پرچم
پَرچَم یا دِرَفْش یا بیرق نماد یک گروه، سازمان، یا کشور است که بیشتر روی پارچه یا کاغذ به صورت رنگی درست میشود. در قدیم، پرچم نماد اتحاد و تمایز در جنگها به شمار میرفتهاست.[۱]
پیرامون واژه[ویرایش]
بر طبق منابع ترکیهای واژه «پرچم» که به صورت وامواژه در ترکی عثمانی وجود داشته، واژهای پارسی است که همان «پرچم» یا «پرچمنده» یا «برچم» یا «برچمنده» معنی میدهد و از «پر» (گونه قدیمیتر «بر»، به معنی «جلو» و یا به معنی «روی»، «بالای») و فعل «چمیدن» به معنی «پیچ و خم خوردن» تشکیل شدهاست.[۲] در لغتنامه دهخدا جزء واژههای غیرپارسی دستهبندی نشدهاست، بعضی گفتهاند این واژه ریشه خارجی دارد اما شواهدی در این باره در دست نیست. این واژه در آغاز به معنی دیگری بوده اما بعدها در پارسی ایران جای واژه ترکی «بیرق» را گرفتهاست:
بر سر بیرق بلاف پرچم گوید منم | طره ٔ خاتون صبح بر تتق روزگار |
و باز:...پرچم منگوله یا شرابهٔ ابریشمی، موی یا دم غژگاو را میگفتند که بر سر درفش و نیزه میبستند.[۴] این واژه با مرور زمان، به حکم اطلاق جزء بر کل، بر خود بیرق یا درفش نیز اطلاق شده و نخستین فرهنگستان ایران کاربرد آن را به همین معنی و به جای علم و بیرق تأیید کردهاست.[۵] در گذشته به پرچم یا بیرقی که در جنگها استفاده میشده «درفش» میگفتند که آن هم از فعل «دِرَفشیدن» یا «دِرُوْشیدن» در گویشها به معنی «نوعی لرزیدن» است. از دیگر واژههای بیگانه برای این واژه در زبان فارسی «عَلَمْ» میباشد.[۶]
تاریخچه[ویرایش]
پیشینه استفاده از پرچم در بین قبائل، چه در جنگ و چه در صلح، به روزگار باستان باز میگردد. آن گونه که از منابع تاریخی بر میآید، تمدنهای گوناگون،شرق و غرب از آن بهره میجستهاند هر چند به طور دقیق مشخص نیست که نخستین بار استفاده از آن توسط چه کسی و در چه زمانی بوده است.[۱]
پر واضح است که پرچم، به دلیل اینکه نماد همبستگی لشکر بوده، یکی از اهداف دشمن برای از بین بردن پرچمدار و به زمین انداختن پرچم برای تضعیف روحیه جنگاوری لشکر مقابل به شمار میرفتهاست. در بسیاری از جنگها یکی از منصبهای مهم، «پرچمداری» بودهاست چرا که پرچم نشانی از همبستگی در عمل و اتحاد در شعار بوده؛ به گونهای که هر گاه پرچم از دست پرچمدار میافتاده، نوعی شکست و از هم گسیختگی برای لشکر بهشمار میآمدهاست.[۱]
در بین ایرانیان، پرچم به درفش کاویانی نیز شهرت داشتهاست. علت این نامگذاری آن بود که در ایرانزمین خیزشی توسط «کاوه آهنگر» علیه پادشاه زمان خود «ضحّاک» پایهریزی شد و او پیشبند کار خود را که از چرم سرخرنگی بود، بر فراز چوبی قرار داد و قیام خود را آغاز کرد. و از آن پس به «درفش کاویانی» یعنی پرچم کاوهایها شهرت یافت. که بعدها به بسیاری ار بهترین جواهرات و سنگ های با ارزش زمان مزین شدو از درفش کاویانی در جنگ ایران و اعراب نیز در کتب تاریخی نامی به میان آمدهاست.[۱]
پرچم کشورها[ویرایش]
- پرچم اتریش
- پرچم جمهوری آذربایجان
- پرچم ارمنستان
- پرچم اسپانیا
- پرچم استرالیا
- پرچم استونی
- پرچم اسرائیل
- پرچم اسلواکی
- پرچم اسلوونی
- پرچم اسکاتلند
- پرچم افغانستان
- پرچم آلبانی
- پرچم آلمان
- پرچم آندورا
- پرچم انگلستان
- پرچم اوکراین
- پرچم ایالات متحده آمریکا
- پرچم ایتالیا
- پرچم ایران
- پرچم جمهوری ایرلند
- پرچم ایسلند
- پرچم بریتانیا
- پرچم بلاروس
- پرچم بلژیک
- پرچم بلغارستان
- پرچم بوسنی و هرزگوین
- پرچم پرتغال
- پرچم ترکیه
- پرچم تاجیکستان
- پرچم ترکیه
- پرچم جمهوری چک
- پرچم چین
- پرچم دانمارک
- پرچم روسیه
- پرچم رومانی
- پرچم ژاپن
- پرچم سن مارینو
- پرچم سوئد
- پرچم سوئیس
- پرچم فرانسه
- پرچم کردستان
- پرچم کره جنوبی
- پرچم کره شمالی
- پرچم گرجستان
- پرچم عراق
- پرچم لیبی
- پرچم لیختناشتاین
- پرچم واتیکان
- پرچم یونان
جُستارهای وابسته[ویرایش]
پیوند به بیرون[ویرایش]
پانویس[ویرایش]
در ویکیانبار پروندههایی دربارهٔ پرچم موجود است. |
- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ ۱٫۳ هادیمنش، ابوالفضل: پرچم و پرچمداری، از جاهلیت تا عاشورا. در: مجله «مبلغان» بهمن و اسفند ۱۳۸۳ - شماره ۶۳.
- ↑ perçem
- ↑ پرچم
- ↑ فرهنگ فارسی تاجیکی / زیر نظر محمدجان شکوری و دیگران؛ برگردان از خط سیریلیک و تصحیحات: محسن شجاعی. - تهران: فرهنگ معاصر، ۱۳۸۴. جلد اول، ص. ۳۷۷ ISBN 964-8637-24-5
- ↑ نجفی، ابولحسن. غلط ننویسیم (فرهنگ دشواریهای زبان فارسی. - تهران: مرکز نشر دانشگاهی، چاپ هفتم، ۱۳۷۴. ص. ۹۰ ISBN 964-01-0559-7
- ↑ فرهنگ فارسی دهخدا
|
این یک مقالهٔ خرد پیرامون یک مکان جغرافیایی است. با گسترش آن به ویکیپدیا کمک کنید. |