موسیقی زرتشتی

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
پرش به: ناوبری، جستجو
موسیقی در ایران
تاریخ
پیش از اسلام هخامنشیاناشکانیانساسانیان
پس از اسلام سلجوقیانایلخانانمروگیصفویان
معاصر قاجارپهلویمجاز و غیرمجازلس‌آنجلسیزیرزمینی
موسیقی سنتی ایرانی
آوازسازهاردیفمقامگوشهدستگاهبداهه
دیگر سبک‌ها
پاپرپراکسمفونیکجازمتالکرال
نواحی
آذربایجانیایلامیباصریبختیاریبخشی‌های خراسان شمالیبلوچیبندریترکمنیجنوبیخراسانیعلوانیهکردیکرمانیگیلکیلریمازندرانی
دینی
زرتشتینوروزخوانیتعزیهرمضانصلوات‌خوانیمداحی

موسیقی زرتشتی گونه‌ای از موسیقی دینی است که در مراسم مذهبی زرتشتیان اجرا می‌شود.

گرچه برخی از رسوم زرتشتی نگاهی منفی به ملودی‌های پیش از اسلام داشته‌اند (همچون ترانه‌های شبانی یا روستایی) اما با این حال موسیقی زرتشتی از ابتدای بنیان‌گذاری این دین وجود داشته‌است.[۱] با از بین رفتن موبدان، بیشتر رسوم زرتشتی به دست فراموشی سپرده شد و تنها اندکی از آن‌ها باقی مانده‌است.

متون تاریخی نشان می‌دهند که پیش از حمله اعراب به ایران، زرتشتیان با آهنگ‌های تک‌نفره یا گروهی آشنا بوده‌اند.[نیازمند منبع] بیشتر این نغمه‌ها به فراموشی سپرده شده و اکنون دیگر اجرا نمی‌شوند. متن این ترانه‌ها بیشتر از اوستا و گاتاها (منسوب به زرتشت) بوده‌اند. نشانه‌های تاثیر موسیقی زرتشتی را می‌توان در سرودهای زیارتی و نیز قرائت قرآن نادری دید.[نیازمند منبع]

شباهت با موسیقی یارسان[ویرایش]

نوشتار اصلی: موسیقی یارسان

موسیقی تنبور باستانی کرمانشاه نیز شبیه موسیقی مذهبی زرتشتیان باستان است.[۲] پیروان آیین یارسان متون دینی خود را آهنگین می‌خوانند و نه به صورت حکایت‌خوانی و نقالی. شعرهای کردی این متون هجایی است به سیاق شعر ایران باستان. این آهنگین خواندن مناجات‌ها به دوران باستان برمی‌گردد که گاتها را به صورت آهنگین برمبنای ضرب حروف مصوت می‌خوانده‌اند که ترکیبی ساده و آهنگین داشته‌است. کردها و پیروان آیین یارسان نیز این شکل باستانی آهنگین خواندن مناجات‌ها را تا امروزه حفظ کرده‌اند.[۳]

گفته می‌شود که ساز باستانی تنبور که در موسیقی‌های دینی آیین یارسان به کار می‌رود به موسیقی زرتشتیان پیش از اسلام شباهت دارد.[نیازمند منبع]

پانویس[ویرایش]

منابع[ویرایش]

  • مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا، «Zoroastrian music»، ویکی‌پدیای انگلیسی، دانشنامهٔ آزاد (بازیابی در ۲۹ مرداد ۱۳۹۲).
  • دورینگ، ژان. موسیقی و عرفان، سنت شیعی اهل‌حق. ترجمهٔ سودابه فضائلی. تهران: نشر پرسش، انجمن ایران‌شناسی فرانسه در ایران، ۱۳۷۸. شابک ‎۹۶۴-۶۶۲۹-۱۸-۰.