شیخ طبرسی
مختصات: ۳۶°۱۷′۲۴.۰۶″ شمالی ۵۹°۳۷′۲.۷۴″ شرقی / ۳۶.۲۹۰۰۱۶۷° شمالی ۵۹.۶۱۷۴۲۷۸° شرقی
| شناسنامه | ||
|---|---|---|
| نام کامل | ابوعلی فضل بن حسن طبرسی | |
| لقب | امین الاسلام | |
| زادروز | ۴۶۸ (قمری) | |
| زادگاه | طبرستان و یا تفرش، ایران |
|
| تاریخ مرگ | ۵۴۸ (قمری) | |
| محل مرگ | قائم شهر سبزوار، ایران |
|
| آرامگاه | قائمشهر مشهد |
|
| دین | اسلام | |
| مذهب | شیعه | |
| اطلاعات علمی و مذهبی | ||
| شاگردان | ابن شهر آشوب | |
| کتاب‌ها | تفسیر مجمع البیان جوامع الجامع یا تفسیر بسیط |
|
|
|
||
امین الاسلام ابوعلی فضل بن حسن طَبرِِسی یا شیخ طبرسی (۵۳۲-۴۵۴ خورشیدی/۵۴۸-۴۶۸ قمری) با لقب «امین الاسلام» دانشمند و فقیه شیعه ایرانی است که کتابهایی دربارهٔ علوم دینی عصر خود تألیف کرده‌است. به نقلی، فضل بن حسن طبرسی از خاندانی روحانی و علم‌دوست که اصلاً از تفرش بوده‌اند، زاده شده‌است و طبرِس در حقیقت همان تفرش است.[۱] وی به خراسان هجرت کرد و در مشهد ساکن شد و در اواخر عمرش راهی سبزوار شد و در همانجا درگذشت. پیکر او را در مشهد در نزدیکی حرم امام رضا دفن کردند و خیابان آنجا به نام او، طبرسی نامگذاری شده است.
طبرسی در علوم دینی زمان خود، مانند تفسیر، فقه، کلام، سیره و تاریخ ائمه مشهور بوده است و در همهٔ این موضوعات کتابهایی نوشته است. به گفته همعصر او، بیهقی (در کتاب تاریخ بیهق)؛ کار عمدهٔ طبرسی تلخیص و تحریر کتابهای دیگران بوده است. کتاب مجمع البیان اثر طبرسی - بنا به تصریح خود او در مقدمهٔ کتاب - تحریری نو از تفسیر تبیان شیخ توسی (۴۴۷-۳۷۴ خ./۴۶۰-۳۸۵ ق.) است یا کتاب دیگر او، المؤتلف من المختلف بین ائمة السلف که دربارهٔ فقه تطبیقی یا مسائل الخلاف است نیز تحریر از کتاب مسائل الخلاف شیخ توسی است.
یکی از خصوصیات طبرسی دور بودن او از تعصب است و برای مثال از علامه زمخشری، دانشمند نامدار سنی، تجلیل کرده‌است. فضل بن حسن طبرِسی در ادبیات و زبان عربی استاد بوده‌است عبارات عربی را به نیکویی و شیوایی و اختصار بیان می‌کرده‌است و به لطائف ادبی هم علاقهٔ ویژه‌ای داشته‌است. همین نکته‌سنجی و لطیفه‌جویی، او را به نوشتن کتاب الکافی الشافی که لطائف ادبی کتاب کشاف علامه زمخشری را دربردارد، واداشته‌است. مهمترین کتاب وی همان مجمع البیان است و پس از آن کتاب تفسیر جوامع الجامع به زبان عربی مهم است.
زادگاه[ویرایش]
گروهی از شرح حال‌نویسان طبرسی را اهل طبرستان (مازندران امروز) دانسته‌اند.[۲][۳] بعضی نیز معتقدند طبرسی عربی‌شدهٔ واژهٔ تفرشی است. بیهقی در تاریخ بیهق وقتی سخن از امین الاسلام طبرسی به میان می‌آورد او را منسوب به تفرش از نواحی قم می‌داند.[۴]
مقبره[ویرایش]
مقبره شیخ طبرسی در مشهد در نزدیکی حرم امام رضا قراردارد. مزار شیخ طبرسی در سال 53 شمسی دارای بارگاه بود. این مزار بعدها به مرور زمان تخریب شد و در طرح توسعه میدان حرم مطهر تنها همان مزار شیخ باقی ماند. بعدها در سال 70 طی اجرای طرح زیرگذر، قبر سیمانی شیخ طبرسی با طرحی کارشناسی و تشریفات خاص به فاصله 200 متر به محل فعلی انتقال یافت. انجام این کار به سرپرستی مهدی عزیزیان به انجام رسید. آرامگاه شیخ طبرسی به صورت پلکانی در سه طبقه ساخته شده است.[۵] مقبرهٔ دیگری نیز در مازندران به نام قلعهٔ شیخ طبرسی وجود دارد که بر اساس اطلاعات موجود در سن ۹۹ سالگی در قرن ۶اُم وفات یافته‌است. این آرامگاه در ۵ کیلومتری خارج قائمشهر، بین روستای افرا و شیخ‌گلی از توابع دهستان بالاتجن واقع شده‌است.[۶]
آثار[ویرایش]
- مجمع البیان
- جوامع البیان
- جوامع الجامع
- الاحتجاجات
جستارهای وابسته[ویرایش]
در پروژه‌های خواهر می‌توانید در مورد شیخ طبرسی اطلاعات بیشتری بیابید.
در میان گفتاوردها از ویکی‌گفتاورد
در میان متون از ویکی‌نبشته
در میان تصویرها و رسانه‌ها از ویکیانبارپانویس[ویرایش]
- ↑ فرهنگ معین، جلد ۵ (اعلام)، صفحهٔ ۱۰۷۹.
- ↑ [تاریخ بیهقی، تعلیقات آقای احمد بهمنیار، ص ۳۵۳؛ طبرسی و مجمع‌البیان، ج ۱، ص ۱۷۲.]
- ↑ حوزه علمیه> علماو بزرگان
- ↑ سایت اولی الامر - علما و اندیشمندان اسلامی - تشیع - احمد بن علی طبرسی
- ↑ شیخ طبرسی؛ مجاور ابدی حریم امام رضا،پایگاه اطلاع رسانی آستان قدس رضوی
- ↑ قائمشهر
منابع[ویرایش]
- طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر جوامع الجامع (به عربی)، ترجمهٔ فارسی از احمد امیری شادمهری، نشر آستان قدس رضوی، ۱۳۸۶.
|
||||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
