شهرستان دلفان
 |
برای تأییدپذیری کامل این مقاله به منابع بیشتری نیاز است. لطفاً با توجه به شیوهٔ ویکی‌پدیا برای ارجاع به منابع با ارایهٔ منابع معتبر این مقاله را بهبود بخشید. مطالب بیمنبع را میتوان به چالش کشید و حذف کرد. |
| شهرستان دلفان |
|
|---|---|
 |
|
| اطلاعات کلی | |
| کشور | ایران  |
| استان | لرستان |
| مرکز | نورآباد |
| سال شهرستان شدن | ۱۳۶۸ |
 شهرستان دلفان
|
|
| مردم |
|
| جمعیت | ۱۴۱،۱۶۱نفر[۱] |
| رشد جمعیت | 0.9 |
| تراکم جمعیت | 5.4 نفر بر کیلومتر مربع |
| مذهب | شیعه،[۲] اهل حق[۲][۳][۴] |
| جغرافیای طبیعی |
|
| مساحت | 2571 کیلومتر مربع |
| ارتفاع از سطح دریا | 2180 |
| آب‌وهوا |
|
| بارش سالانه | 580 |
| روزهای یخبندان سالانه | 83 |
| داده‌های دیگر |
|
| پیش‌شماره تلفنی | 0663 |
| شهرها | |
| نورآباد، هفت‌چشمه |
|
| تعداد بخش‌ها | |
| مرکزی، کاکاوند | |
مختصات: ۳۴°۰۴′۱۶″ شمالی ۴۷°۵۸′۱۲″ شرقی / ۳۴.۰۷۱° شمالی ۴۷.۹۷° شرقی
شهرستان دلفان را شهر مفرغ نیز می گویند . یکی از شهرستان‌های استان لرستان است و مرکز آن شهر نورآباد می‌باشد. نورآباد شهری است در شمال غرب استان لرستان. این شهر دارای آب و هوایی سرد و کوهستانی و طبیعتی زیبا برای گردشگری دارد. این شهر یکی از پنج شهر با ارتفاع بیش از ۲۰۰۰ متر از سطح دریا در ایران است که در سال ۱۳۶۴ خورشیدی از بخشداری به فرمانداری تغییر وضعیت داد..[۵]
محتویات
زبان[ویرایش]
زبان لَکی زبان طوایف لک ایران و از زبانهای ایرانی شاخه شمال غربی رایج در مناطق غرب ایران است. حدود یک‌ونیم میلیون نفر شامل یک میلیون نفر با زبان مادری (۲۰۰۲) به این زبان سخن می‌گویند.[۶]
در مورد این‌که لکی زبانی جدا یا گویشی از لری یا کردی است اختلاف نظر وجود دارد. برخی زبانشناسان گویش لکی را در شاخه گویشهای جنوبی کردی طبقه‌بندی کرده‌اند.[۷][۸][۹][۱۰] اتنولوگ آن را یک زیرشاخه چهارم کردی طبقه‌بندی می‌کند.[۱۱] همچنین برخی آن را مرتبط با لری[۱۱] و برخی آن را زبانی مابین کردی و لری نامیده‌اند و برخی زبان لکی را یک شاخه مستقل زبانهای ایرانی میدانند[۱۲] طوایف لک ساکن دلفان به زبان لکی مکالمه می‌کنند که در شاخه زبانهای کردی از شاخه زبانهای ایرانی تبار غربی قرار دارد.[۱۳][۱۴][۱۵][۱۶][۱۷][۱۸][۱۹][۲۰][۲۱]
مردم[ویرایش]
دلفان نام سرزمین ومردمانی متشکل ازروستاییان و عشایر لک، تخته قاپوشده (یک جان نشین شده وخلع سلاح) است ایشان همچنین نسبت نزدیک خویشاوندی با عشایر کوهدشت لرستان دارند.
