فرهنگ گورچالی

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
پرش به: ناوبری، جستجو
فرهنگ گورچالی
Yamna-en.svg
Geographical range اروپا
Period عصر برنز
Dates c. 3500 BC – 2000 BC
Preceded by فرهنگ مایکوپ
Followed by فرهنگ آندرونوو
فرهنگ گورچالی در هزاره چهارم پیش از میلاد.

فرهنگ گورچالی[۱] که فرهنگ یامنا[۲] هم نامیده می‌شود از فرهنگ‌های اواخر عصر مس و اوایل عصر برنز در منطقه بوگ جنوبی، دنیستر و اورال بود که از سده‌های ۳۶ تا ۲۳ پیش از میلاد ادامه داشت.

نام یامنا (Ямна) از زبان‌های روسی و اوکراینی گرفته شده که به معنای چال است.

فرهنگ گورچالی غالباً فرهنگی کوچ‌گرد بود اما شماری از آن‌ها در نزدیکی رودها و حصارهای تپه‌ای به کشاورزی هم روی آورده بودند.[۳]

فرهنگ گورچالی به عنوان فرهنگی از مردمان هندواروپایی اولیه در دوران متاخر خود یعنی پیش از جدا و پراکنده شدن هندواروپاییان دانسته می‌شود. محدوده حضور فرهنگ گورچالی نیز به عنوان یکی از نامزدها برای شناسایی آریابوم یا سرزمین اصلی هندواروپاییان به شمار می‌آید.[۴]

ویژگی‌ها[ویرایش]

ویژگی اصلی فرهنگ گورچالی عبارتست از خاک‌سپاری مردگان در چاله‌هایی در گورخانها[۵] (گورپشتهها[۶]) در حالت طاق‌باز با زانوهای خمیده. بدن مردگان نیز با اخرا پوشانده می‌شد.

در این فرهنگ، قربانی کردن دام، خوک، گوسفند، بز و اسب در آیین‌های خاکسپاری رواج داشت. این ویژگی را با مردمان هندواروپایی (و از جمله هندوایرانی باستان) مرتبط دانسته‌اند.[۷]

دست‌افزارها[ویرایش]

از مجموعه موزه هرمیتاژ
Yamna02.jpg
Yamna03.jpg
Yamna04.jpg
Yamna05.jpg

منابع و پانویس‌ها[ویرایش]

  1. برابرنهاده فرهنگستان زبان فارسی. در انگلیسی: Pit Grave Culture
  2. Yamna culture
  3. J. P. Mallory, "Yamna Culture", Encyclopedia of Indo-European Culture, Fitzroy Dearborn, 1997.
  4. David W. Anthony, The Horse, The Wheel and Language: How Bronze-Age Riders from the Eurasian Steppes Shaped the Modern World (2007).
  5. kurgan
  6. tumuli
  7. Benjamin W Fortson (2004). Indo-European Language and Culture: An Introduction. Blackwell Publishing. p. 43.