آل حسنویه
 |
این نوشتار به هیچ منبع و مرجعی استناد نمیکند. |
آل حسنویه (۳۴۸-۴۰۵ق) خاندان کرد شیعه از کردان برزیکانی از سلسله‌های نیمهٔ باختری ایران که در سده ۴ق/۱۰م در کوه‌های زاگرس (در کردستان و کرمانشاه و بروجرد و همدان و لرستان و ایلام تا نزدیک به خوزستان) فرمانروایی کردند.
رخنه حسنویه تا نزدیک به خوزستان و آذربایجان رسید. بدر بن حسنویه برزکانی (حکومت ۳۶۹-۴۰۵ق) دژ سَرماج را بر فراز کوهی نزدیک بیستون ساخت و تختگاه خود نمود. بنیانگذار خاندان، «حسنویه بن حسین کرد برزیکانی» شناخته شده به «امیر حسین» رئیس تیرۀ برزیکانی است که فرمانروایی خود را در سال ۳۳۰ از «شهر زور» آغاز نمود.[نیازمند منبع] وی در ۳۴۸ قمری (۹۶۱ م) پنج شهر مهم مغرب ایران آن زمان، نهاوند، دینور، شاپورخواست، بروجرد و اسدآباد را فتح کرد.[۱] در زمان «امیر حسین»، لشکر خلیفه مستکفی بالله از وی شکست خورد و در زمان جانشینش مطیع الله راه آشتی کردن در پیش گرفته شد. ناحیه حکومتی این خاندان تا نزدیک به خوزستان گستردگی داشت.
آل بویه هیچ گاه در گستره فروانروایی حسنویه نفوذ نکردند تا زمان شمس الدوله دیلمی که ظهیرالدین را از حکمرانی انداخت و گستره او را ازآن خویش ساخت. فرزندان بویه ماهیگیر سرزمین‌های خود را میان هم بخش کردند رکن الدوله دیلمی نواحی باختری را بدست آورد که در برگیرنده قسمت‌های کردنشین نیز بود. فرمانروایی حسنویه تا ۴۰۵ق.ادامه یافته‌است. این خاندان به دست بنی عیاران از میان رفت.
سیاست فرهنگی[ویرایش]
به نگرش سیاسی، این فرمانروایی از سلسله‌هایی است که همگام با آل بویه به رویارویی با خلافت عباسی پرداخت. در زمان بدر بن حسنویه که زمان توانا شدن این خاندان به شمار می‌رود چامه، ادب و زبان کردی و پارسی و دیگر دانش‌ها رواج یافت و کتابخانه‌هایی در شهرهای کردنشین ایجاد شد.[نیازمند منبع]
منابع[ویرایش]
- ↑ نفیسی، سعید، تاریخ اجتماعی و سیاسی ایران در دورۀ معاصر: از آغاز سلطنت قاجارها تا سرانجام فتحعلیشاه، به اهتمام عبدالکریم جربزه دار، تهران: اساطیر، چاپ دوم: ۱۳۹۱، ص ۲۹.
- (لغت‌نامهٔ دهخدا، ج. ۱، ص. ۱۹۲)
- (دانشنامهٔ جهان اسلام، ج. ۲، ص. ۴۹۸)
- دانره المعارف بزرگ اسلامی - آل حسنویه
- [۱]
|
||||||||
