش بزرگی از تولید ناخالص ملی این کشور به واسطهٔ نیاز به مراودات تجاری و سرمایهگذاری بینالمللی تحت تاثیر تحریم واقع خواهد شد.
انواع تحریم از لحاظ اقتصادی یا غیراقتصادی[ویرایش]
- تحریم غیراقتصادی: این نوع تحریم بر مبنای بیتوجهی به اعتبار و حق کشور هدف در صحنهٔ بینالمللی میباشد.
- تحریم اقتصادی: هر قیدی که به وسیله کشور فرستنده بر تجارت و سرمایه گذاری بینالمللی کشور هدف، در راستای وادار ساختن تغییر سیاستی وضع شود، تحریم اقتصادی نام دارد.
چند نمونه تحریم مشهور[ویرایش]
اگر چه تاریخ تحریم به دورانهای کهن باز میگردد مانند تحریم شدن محمد و یارانش در شعب ابی طالب ولی به سبب افزایش ارتباط دولتها در تاریخ معاصر جهان، تحریمهای معروف در دوره کنونی به ظهور پیوسته است. کشورهایی چون کوبا، سوریه، عراق و کره شمالی مدتها تحریم بودهاند ولی بزرگترین تحریمهای تاریخ تحریم آلمان پس از جنگ جهانی اول و تحریم گسترده ایران در سال ۲۰۱۲ به بعد بوده است و حتی تحریم ایران را بزرگترین تحریم تاریخ بشر میدانند.[۴]
منابع[ویرایش]
- ↑ طبق تعریف گالتانگ از «تحریم» در سال ۱۹۷۶.
- ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ «تحریم اقتصادی» (فارسی). خودنویس. بازبینیشده در ۲۷ بهمن ۱۳۸۸.
- ↑ Haidar, J.I., 2015."Sanctions and Exports Deflection: Evidence from Iran," Paris School of Economics, University of Paris 1 Pantheon Sorbonne, Mimeo
- ↑ . http://www.aparat.com/v/5TEpP/بزرگترین_تحریم_های_تاریخ_علیه_ایران_به_تصویب_مجلس_آمریکارسید.
- «تحریم اقتصادی» (فارسی). خودنویس. بازبینیشده در ۲۷ بهمن ۱۳۸۸.
|