آزتکها
آزتک | |
---|---|
امپراتوری آزتک هنگام حمله اسپانیاییها در حدود سال ۱۵۱۹ |
|
پایتخت | تنوشتیتلان |
تاسیس انقراض |
۱۳۲۵ ۱۳ اوت ۱۵۲۱ |
مساحت | |
• کل | ۵۰۰٬۰۰۰ کیلومتر مربع (۱۹۰٬۰۰۰ مایل مربع) |
زبان | ناهواتل |
آزتکها، یک تمدن سرخپوستی در مکزیک بودند.
محتویات
تاریخچه[ویرایش]
آزتکها، یک تمدن آمریکای مرکزی را در مکزیک مرکزی شامل میشدند که دارای اسطوره بسیار غنی بودند. آزتکاتل به زبان خود آزتکها یعنی ناهواتل، در لغت به معنی افرادی است که از آزتلان (سرزمین افسانهای آزتکها) میآمدند. آزتکها خود را بیشتر مکزیکا صدا میکردند، که از آن امروزه نام کشور مکزیک مشتق شده است. در سال ۱۸۱۰، طبیعتشناس پروسی الکساندر فون هولمبولدت برای اولین بار لفظ مدرن آزتک را برای این تمدن و یا ملّت، ابداع کرد.
پایتخت آزتکها تنوشتیتلان[۱] نام داشت و از سال ۱۳۲۵ تا ۱۵۲۱، دوازده نفر بر آن فرمانروایی کردند. پس از جنگهای خونین، در ۱۳ اوت ۱۵۲۱، آخرین حکمران آزتکها خود را تسلیم اسپانیاییها کرد.
فرهنگ[ویرایش]
اینان پرستشگاهها و برجها و خانههای بسیاری را با مصالح سنگی ساخته بودند. در رشته نجوم، حقوق و حکومت، پیشرفت کرده بودند. در بسیاری از هنرها و پیشهها صاحب مهارت شده بودند. به موسیقی، رقص، نمایشنامه، و ادبیات علاقهمند بودند.
گذشته از اینها آزتکها چندین باغ گیاهشناسی یا گیاهپروری داشتند که اروپائیها تا آن زمان با چنین چیزی آشنا نشده بودند. در سرزمین آزتکها شبکه بزرگی برای آبیاری زمینهای کشاورزی ایجاد شده بود. صنعت بافندگی، شکل گرفته بود. در میان این مردم، تاسیساتی مانند تیمارستان با پزشکان و جراحان متخصص وجود داشت.
در سال ۱۵۱۹ میلادی یک ملوان اسپانیائی به نام ارنان کورتس همراه با ارتشی کوچک، به آزتکها حمله کرد. او پس از نبردهای سخت و خونین توانست قدرت و حکومت آزتکها را سرنگون و نابود کند . آنگاه اسپانیائیها مکزیک را جزئی از سرزمین امپراتوری اسپانیا بشمار آوردند.
ولی امروزه نیز بسیاری از سرخپوستان ساکن مکزیک به زبان آزتک سخن میگویند. مکزیک امروزی و مکزیکیهای معاصر از اینکه به آزتکها تعلق دارند بر خود میبالند. آنها توانستهاند بسیاری از شیوههای زندگی، آداب و رسوم آزتکها را تا امروز حفظ کنند. برخی از واژههای آزتک نه فقط در میان مکزیکیها یافت میشود بلکه به زبانهای بزرگ مانند زبان انگلیسی نیز راه یافتهاند. از میان این واژهها میتوان به chocolate (= شکلات)، tomato (= گوجه فرنگی)، ocelot (= گربه پلنگی)، coyote (= کایوت)، avocado (= درخت آوکادو) و برخی واژههای دیگر اشاره کرد.
بدین ترتیب، با آنکه قدرت و حکومت امپراتوری آزتکهای باستان در چهارصد و اندی سال پیش از این نابود شد، تأثیرشان در جنبههای گوناگون زندگی فرهنگی ملت مکزیک همچنان زندهاست.
آدمخواری[ویرایش]
سران آزتک اشتهای سیری ناپذیری برای آدم خواری داشتهاند. بر خلاف مایاها که قربانیان انسانی گاه به گاه و صرفاً تحت مراسم آیینی داشتهاند، آزتکها به بر پا کردن "جشن خون" و سلاخی آییتی دسته جمعی و آدمخواری سیاه و گسترده شهره بودهاند.[۲] مشاهده کشته شدن، و سلاخی آیینی صدها و بلکه هزاران نفر در یک شب، و تکرار مدام آن در سال، رعب و وحشتی فراگیر در سایر قبایل همسایه بر انگیخته بود. استاد دانشگاه هاروارد، دیوید اس. لندز در کتاب خود "ثروت و فقر ملل" مینویسد که یکی از دلایل عمدهای که آزتکها با ابعاد گسترده خونخواری و آدمخواری از مردم خویش، سالها حکومت کردند، ایجاد جو وحشت بوده است.
اشتهای آزتکها برای گوشت انسان آنچنان گسترش یافته، و تعداد مردم آن سرزمین به تعدادی کم شده بوده است که سران آزتک را برای مذاکره جهت گرفتن "قربانی انسانی" به سراغ سایر قبایل میفرستاد. در این مذاکرت پشت پرده، سران بیکفایت قبایل همسایه "جنگهای تشریفاتی" در ابعاد کوچک ترتیب میدادهاند و مردم نگونبخت و از همه جا بیخبر خود را به "کام" دشمن سرازیر میکردند. در نتیجه شکست از پیش تعیین شده دستههای همسایه، قربانیهای جشن خون بعدی برای آزتکها به دست می آمد. بیشتر این آدمخواریها در بالای کاخ ها انجام میشود.[نیازمند منبع][نیازمند منبع]
نگارخانه[ویرایش]
-
نقاشی از دفترنامه مندوزا[۳]
-
نقاشی از دفترنامه مندوزا[۳]
-
دره مکزیکو در زمان حمله اسپانیایی ها[۵]
پانویس[ویرایش]
منابع[ویرایش]
- Berdan, Frances F. (۲۰۰۵) The Aztecs of Central Mexico: An Imperial Society. ۲nd ed. Thomson-Wadsworth, Belmont, CA.
- Berdan, Frances F., Richard E. Blanton, Elizabeth H. Boone, Mary G. Hodge, Michael E. Smith and Emily Umberger (۱۹۹۶) Aztec Imperial Strategies. Dumbarton Oaks, Washington, DC.
- Boone, Elizabeth H. ۱۹۸۹. «Incarnations of the Aztec Supernatural: The Image of Huitzilopochtli in Mexico and Europe.» Transactions of the American Philosophical Society, New Ser., Vol. ۷۹، No. ۲., pp. i-iv+۱-۱۰۷.
در ویکیانبار پروندههایی دربارهٔ آزتکها موجود است. |
|
|
|