بندر پیربازار

بندر پیربازار یکی از اولین بنادر ایران در دریای کاسپین و منطقه‌ای خوش آب و هوا واقع شهرستان رشت، استان گیلان، ایران است.

گالش خیل، پیرده، کفترود، بجارخاله، مبارک‌آباد، طش، منگوده، تخته پل، رجب آباد، فخب از جمله محلات این منطقه می‌باشند.

بندر پیربازار

پیر بازار درگذشته به لحاظ واقع بودن بر سر راه‌های ارتباطی از اهمیت بسیاری برخوردار بود، زیرا مسافران اروپا برای استفاده از راه آبی دریای خزر، ناگزیر بودند که از این بندر بگذرند. در آن روزگار (قرن ۱۹ میلادی)، یکی از راه‌هایی که اروپاییان می‌توانستند خود را به ایران برسانند، رفتن به باکو، در کرانهٔ دریای خزر و سوار شدن به کشتیهای روسی به مقصد پیر بازار و سپس سفر به رشت و تهران بوده است. در آن دوره پیر بازار پیش بندر شهر رشت به شمار می‌رفت و بیشتر کشتیهای بازرگانی که از بندرهای روسیه به ایران می‌آمدند، در این بندر لنگر می‌انداختند. از آنجا که شهر رشت مرکز ارتباطی همهٔ راه‌های گیلان به شمار می‌رفت، کالاهای بازرگانی که از بندرهای روسیه به پیر بازار می‌رسید، به رشت برده می‌شد و از آنجا به قزوین، زنجان، همدان، تهران و مازندران حمل می‌گردید. پیر بازار بندر دریافت عوارض رشت بود و گمرک‌خانه‌ای داشت که ناصرالدین‌شاه‌قاجار در سفرنامه‌اش از آن یاد کرده است. از زمانی که جاده رشت به انزلی ساخته شد رفت و آمد قایقها به این بندر از بین رفته و ویژگی بندری خود را از دست داده است.

زمانی این محل بندر بوده و پادشاهان قدیم برای عبور از خاک ایران و سفر به اروپا از این بندر با کشتی عبور می‌کردند از پادشاهان آن دوره می‌توان ناصر الدین شاه را نام برد که زمانی که می‌خواست به اروپا سفر کند به پیربازار آمده بود زیبایی این بندر او را شیفته پیربازار کرد و خواست آن را به نام خود تصاحب کند او انتظار داشت حاکم پیربازار آن را پیش کش کند ولی حاکم پیربازار با آوردن دلایلی از جمله این که مردم از این بندر روزی خود را تأمین می‌کنند و ناصرالدین شاه را قانع کرد تا از این خواسته دست بردارد.

احیا و بازآفرینی

در صدوپنجاه‌وسومین جلسه شورای شهر رشت پیشنهاد بازآفرینی آبراه بندر تاریخی پیربازار رشت به غازیان انزلی و احیای بندر پیربازار رشت با اهداف گردگشری و تجاری مطرح گردید با توجه به متصل بودن بندر پیربازار از یک طرف به تالاب و دریای خزر و از طرف دیگر به رودخانه پیربازار رود و هر دو رودخانه شهر رشت، سبب اتصال رشت به دریا مشابه شهرهای غیر بندری اروپایی از جمله آمستردام خواهد شد.

اولین راه آهن ایران

پیشینه احداث و بهره‌برداری موفق اولین راه‌آهن در ایران به سال ۱۸۴۸ میلادی از رشت به بندر پیربازار و بندر انزلی بازمی‌گردد و بقایای این مسیر هنوز در مسیر رشت به پیربازار و یک لوکوموتیو بخار در محوطه اداره کل بنادر استان گیلان وجود دارد.

منابع

کتاب تاریخ پیربازار