طوایف:
دلفانی؛ میربگ؛ کولیوند؛ کرمعلی؛ کاکاوند؛ ایتیوند؛ اولادقباد؛ سنجابی؛ نورعلی؛ چواری؛
تاریخچه[ویرایش]
دلفان اسم خود را از ابودلاف که «ملک» وی از قرن سوم تا نهم واقع در شمال لرستان بوده‌است گرفته‌است.[۲۲]
جمعیت[ویرایش]
بنا بر سرشماری نفوس و مسکن سال ۱۳۹۰ مرکز آمار ایران، جمعیت نورآباد لرستان۶۰،۲۳۴ نفر بوده‌است.[۲۳]
بخش‌ها و دهستانها[ویرایش]
تپه‌های باستانی دلفان[ویرایش]
- تپّهٔ مقبره نوح نبی
- تپّهٔ کفراج
- تپّهٔ مردآویز
- تپّهٔ شهن آباد
- تپّهٔ حسن گاویار
- تپّهٔ ورشونه گلباغی
- تپّهٔ چقا بزرگ حسین نورعلی
- تپّهٔ چقا کوچک حسین‌آباد نورعلی
- تپّهٔ گلباغی
- تپّهٔ چغاعلی آباد
- تپه باباجان (دلفان)
- تپّهٔ دوشه جا
- تپّهٔ نعمت الهی
- تپّهٔ گوهرگوش
- تپّهٔ عبدالحسینی
- تپّهٔ خرم چیا
- تپّهٔ زلیوا
- تپّهٔ چغاسیفل
- تپّهٔ چغا کبود
- تپّه ولی آبادکوله مرز
- تپّهٔ سیکوند
- تپّهٔ نام چیا
- تپّهٔ مرادآباد نورعلی
- تپّهٔ توبره زیر تنگ پری
- تپّهٔ غار اسب
- تپّهٔ چیا غلامعلی
- تپّهٔ شرف ده کبود
- تپّهٔ شهبازآباد
- تپّهٔ گنبد میران بیگ (گمه می رومبگ)
- تپّهٔ گندم بان (حبیب وند)
- تپّهٔ مراد ویسی
- تپّهٔ مرد آویز
- تپّهٔ نام چیا
- تپّهٔ نورآباد- آنا پارک
- تپّهٔ ورشون (گلباغ)
- تپّهٔ هزار منی
- تپه شریف
سوغات دلفان[ویرایش]
- عسل
- روغن حیوانی ممتاز (روین دان، وژی)
- برساق
- گرده
- داروهای گیاهی کمیاب
- گردکان (گردو)
- ته ر خئنه (ترخینه)
- کولئره (نوعی نان)
- شل کئنه (نوعی نان که به صورت خمیر آبکی روی ساج (تنور دایره‌ای سیاه رنگ نان پزی محلی) می‌ریزند و شکل می‌گیرد)
جستارهای وابسته[ویرایش]
منابع[ویرایش]
- ↑ دلفان - lakestan
- ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ آگاهی‌هایی درباره ایلها و طایفه‌های لرخرم‌آباد
- ↑ ایزدپناه، حمید. پیروان اهل حق در لرستان (جمع خانه و تنبور نوازی و تنبور نوازان). کاوه (مونیخ)، تابستان ۱۳۵۵، شماره 60
- ↑ فرهنگ فرق اسلامی:اهل حق
- ↑ دانشنامهٔ رشد: توزیع شهرهای ایران برحسب ارتفاع از سطح دریا
- ↑ Ethnologue report for language code:lki
- ↑ Windfuhr, G. (۲۰۰۹). The Iranian Languages, Routledge, p. ۵۸۷
- ↑ Rüdiger Schmitt: Die iranischen Sprachen in Gegenwart und Geschichte. Wiesbaden (Reichert) ۲۰۰۰.
- ↑ Rüdiger Schmitt (Hg.): Compendium Linguarum Iranicarum. Wiesbaden (Reichert) ۱۹۸۹.
- ↑ V. Minorsky, “Lak”, Encyclopaedia of Islam.
- ↑ ۱۱٫۰ ۱۱٫۱ Ethnologue report for Laki
- ↑ Lakī and Kurdish Author: Shahsavari, Faramarz Source: Iran and the Caucasus, Volume 14, Number 1, 2010 , pp. 79-82(4) [۱]
- ↑ دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، جلد دهم، تهران ۱۳۸۰، ص. ۵۴۸-۵۴۹
- ↑ Rüdiger Schmitt: Die iranischen Sprachen in Gegenwart und Geschichte. Wiesbaden (Reichert) 2000,.
- ↑ Rüdiger Schmitt (Hg.): Compendium Linguarum Iranicarum. Wiesbaden (Reichert) 1989,
- ↑ ethnologue: Laki
- ↑ Britannica Online Encyclopedia: Kurdish language
- ↑ آیت محمدی. سیری در تاریخ سیاسی کرد. انتشارات پرسمان. ۱۳۸۲
- ↑ ethnologue: Laki
- ↑ زبانها و گویشهای ایران. منبع: کتاب تاریخ زبان فارسی نویسنده: دکتر پرویز ناتل خانلری
- ↑ فرهنگ کردی کرمانشاهی، علی اشرف درویشیان، (کردی به فارسی)، نشر سهند، تهران، ۱۳۷۵
- ↑ [Encyclopaedic ethnography of Middle-East and Central Asia: A-I, Volume 1 By R. Khanam]
- ↑ پایگاه اینترنتی مرکز آمار ایران
|
|||||||||||||||||||||||||
 |
این یک مقالهٔ خرد پیرامون استان لرستان است. با گسترش آن به ویکی‌پدیا کمک کنید. |
