هیتیها
تمدنهای باستانی آسیای غربی |
---|
میانرودان، سومر، اکد، آشور، بابل |
حتیان، هیتیها، لیدیه |
ایلام، اورارتو، منائیان، ماد، هخامنشی |
امپراتوریها / شهرها |
سومر: اوروک – اور – اریدو |
کیش – لاگاش – نیپور – اکد |
بابل – ایسین – اموری - کلدانی |
آشور: آسور، نینوا، نوزی، نمرود |
ایلامیان – شوش |
هوریها – میتانی |
کاسیها – اورارتو |
گاهشماری |
شاهان سومر |
شاهان ایلام |
شاهان آشور |
شاهان بابل |
شاهان ماد |
شاهان هخامنشی |
زبان |
خط میخی |
آرامی – هوری |
سومری – اکدی |
زبان مادی |
ایلامی |
اساطیر میانرودان |
انوما الیش |
گیل گمش – مردوخ |
نیبیرو |
هیتیان مردمانی باستانی بودند که به زبان هیتی که از شاخهٔ آناتولی خانوادهٔ هندواروپایی صحبت میکردند و کشوری پادشاهی در آناتولی و میانرودان شمالی و سوریه در سدهٔ ۱۸ پ.م. تا ۱۲ پ.م. تأسیس کردند.
هیتیها معروف به مهارتشان در ساختمان و استفاده کردن از ارابه و از پیشروان عصر آهن و ساخت مصنوعات از آهن بودند.
پادشاهی هیتیایی به سه دوره قراردادی تقسیم شدهاست:
- پادشاهی قدیمی هیتیایی. ۱۷۵۰ - ۱۵۰۰ پیش از میلاد
- پادشاهی میانی هیتیایی. ۱۵۰۰ ق. م. - ۱۴۳۰ ق. م. : در حدود ۱٬۵۹۵ پیش از میلاد هیتیها بابل را اشغال و غارت میکنند.[۱]
- پادشاهی جدید هیتیایی ۱۴۳۰ - ۱۱۸۰ پیش از میلاد
پس از ۱۱۸۰ ق. م. امپراتوری هیتی در چندین دولت-شهر (نوهیتیایی)، مستقل خرد شد.
نوهیتیایی، کشورهایی بودند که با زبان لوویان حرف میزدند و در سوریه عصر آهن، پس از سرنگونی امپراتوری هیتی سر بر آوردند و تا اشغال شدن به دست کیمریها بر پا بودند (۱۱۸۰ تا ۷۰۰ پیش از میلاد).
نباید حتیان (Hattians) که زودتر تا آغاز هزاره دوم ق. م. در همان ناحیه ساکن شدند و به یک زبان هندو - اروپایی صحبت میکردند را با هیتیان (Hittites) اشتباه گرفت.
در حدود ۱٬۴۰۰ پیش از میلاد، از مصنوعات آهنی در قلمرو هیتیها در ارمنستان کنونی استفاده میشد که این به عنوان نخستین شواهد مصرف این عنصر است.[۱]
کشف سند ازدواج به شکل سنگ نگاره در حدود ۱٬۳۵۰ پیش از میلاد در بوگازکوی (Boḡazköy) واقع در آناتولی، با ذکر نام پادشاه هیتی و حاکم تمدن میتانی که فرمانروایان سرزمینهایی هستند که مردم در آنجا به الهههای هندی-ایرانی میترا-وارونا، ایندرا و اشوینها متوسل میشوند و آنها را میپرستند. این سند ظاهراً رسیدن موجی از اقوام هندو-ایرانی را به شمال غرب ایران تصدیق میکند.[۱]
جستارهای وابسته[ویرایش]
منابع[ویرایش]
- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ CHRONOLOGY OF IRANIAN HISTORY PART 1 iranicaonline.org
- Wikipedia contributors, "Hittites," Wikipedia, The Free Encyclopedia, http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Hittites&oldid=221888202
پیوند به بیرون[ویرایش]
در ویکیانبار پروندههایی دربارهٔ هیتیها موجود است. |
|
|
این یک مقالهٔ خرد است. با گسترش آن به ویکیپدیا کمک کنید. |